Catalog

14 tlkım ia64 CLHMHLK1YKT m\w Yorum JAPON KALK1NMAS1 SINAÎ KREDİ Sanayi sektörüne ucnz faizli daha çok kredi sağlamak amacıyla bankalarca Merkez Bankası reeskontuna basvurularak verilecek kredilerle iljili karar, jeçen ay sonanda, Resmî Gazetede yayınlandı. Türkiyede nznn bir süredir sanayiciler kredi yetersizliginden yakınırlar. Makine gibi sabit sermaye yatınmlan, bam madde ve işletme malzemesi gibi döner sermaye yatınmları için kendi öı kaynaklarını destekliyecek kısa ve aznn süreli ve diisfik faizli kredileri, ekonominin konjonktürel koşnllarına göre, elde edemediklerini sık sık ve her vesile ile belirtirler. Gerçekten bonda tüm haksız da degillerdir. Türkiyede, plânlı kalkınma dönemi içinde dahi, benfiz aınaî kredi sistemi derli topla bir duzene sokulamamıştır. Sabit sermave yatırımlarını destekliyecek nznn ve orta süreli kredileri sağlaması gereken «istem, bngünedek, tek bir bankanın, Türkiye Sınaî Kalkınma Bankasının, tekelinde kaldığı balde Bankanın kaynaklannın yeterslzligi, tetkik metodlarının yavaşlığı, tahsis ölçülerinde ve idarede her zaman objektiviteye önem verilmemesi gerek sanayiciler gerekse mesleki kuruluşlarca açık ya da kapalı devamlı tenkid konusu yapılraıştır. Ba yüzden Odalar Birliği 1964 iktisadî raporunda yeni bir Yatırım Bankası knrulmasım bile teklif etmiştir. Geçenlerde yapılan Sanayi kongresinde aynı konnda yine tenkid ve savunraalar olmnştur. Şimdi devletin 500 milyon Iira sermaye ile yeni bir Szel Sınaî Tatınm Bankası knrmakta bldugu büinmektedir. Oysaki, özellikle plânlı kalkınma döneminde, zaten kıt olan kaynaklanmızın pazar eğilimlerine göre defil plân bedeflerine gö • re dagıtılması önemlidir. Bnnn aynı gaye için çalışan bir : den çok müessese yerine tek müesseseye yaptırmanın, hem ] kaynakların desteklenmesi, hem de dagıtılraası bakımından, i daha akılcı bir davranış olacagına şfiphe yoktur. i Kısa sOreli döner sermaye kredileri için de durunı yu ; karıdakinden farklı degildir. Sınaî sektdrde döner sermaye ; ihtiyacının nzun sfireli yatınmlar kadar Snemli olduğn bi j lindiği balde altı ticaret bankasının kaynak iştirakiyle 1962 j sonanda knrnlan Sınai Yatınm ve Kredi Bankası bir türlü '• derlenip toparlanamamaktadır. Dağıtılan orta süreli döner İ sermaye kredileri ancak birkaç firmanın işine yaramıştır. ; Hattâ bazı sanayieilerin, ne derece dofru oldugunu bilme • diğimiz, iddiasına göre bo bankanın kaynaklarından daha • çok ortak bankalann sınai iştirakleri faydaiandırılmak is • tenmektedir. Gerçekte kurulnsu ve kredi taleplerini incele • me metodn Türkiye Sınai Kalkınma Bankasınınkine çok \ benziyen bn bankanın neden ayrı bir teşekkül olarak kn • rnldugn ilgililerin kolay cevap bnlamadıkları bir soru ha : linde de kalmaktadır. Bilinen o ki sanayiciler, bngün dahi : döner sermaye ihtiyaçlannı yine ticari bankacıhk sistemi : içinde karşılama çabasındadırlar. Bnnnn ise borç / sermaye : ilişkisi zaten pek iyi olmıyan sınai isletmeler ve dolayısiy : le ekonomimiz bakımından çok sıbhatli bir yol olmadıgı bi ; linmrktedir. • Ne yandan bakılırsa bakılsın Türkiyede sınaî kredi sis : temi belirli ve olumlu bir düzen içine henüz girememistir. : Sistemin gelişmesi için yapılan yeni çabalar da anlaşılıyor : ki kaynaklan toplayıcı ve bunlann dagıtımını metodln ve : az zaman kayıplan ile yöneltici nitelikte olmamaktadır. Oy • saki, plânlı kalkınma döneminde yukarıda da belirttiğimiz j gibi önemi gittikçe ortaya çıkan şey özel sınaî yatınmla : rın sermaye bakımından desteklenmesi kadar bnnlann plân : hedeflerine yöneltilecek sekilde gelistirilmesidir. Bn ga : yeyi organize bir sistem içinde etkili bir faiz ve kredi po : İitikasından daha iyi hiç bir tedbirin saŞlıyamıyacagını : unntmıyalım. Onun için sınaî kredi sisteminin yeniden dü ; zenlenmesi konusu fizerine gecikmeden daha rasyonel ola ; rak eğllelim. Sermaye piyasası kuruhnamış olan memleke ; timizde simdilik yapılacak en olumlu tedbir budur. = W l Yüz yıl kadar önce Japonya bir tarrm ülkesiydi. Sonra devlet tarafından temel sanayiler kuruldu İklnci Dünya Savşında Japonya çöktürüldü. Şimdi bütiin kapitalist Ulkelerden daha vüksek yatırım yapan bir mem lekettir. Yazar konuyu çeşitli yönleriyle inceliyor. Yazan: Fethi NACİ Tokyo'daki Olirapiyat Oyunlan, yalnız kalkınma meseleleriyle Ugilenenler için değil, gazeteleri son sayfalanndan baslayarak okuyanlar için de Japonya'yı ba günlerin en merak edilir ülkesi haline geÜrdi. sanayiler, bflyuk fcısmı köylülere yüktenen ve ağırlığı ancak son savaştan sonra azalan ağtr bir toprak vergisiyle sağlanan Fonlarla Devlet tarafından kurul du; sonra bu sanayiler özel sektöre devredildi. 1935'ten sonra, ekonomik ve politik hayatm fasistlestirilmesiyle son derece temerküz etmis, önemli bir ağır sanayi kuruldu. list memleketlerin bütiin rekorlannt aşmaktadır. Haftalık çalısma süresi ortalama 49.2 saat olmakla birlikte, 6065 saatlik çalısma haftalan, 10 12 saatlik i? günleri olduğu bilinen bir gerçektir. Çalısma süresinin uzunluğu yaşlı emekçilerin üretim dısma çabuk atılmalan sonucunu vermektedir: 56 yaşından yukan emekçilerin oranı tngiltere'de '<26 olduğu halde Japonya'da ancak '• 7 dir. Kadmlar, emekçilerin •İ34*ünü temsll ederler;; çoğu tekstilde ve elektronikte çalışırlar Birleşmiş Milletler Teşkllâfı'nm istatistikleri, bir Japon işeisinin ortalama saat ücretinin Fransız işçisininkinin ancak yansı, Amerikan işçisininklnin de ancak sekizde biri olduğunu göstermektedir. Sen dikalann amacı Japon emekçilerine Avrupa'daki isçilerin aldıklan ücreti sağlamaktır. ••35'i sendikalı olan Japon isçileri, son dönemde, enflâsyona rağmen, ücretlerinde önemli artışlar sağlamışlardır. Resmî kaynaklara göre, 1955'ten 1962'ye kadar, eğitim üretkenliği '<30. reel ücretler '<37 ve nominal ücretler ••60 artmistır. llıliiliir llirlİLiiııılc vanayi ıfııısili ııpıleıı ycııiılpn izenlpnnıelidir? Özel sektör sanayii, problemlerini ekonomik gelişmemiz içinde hükümete ve kamu oyuna duyurabilmekte midir? İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkan Veküi. Yazan: Ertuçrul SOYSAL IŞ ADAMI DİYORKİ: Japon kaikınması Japonya, 1961'den beri, kapitalist dünyada, Amerika, Batı Almanya ve tngiltere'den sonra, ekonoml alamnda, dördüncü sırayı elinde tutmaktadır. Sınaî üretim, 1963 basuıda, 193436 seviyesinln 6 katına erişiyordu. Bu olağanüstü llerleme son on yılIçinde gerçeklesti: 193436 seviyesine ancak 1950'de ulasılmıştı; 1955'te bu seviyenin iki katına erişildi; 1960'ta ise dört katı aşılmıstı. Yalnız 1945 • 60 dönemini alırsak, Japonya sınai üretimdeki gelisraenin yılda '\US gibi çok yüksek bir hıza eriştiğini göriirüz. Bu hızın Batı Almanya'da '.S.S, İtalya'da «»8.9 ve Amerika'da ' ( 2.5 olduğuno hatırlamak, Japon sanayiindeki gelişme hakkında yeter bir fikir verir. Sınai gelişme hızına yetişememekle birlikte tanmsal üretimuı gelişme yüzdesi Japonya'yı, hemen savaş ertesi, büyük kapitalist memleketlerin önüne geçirir. 1952 53 ve 1958 59 arasında yılhk gelişme yüzdesi «.4,2 idi: yani Fransa'dakinin iki katı. Bu gelişme. oldukça demokratik bir toprak reformu. gitgide önemli ölçülerde sunî gübre kııllamlması, mükemel bir sulama sonunda elde edildi; birbirini kovahyan iyi hasat yıllan bu gelişmeyi kolaylaştırdı. Gerçek gayrisafî millî hâsıla, 1953 ile 1961 araüinda iki kattan fazla arttı. Yıllık artış hızı '.8,7 idi; bu, Batı Almanya Cı7,l), Amerika f.2,5), İngiltere (*'«2.6) ile karşılaştırılırsa Japonyadaki artısın öneml daha iyi anlaşılır. Birleşmiş Milletler Teşkilâtı'nın yıllık lstatistiğine göre Japonya, 1954 6t döneminde. kişi başma ve sabit fiatla, gayrisafî milliî hâsıla gelişmesinde, *»55 bir artışla, yıllıktaki bütün memleketlerin baştnda bulunuyordu. Savaş sonrası Fethedilmiş ülkelerin İkincl Dünya Savaşı'ndan sonra kaybedilmesi sonucu Japon tekellerinin dayandığı temel yıkılmıştı. Mağlubiyet Japonya'yı ekonomik bakımdan 20 yıl geriye götürdü. Fakat savas sonrası Japonyası, ne kadar tahrip edilnıiş olursa olsun, sıfırdan başlamıyordu. Sömürgelerin istismanna dayanan 80 yıllık bir sınaî gelişme vardı. Bunun için Japonya az gelişmiş memleketler için bir kalkınma ömeçi olarak verilemez. Tan feodal üretim ilişkileri ancak savas sonrasmda ortadan kalkmıştır. Böylece, kapitalizmin ve tekellerin gelişmesi, savaştan epey önce kurulmuş bir tekelci devlet kapitalizmi çerçevesi İçinde gerçekleşebildi. Bir tarım reformu, feodalitenin son temellerini yıktı: köylerde ticaret ve para ilişkilerinin gelişmesine imkân verdi; tekelci kapitalizmin yeniden doğup hızla gelişmesine yardım etti. Japonya, elektrik üretiminde bugün dünyada üçüncü gelmektedir: çelik üretiminde, 1963'te, kapitalist dünyada ikinci sırayı almıştır; gemi yapımmda dünyada 1936'dan beri birincidir; kamyon yapımuıda dünya ikincisidir; çimento, yün ve pamuk ipliğinde üçüncü gelmektedir; sunî gübre. kâğıt ve petroşimide ilk beş memleket arasmdadır; televizyon, transistor, fotoKTaf makinesi ve kamera yapımmda dünya birincisidir. özel sektör denince akla, kamu sektörü dışmda kalan ticaret, sanayi, borsa, ulaştırma, turizm serbest meslekler gibi faaliyet ve hizmetler gelmektedir Biz bu yazımız da sanayiin, özel sektör içır.deki Önemli yerini ve özelliklerıni belirtmeye çalısacagı; Bilindifi gibi iktisadî faaliyetler Japon ekonomik gelişmesinin temeli, emeğin az, birbirine bat'lı ve birbirini tamamsermayenin çok olmasına dajanır. Bunun en açık lıyan muhtelif kollarm heveti umubelirtisi sudur: Milli gelirde tüketim masraflarının mryesini ifade eder. Ancak ekonopayı sürekli olarak azalmakta kapitalist teşebbüsmik kalkınmamızda ve ekonomimilerin kârlan ise artan bir sekilde çoğalmaktadır. zin bugünkü durumunda sanayi, diSermayenin yıllık reel geliri, son yıllarda, İngilter kollara nazaran büvük bir ötere.de '.12, Amerika'da '.9,8, Fransada 'ı9,6, olnem ve özellik taşımaktadır. Buduğu halde Japonya'da '.32 gibi büyük bir orana günkü sosyal urtam içinde özel erişmiştir. sektörün kamu karşısmdaki yeri Gayrisafî millî hâsıla içinde yatırımların payı, tartışıldığında bir kısım avdınlanbütiin büyük kapitalist memleketlerden yüksektir: mızın vardıklan özel sektör aley',#28,*. hindeki genel kanaatten. mahalleAskeri masrafların düşük oluşu firetimin hızla sindeki bakkalın manavnn bir kaç artırılmasmı çok kolaylaştırmıştır. Japonya askerî sene içinde diktiği apartımanı çömasraflara gayrisafî millî gelirin ancak */ıl ilâ ren sabit gelirlinin zihninde beli1,5'unu ayırmaktadır. Ekonomik gelişmenin askerî ren süphe ve nefrete kadar her masraflarla ters orantılı olması bir tesadüf değildir. menfi tepkiden sanavi sektörü de Kişi başına ortalama millî gelir, 1963'te, İtalyamüteessir olmaktadır. Amerikan tekelleriyle olan ilişkiler üzerinde de nın 1961'deki kişi başına ortalama millî gelir rakadurmak gerekir. 1950'den 1961'e kadar 1.5 milyar doOysa özel sanavi sektörü kalkınmma (520 dolar) erişmiş olacaktı. Ne var ki ücretlilan bulan yabancı yatırımların ••"5'i Amerika'dan mamız içinde en büyük sorumluyüz yıl kadar önce Japonya bir tarım tnemlelerüı milli gelirden aldıkları pay, sayılarının artmagelmedir. Asıl önemli olan, yabancı yatınmlardaki luk ve şeref layını taşımaktadır. ketiydi; küçük sanayi şeklinde bir sanayii vardı. 1868 sına ve ekonomik gelişme>e rağmen. değişmemiştir: hızlı artış eğilimidir: 1950 60 arasındaki yabancı Hükümetin, PlSnlamamn ve sanayide imparatorluk idaresinin yaptırdığı bir burjuva '•50 civarmda kalmaktadır. (Fransa'da, '.59). Buna yatınmlar toplamı 900 milyon dolar kadarken. 1961'ilerin defaatle behrttiklerı gibi, devrimi, feodal yapıdan biitün bütüne kopmaksızuı. karşılık, kiralara, faizlere. sirketlerin dağıttıkları de birden 600 milyon dolarlık bir yabancı yatırım kalkınmanın muvaffakıyeti ve hızı kapitalist hir ekonominin temelini atıyor. Emper\akârlara. tasarrufa \e şirketlrrin vcrgilerine çiden yapılmıştır. l'ukarıda. sermayenin reel geliri hakile sosyal adaletin temini. özel sekpay, 1961'de, bir rekor olan "ı23'e erişir (Fransa'da list fetihler Japonya'ya, nıillctlcrarası rekabet alakında, verilen rakamlar yabancı sermayenin Japontor yatırımlannın üretim alanına •«11). Küçuk sanaallar \e tarımsal ferdi isletmeler ııuım dı$ında imtiyazlı bir ihracat pazarı ve gıiveııli ya'yı neden cazip bulduğunu açıklamaya yeter. vönelmesıyle sıkı sıkıya ilgilidir. 19Sl'de millî gelirin '«27'sini alıyordu. bir ucuz ilkel maddeler kaynağı sağlayacak kapitaAmerikan ve Japon karma sermayeli pek çok Milli gelirımfz içinde sanayi seklist gelişmeyi destekliyor. 1895 te Formoza ilhak Ücretli ya da ücretsiz çalışan emekçilerin sayısı şirket kurulmuştur. Amerikan sermayesinin bu katörünun yalnız başına payı, ticaret, ediliyor; 1910 da sıra Kore'nindir: Ikinci Dünya Sa1961'de 45 milyonu bulmuştu. dar iştiha ile gelmesinde Japonya'daki 200 Ameriulaştırma, borsa ve serbest meslek vaşı'nda Güney Ooğu Asyanın fetbinden önce, kukla tssizlik, ekonomik gelişmenin en hızlı safhalannkan üssünün verdiği rahatlığı da aynca hatırlamak sektörleri payları yekünundan fazMançukuo Devletinin kurulmasiyle 1932 den başlada bile eksik olmamıştır. Resmen kabul edilen işsiz yerinde olur. Amerikan tekelleri. düşük ücretli işla bulunmakta ve bu hisse yıldan yarak, Çinin istilâsı, 1. Dünya Savaşı, Japonyaya, sayısı, 1957 ile 1963 arasında, 400 ilâ 600.000 arasında çileri kulanarak kârlannı artırmak ve Japonya ara^nla sanayi lehine artmaktadır. Almanyanın savaş siparişlerinden gelen önemli bir oynar. cılığıyla Asya pazarlannda Ingiltere ve Fransa gibi Diğer taraftan sanayi, sosyal döviz rezervi bırakmıştı. Bu dönem sırasmda temel Çalısma süresi, işsizliğe rağmen, büyük kapitarakiplerini bertaraf etmek peşindedlrler. problem ve vükler altında bulunmakta. açık ve çizli işsizlere istihdam imkânlan varatmakta, bünyesinde gecinrtirdiği işçilfrin hayat standardlarını bogCnden memurların ortalamasmm üstüne çıkarmış bulunmaktadır. Sanavide istihdam 250 edilen işçi milyonıın üstüne çıkmışr; tir. Bu miktar gündrn güne artarak âtıl iş gücünü prodüktif sahaya aktırdıçı gibi işçinin eğitiminde mektep vazifesi de görmektedir. Ankara istihsal bölgelerinOiğer sektörler ise kuruluslanndan tasfiyelerine kadar seyyal ve hafif den gelen son ve kat'i tahminlerteşebbiisler oimaktan ileri eidemeden anlaşıldığına göre bu yılki hu 200 mektedirler. bubat, bakliyat, yağlı tohumlar, Sanayi ödediği çeşıtli vergilerle Buna iç fiyatlan düşürme taktiklerinuı karşisına pamuk ve fındık rekoltemizde gekamu gıderlerine iştirakte ön safı niş ölçüde artışlar kaydedılmiştır çıkan Tariş politikası sebep oluyor BrükseJ (SEP) Avrupa Eko ışgal etmekte, sosval adalet ilkeleArtık hububatta genel olarak yüznomik Topluluğiı (AET) son dorinin tahakkukunda ekonomik ve Haluk CANSIN de 17,8, yağlı tanelerde °/o 13,6, pakuz yıl içerisinde gelişme balin sosj'al politikaya vardımcı olmaktamukta 1o 33 ve fındıkta yuzde 43 dekj memleketlere ai' bir çok ö dır. 150 oranında bir artış olduğu tesbit nemii mallardan alınan gümrük Hal böyle iken sanavi. özel sektör tzmlr Üzümdeki risturnlu sa sirli bir alım kampanyasına girişresimlerini sistematik bir şekil içinde lâyık oldııçu veri alabilmektışlara son vermek üzere Ticaret Ba miş vaziyette. Kendisine sağlanan edilmiştir. Yalnız pamuk kalıtede ya büyük ' ir miktarda indlr te, ekonomimizin nroblemlerini sakanlığınca alınmış olan tedbirler, 50 milyon liralık kredi imkânı için sınde hava şartlarının değışık gıtmiş yahut da tamamen kaldır nayi açısından. hükümete ve kamu piyasada tesırıni hissettirmeğe de de bu faaliyet, şimdiden müspet te mesi yıizünden bıraz duşüklük gotnıştır. Bu gümrük tedbirleri. vam ediyor. Fiyatlar, eskisinden çok sirli oldu. Dıracat firmalarının ken rülmüştur. Normal bir ihracat kam ovuna dııvurabilmckte midir? Ba 1ET nin 1963 yılında, 1 milyar sonıya müspet cevap vermek güçdaha istikrarh. Alıcılann şaşkınhğı di alımlarında, Tariş tarafından öde panyası karsısında dış ticaretimiz100 milyon dolar kıymetinde it tür. yüzünden dış satışlarda görülen a nen fiyat seviyelerine çıkmadıkları de lehte bir artış beklenmektedir 100 tıat ettiğî mallara taalluk etmekğırlaşma da yavaş yavaş dağıhyor bir vakıa olmakla beraber, onların Ozel sektörü nükümet ve kamu ve yerini normal şartlara bırakıyor. daha ziyade ıslak üzüm aldıklan, bu tedir. Bu. AET'nin gelişme ha oyunda temsil eden en yüksek orlindeki memleketlerden ithal et gamn Ankaradaki Ticaret, Sanayi ve Fakat bunlara rağmen. meselenin bakımdan düşük fiyat ödemelerinin tiği bütün miktann sekizde biri Borsalar Odalan Birlıği olduğu ma tamamen halledilmiş olduğu söyle tabiî sayılması gerektiği söyleniyor. 1953 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 Ne olursa olsun, son iki haftanrn dir. Bu suretle gelişme halinde lumdur. Odalar ve Birliğin kurunemez. îhracatçı çevreler, risturn ortaya koyduğu gerçek, şu sekilde ki memleketlerden yapılan bü luş, yetfci, sonîmluluk ve çalışmaolaylarının bütün çıplaklığı ile mey « w NufOs başına duşen gayri sâfi MillT Hâsıla tün ithalâtın beşte ikiden fazlası larını düzerdiyen, 5590 sayılı kanun dana çıkmış olmasını fazla mühim özetlenebilir: Üzüm müstahsili, iç karşıfümrük resminden muaf tutul ve buna bağlı tüzüklerdir Bu kasemez göriıne dursunlar, Tariş'ten fiyatlan düşürme taktikîeri maktadır. ve Ticaret Bakanlığından şikâyetçi sında Tariş tarafından himaye edil . Yüksek oelir flruplarının oelir beyanı (nüftıs başına) nuna göre mahalli ticaret ve sanaAnkara tlgililere gelen bıl • olmakta devam ediyorlar. Kurulacak miş ve malının hakiki deferini alvi odaları ve borsalar meclıslerınce Topluluğun gümnik resımlerı gılerden anlaşıldığına gore; Do(Board)a iştirak hissesi olarak ke mağa başlamıştır. Bu taktikler yüseçılen üyeler, Birlik Genel Kurum ındirme karan kısmen tıcareı •Vergi matrahı olarak beyon edilen ortalama gelir ğu bölgesinde yemlik maddeler silen fon parası mevzuunda «Tariş»e rümez olunca da dış satışlardaki «giz lunu teşkil etmekte ve Genel Kuanlaşmalariyle ilgllıdir (İran, î s O. E. C. D. nin Ağustos. 1964 tarihli son raporundan alınan yukardaki grafikte gayrı safî millî hatanınan muafıyet, belki eskisi ka li fijat ikramları.ndan vaz geçilmis sıkıntısı çekilmektedır. Bunun ruîun ıçınden seçılen uyeler de Birrael). Diğerlen AET'nin teşebbü ıçın bu maddelerın ıhracının dur sıla ile yüksek çelirli graplann beyan ettikleri ge lirin ve vergi matrahı olan ortalama gelirlerin nadar gözde büyütiilmüyor. Ama an tir. lik Yönetım Kurulu vazıfesinı görsü ile tngiltere ile yapılan anlaş durulması ıstenmektedır. Mevzu laşraalı memleketlere yoneltılen ih sıl bir gelişme gösterdikleri görülmektedir. Nüfus başına düsen G S M H, 1954 yılından beri artartnaya dayanmaktadır (çay, tro mektedırler. Tatbıkatta sanayıcileŞimdi ihracatçılar, işin bu safha un alâkalılarca tetkik edıldıgı \e racatm sadece Tariş'e verilmesi, sında Tariş'in aldığı üzümlerin âkıken, ortalama gelir nispeten müstakar defismeler çöstermis fakat yüksek gelir gruplannın beyan nn Birlik Yonetım kadrosuna ulaş pik ağaçlar). Bu teşebbiıse son bu konuda bir karara varılaca? 1 bundan bir ay önce ne kadar tenkid betinde söz sahibi olmak istedikleri ettikleri gelirler özellikle son yıllarda ciddi bir sekilde düsmüstür. malan ve bu kanaldan sınai meseradan GATT'ın endüstnleri ge edilmişse, bugun de aynı nispette ni ileri sürüyorlar. Diyorlar ki, iç bildinlmektedir. (tKA) ieleri hukumete, Plânlama Teşkilâlışmış diğer üyeleri de katılmış aktüel hava içinde tutuluyor. Buna ve dış piyasayı düzenlemek üzere tına ve kamu efkârına duyurmalan lardır. Nüıayet gümrük ındirım ilâveten bir de Tariş tarafından, iç bir (Board) kurulacak. Şimdiki halmümkün olmamaktadır Ekonomik leri 17 Afrika devleti ve Mada piyasadaki taban fiyatlan yürürlük de teşvik edilen (thracatçılar Birlizorunluklar sanayii ne derece ön gaskar ile yapılan ortakluı an te tutmak için yapılan destekleme ğı) bir Board'un çekirdeği mahiyeolâna çıkarırsa çıkarsm Birliçin laşmalarmın yıirürlüğe girmesiy alımları meselesi ortaya çıktı. Tariş, tinde. Ona göre bir takım vazifele taazzuvundaki zaaf buçün kendini le kendillğtnden de yapılmıştır. geniş bir kadro seferber ederek bü ri, bir takım sorumlulukları var. He Gümrük resimlerinin indirimı açıkça hissettirmektedir. 5590 sayıtün istihsal bölgesüıde geniş ve tenüz (Board) safhasına geçilmediği ibir karşılık istenmeden yapılmah lı kanun çünün şartlarına çöre haçin, müdahale alunlan, tüzel kişitadır. Bu indirimin muayyen bir zırlanmıs ve bugün tarihî vazifesini hği olmayan Birlik tarafından değil, vapmış bulunmaktadır. Türk ekozamanla tahdit edildiği yerlerde Tariş tarafından yürütülüyor. Yürünomisinin harekete eeçmesi ve satopluluk bunu Kennedy • Roun tülürken de teminat olarak Birliğin Alınan kararlar ara sında ihraç malları üzerine dunda müzakere edip. kat'i bir naviin 10 • 15 vıl evvelivle mukayeparası kullanıhyor. Kâr ve zarar, «Fiyatı uygundur» damgası vurulması da var şekle sokmayı gaye edinmis bu se edilemiyecek derecede eelismesi birliğe ait olacağına göre, önce bu her kanun hazırlanısındı. fikri alılunmaktadır. müdahale alımlarının tanziminde, Adana, (Özel) Çimento, keres Özer ÖZTEP Gümrük resminden tamamen nan ve genel olarak Türk özel seksonra da alınan üzümlerin kime, ne te ve çınko gıbı çeşıth inşaat maltör görüsünü temsil eden Birlikte, Mersin Yıllardanberi Mersin sinı sağlamak için çalısılacakla muaf rutulan maddelerın ithalât zemesı fıatlannda son gunlerde suretle satılacağı hususunda birliğin laymeti takriben 200 milyon do şahıslar verine bizzat sanayi seklimanından yapılan ihracat iie rını bildirmişlerdir. görülen yükselme, ış adamları ve söz hakkı olması lâzım.. lardır. Çay bu maddeler meya törünün temsilini zorunlu kılmakithalât arasındaki dengesizliğiıı İhraç fıatı tesbıtinın borsaiara Bu görüşte bir hakikat payı olup inşaat sahiplerı arasında havret utadır. Bunun da volu sanavi, ticamndadır. Kahve ve kakaodan a gün geçtikçe normale dönmesi venlmesıni takdirle karşılıyan olmadığmı tesbit etmek, her hâlde yandırmıştır. 'ınan gümrük resmi vüzde 40 in ret ve borsa odalarının konfederasve bilhassa eylül ayı sonu itibaBorsa temsilcileri, bu suretle döTicaret Bakanlığma düşecek. O Bavon halinde «Birlik» içinde birleşdirilmiştır. Gerçekten, çımentonun torbası 7 riyle, nzun zamandanberi ilk de vız kaçakçılığımn da onlenebile kanlık ki, hâlen rtstum olaylan ile AET'nin bu önemli gümrük in meleridir. Sanavicıler bir yıldanbeliradan 9 liraya, çınkonun kılosu ceğmi belırtmiş, ıhracatçılar da, fa birbirine eşit olup, hattâ Mer ilgili tahkikat raporlanna eğilmiş rtirimleri Kennedy • Rotındu mü n bu konu üzennde onenüe durlaha kolaylıklar sağlandığı tak3 liradan 5 liraya, kerestenin met durumda. Eğer o raporlar, sin Rafinerisi için ithal olunan \iıkuu makta, İstanbul. Ege ve Ankara nasebetiyle Ortak Pazarın endüs riırde, dıs ülkelerde ürünlerimireküpü 700 lıradan 900 lıraya fır yüzde yüz sâbit fiyat oyunlannın bam petrol çıktığı takdirde, ilı tri ithalâtırun büyük bir kısmı Sanayi Odalan sanayi sektörunün zın değer kazanmaması için hiçlamış bulunmaktadır. bir takım delillerini de ihtiva edebil racatta büyük bir artıs olması, için peşinen kabul edilen ve 1 dzelliklerine uyeun sekilde taazzubir sebep bulunmadığmı ıfade et Buna paralel olarak bazı besın mişse, yâni iş, hukuk açısından da Ticaret Bakanlığı dıs ticaret yet mıslerdir. temmuz 1963 tarihinden itibaren vu ve Birükfe temsüi vönünde çamaddelerinde de yükselme kayde sâbit dunıma getirilebilmişse, öniikililerinin Mersinde önemli bir tatbikine geçilen yüzde 20 ora lışma'armı bitırmış bulunmaktadırAlınan kararlara göre: dilmiştır. Bu arada sığır etinin ki müzdeki günlerin mukadder gelişmetoplantı yapmalarına vesile tes nındaki gümrük indirimlerini ta lar Plânlama teşkilâtiyle hüküme1 5590 sayılı kanunun 5?. losuna 1 Iira zam yapılmış, esasen leri içinde, İhracatçı Tariş ihtilâ/ı. kil etmistir. • ı mamlamaktadır. AET bu suret • n gorüşü de bu çaîısmalan desmaddesi, Borsalarca mntlak su kontrolsuz olan sebze fıatları da muhakkak ki öneminden çok şe\ îhracatı geliştirmek v e güna\ le, Kennedy Roundunun başarı •ek'emektedir. rette tatbik edilecektir. kaybedecek. aniden yükselmiştir bdlgesinın kapsamı içinde bulusağlamasma ne kadar büyük bir Sanayiin memleket ekonomisinde Z thraç mallan, Borsalar taTicari munasebetlerinizi nan Antalya, Adana, Içel, Gazıönem verdiğini gerek gelişme ha ve kalkınmasında ışgal ettiğı j'ere rafından üzerlerine (fiat uy?nnantep ve Iskenderun Ticaret ve geliştirmek için 'indeki memleketlere gerekse en lâyık şekılde teşkılâtlanması ve tem luğn) kasesi vunılmadan giim • Sanayi Odaları ile Borsaları yet rükler tarafından çıkıg izni aladüstri memleketlerine hilfîil ispj îili, bugünku ekonomik gerçeklerin Bankamız cmrinize amldediı. kililerinin türlü konulardaki fı mıyacaklardır. etmistir. Hafta sonunda Cenevre borBasmda l T L nin d?gerl 9 A B D. sentl vey kanuni düzen içme konmasından kirlerini öğrenmeyi esas alan top 1 dolann değert 11.11 T.L olaraU sablt lcalmıştır baska bir şey olmıj'acaktır. 3 Borsa dışı ihraç malları, Dıj Ticaret iflerinde lantı, bazı önemli kararlar alın • Aşağıdalcl tabloda verilen dSvla fiyatlan İse aynı borsadakl dolann Ticaret ve Sanayi Odalarınca Bankamızın ihtisasından istifade ediniz. ması bakımından hayli ılgi çekıdegerl ile tarafımızdan hesaplanmıştır. Geçen hafta lçtnde flyatlard» bir atlandırılacaktır. değişlillk olmamıştır. ci geçmiştır. Yalnız bununla ka 4 Adana, Mersin, Gaziantep, lınmamış, Ticaret Bakanhğının OnseViz aydan fazla vadefi mevduata yıMa % 6 '/> faiz veriyaruı fskendemn Ticaret Borsalan 15 A.B.D Dolan 0.79 yetkili uzmanları ile diğer ılgilı\ günde bir ortalama fiat tesbit eolarak olarak DöTizler ler de, ıhracatta, tüccann öngorEkim Ekim Ekim Kkim Ekim derek gümrüklere liste halinde duğü bazı konulara yakinen v? 5 6 7 8 9 1.00 vereceklerdir. Böylece Mersin, 4.33 A.B.D. (1 Dolar) kıf olmuşlardır. CUMHURÎYET : 1963 91. 90.70 90.50 Iskenderan Gümrük MüdSrlük tngilter* (1 Sterltng) 13.10 2.783 1964 92.80 92.70 leri, kendi bölgelerindeki ihraç 92.80 Fransa (100 Frank) 89.23 20J27 93.93.Toplantıya katılan Ticaret BaREŞAT : 1963 Isvlçre Franfi 0.161 İtaJja (100 Llret) kapılanna listeleri verecek. bn 134.133. kanhğı, Odalar Birliği ve Oüm 133. GALATA : KARAKÖY PALAS • A : m « ı ı » 3 (1C0 U. M a r k ) 109.50 25.185 fiatların altındaki ıhracatı önli 1964 145. 143. rük Bakanlığı yetkilileri, bilhas144.144 144 50 2.012 BPİçiki MOfl "r nk> 9.1i yeeeklerdir. Fiat tesbitinde An KÜLÇE : 1963 sa ihracattaki formalite zorluk • 13.64 13 55 13.55 1ÜO.50 27.715 Bolânda (100 Gnlflen) talya Borsası, kendi Gümrüllanndan yakınan ihracatçılara 1964 13.58 13.60 13 60 13 65 13 65 14.70 3.331 iunarlstn (153 f!rr*"m1) Mödürlü{ün« bllıi verecekUr. , hak vcrmif, bonların düıeltilme Ge'işmenin sebepleri Japon gelişmesinin tarihî seyri Ni lî gelirin dağl mı ve ücretlilfrin durumu Üzüm müstahsili malının d ğerinî almıya başladı Hububat, bakliyat pamuk ve fındık rekoltemiz yüksek 1953 = 100 llriak Pazar jjiimrök ravimlerini iııılirhıır Doğu bölgesinde yemlik madde sıkıntısı İnşaat malzemesi yükseldi Ihracatın arttırılması için önemli bir toplantı yapıldı I IHOLANTSE BANKUNI N.Y. I ^ ^ İ S T A N B U U B A N K A HAN Haftalıh AlUft Fimiian L ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^m I MMA