Katalog

Hükümetin gözü TİGEM'in Dalaman arazisinde İktidar, 35 bin dönümlük Dalaman İşletmesi'ni Dubai Şeyhi El Maktum'a hara olarak vermeyi planlıyor. TİGEM Genel Müdürü Sayın, "Tarım arazisi olarak muhafaza edemeyeceksek, bari atçılık merkezi olsun. Çünkü bizim en karlı işletmelerimiz atçılıkla ilgilidir” dedi. Murat KIŞLALI Cumhuriyet 75 ve mısır tohumlukları (kompozit Arifiye silaj mısır) ile Aydın, Muğla ve Denizli dahil 11 ilin tohumluk gereksinimleri karşılanıyor. 1200 baş hayvanın bulunduğu işletme bölgenin damızlık hayvan ihtiyacını da gideriyor. Dalaman TİGEM bu özelliğiyle OrtaBatı Akdeniz ve Ege Bölgesi’nde tohumluk ve damızlık görevini yapan tek işletme olarak öne çıkıyor. Son derece bakımlı arazileri üzerindeki 97 bin ağaçtan alınan yaklaşık 10 bin ton narenciyeyi yurtdışı ve yurtiçine pazarlayan işletme, yıllık ortalama 400 aileye (her ailenin 4 kişiden oluştuğu hesaplanırsa 1600 kişi) geçim kaynağı sağlıyor. Böylece bölgede ve ilçede istihdam yaratarak işsizliği azaltıyor. İşletmede, bölge çiftçilerine, teknik elemanlara ve tarım danışmanlarına yönelik gerek bitkisel üretimde gerekse hayvancılıkta, çeşitli uygulamalı tarımsal eğitimler yaptırılıyor. Dalaman, TİGEM’in her yıl kâr eden birkaç işletmesinden biri. İşletme’nin 2003 yılı net karı 1 trilyon 127 milyar lira, 2004 yılı karı da yaklaşık 850 milyar lira olarak gerçekleşti. Ancak subtropik iklimi ve tarımsal yönden taşıdığı stratejik öneme karşın İşletme, 2005 Ocak ayında çıkartılan Bakanlar Kurulu kararı nedeniyle yapılaşma tehdidi altına girdi. Bakanlar Kurulu’nun 6 Ocak 2005 tarih ve 25692 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan kararıyla Dalaman ve Ortaca ilçelerinin önemli bir bölümünü içine alan 300 bin dekarlık alan "MuğlaDalaman Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi" ilan edildi. Dalaman TİGEM’in 34.399 dekarlık arazisinin dekar kumsal arazisi, 2.933 dekar dağlık arazi, 650 dekar da kültür dışı arazi yer alıyor. Proje alanı içinde Dalaman kıyısının tamamını içine alan bölge "doğal sit alanı" kapsamında bulunuyor. Bakanlar Kurulu kararı, Dalaman İşletmesi’ndeki narenciye bahçeleri ve birinci sınıf tarım arazilerinin yapılaşmaya ve turizme açılarak yok edilmesi anlamına geliyor. Projeyle enterdonat limon, greyfurt ve portakal ağaçlarının yer aldığı narenciye bahçelerinin yerine ekokent ve golfkent yapılması öngörülüyor. İlerleyen dönemlerde narenciye bahçelerinin bakımı yapılmayacağından, Türkiye’nin ihracattaki en büyük narenciye işletmesinin 23 yılda elden çıkacağı vurgulanıyor. Bu karar nedeniyle bölgede arıcılığın da biteceği belirtiliyor. Bölge, tarım açısından taşıdığı önemin yanı sıra 1. derecede deprem kuşağında yer alması nedeniyle de yapılaşmaya elverişsiz. 17 Ağustos depreminde taban yerler ve ovalara yapılan evlerin birçoğunun yıkıldığı, 20 bine yakın insanın yaşamını yitirdiği anımsatılarak, bu nedenle tarım topraklarına tesis yapılmaması gerektiği belirtiliyor. Bakanlar Kurulu kararıyla bu deprem tehlikesi de göz ardı ediliyor. NKARA Hükümetin ''turizm alanı'' ilan ederek el koyup, konut projesi yapmak istediği Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) Dalaman İşletmesi'nin, İstanbul'a Dubai kulelerini dikmek isteyen Dubai veliaht prensi Şeyh Muhammed bin Reşit El Maktum'a hara olarak verilmek istendiği öğrenildi. TİGEM Genel Müdürü İsmail Hakkı Sayın, kendilerine bir teklif gelmediğini, ancak bu konuyu aralarında konuştuklarını belirterek "Tarım arazisi olarak muhafaza edemeyeceksek, bari atçılık merkezi olsun. Çünkü bizim en karlı işletmelerimiz atçılıkla ilgilidir" dedi. TİGEM Genel Müdürü Sayın, Dalaman İşletmesi'nin çoğunluğunun 1. sınıf tarım arazisi olduğunu belirterek, "Biz Dalaman'ın tarım dışında kullanılmasını uygun görmüyoruz. Fakat hükümet, üst düzey siyaseti gereği, Dalaman'ın yarısını Bakanlar Kurulu kararıyla turizm bölgesi ilan etti. Biz de yasa gereği bedelini ödemedikleri için işletmeyi devretmedik'' diye konuştu. Mecbur kalınması durumunda işletmenin dağlık arazileri ile sahilinin turizm alanı olarak kullanılabileceğini belirten Sayın, ``Ancak hükümetin Dalaman çiftliğinin de içinde bulunduğu Dalaman vadisiyle ilgili bir projesi var'' diyerek, şunları söyledi: "Buraya bir bina dikilirse o iş artık bitmiş oluyor. Dubaililerden talep gelmedi. Ama biz, `Tarım arazisi olarak muhafaza edemeyeceksek, turizmden geleceği iddia edilen katma değeri sağlayacak bir alternatif atçılık olabilir, bari atçılık merkezi olsun. Çünkü bizim en karlı işletmelerimiz atçılıktır' dedik. Hiç olmazsa atçılıkta tarım toprağı tahrip olmuyor, 1520 yıl sonra vazgeçilse bile tarım toprakları korunmuş oluyor.'' A Bölgeye yapılması düşünülen tesisler Turizm Bakanlığın kitapçığına göre Eko Kent Projesi kapsamında bölgede yapılması düşünülenler şöyle: Hobi bahçeleri ve hobi villaları (tatil evleri), çiftlik evleri ve sezonluk kiralık çiftlikler, butik oteller/kompleksler, sosyal merkezler, kesme çiçekçilik/bahçe üretimi, ekopark, organik tarım üretim ve değerlendirme alanları (imalathaneler, yemeiçme, satış tesisleri), ARGE birimleri (tarım odaklı turizm geliştirme birimleri), fuarkongre merkezi, golf alanları, rekreasyon alanları, orman içi günübirlik alanlar." Proje ile 1. derece doğal sit ve kıyı alanında; golf alanları, deniz ve iklim kürü, günübirlik alanlar, yeşil alanlar, plaj tesisleri, deniz müzesi, akvaryum, su oyunları, sportif tesisler ve benzerinin oluşturulması hedefleniyor. Havaalanın doğusunda kükürtlü kaynak sularının bulunduğu bölgeye yönelik hazırlanan Sağlık Kent Projesi’nde ise termal oteller, kür parkı ve sağlık merkezleri öneriliyor. KöyceğizFethiye karayolunun kuzey kısmında öngörülen klima kent alt bölgesinde de, "yabancıların mülk edinmesi" düşüncesiyle orman dokusu içinde sağlık köyleri, bakım merkezleri, golf alanları ve tatil evleri planlanıyor. Dalaman, TİGEM’in her yıl kâr eden birkaç işletmesinden biri Hükümetin hedefindeki işletme Doğal sınır oluşturan Dalaman Çayı’nın bir tarafını Akdeniz, diğer tarafını Ege olarak böldüğü TİGEM Dalaman Tarım İşletmesi’nin toprakları, ilçenin girişinden denize kadar uzanıyor. Başlangıçta 300 bin dekar büyüklüğünde olan işletme arazisi yıllar içinde çeşitli kurumlara yapılan tahsisler nedeniyle bugün 35 bin dekara kadar düşmüş durumda. TİGEM Dalaman’ın hemen tamamı tarım arazisi. Oksijen deposu Günlük ağaçları ve İspanya ile rekabet edilen "erkenci enterdonat limon" bu bölgede bulunuyor. Enterdonat limonun Türkiye’deki fiyatı Dalaman İşletmesi’nde oluşturuluyor. Ekilen her tohuma yanıt veren topraktan yılda 3 kez ürün alınıyor. Burada polikültür tarım yapılması nedeniyle çok çeşitli tarımsal bitkiler yetiştiriliyor. Sadece Dalaman TİGEM’de üretilen Buğday 17.963 dekarı da bu bölge içinde yer alıyor. Söz konusu alanın 11.723 dekarı 1. sınıf tarım arazilerinden oluşuyor. Burada narenciye ağaçları da içinde olmak üzere toplam 150 bin ağaç bulunuyor. Turizm Bölgesi ilan edilen alanın geri kalan kısımlarında ise 1324 dekar okaliptus ağacı, 1333 26