Katalog

14 GEZGİN AİLESİ GÜNCEL GÖRSEL BULMACA MUTFAK KÜLTÜRÜ Karaman’ın yemekleri sonra çıkar lezzetleri Karaman’ın tarihi milattan önce 10.000 yıllarına dayanır. Yerleşik hayatla birlikte yemek kültürü gelişme göstermiştir. Karaman, Karamanoğlu Beyliği’nin merkezi olduğu için yemek kültürü, beyliğin hakimiyetinde olan bölgelere dek yayılma göstermiştir. Karaman’da çorba, yemek, pilav, pastabörek, tatlı, hoşaf, turşu, salata, olarak yaklaşık 200 civarında çeşit bulunmakta ve hala mutfaklarda yapılmaktadır. Yörede değişik adlarla belli zamanlarda yapılan yemekler bulunuyor. Düğün, cenaze, bayram, sünnet, kına, nişan, ramazan yemekleri birbirinden farklı. Özellikle, sakala sünen, yoğurtlu erişte, Arapaşı, mercimek, tarhana yöre çorbalarının önde gelenleri. Calla, ilisıra dolması, şebit pilavı, erişte pilavı, yaprak sarması, bamya, eğey dolması, etli kuru fasulye, nohut tarhana, sulu köfte yemekleri, salata, üzüm, karpuz, hoşaf, ayran gibi yiyecekler ve içecekler, etli etmek, peynirli, ıspanaklı börek gibi sac börekleri, guymak, zerde, palize, gaygana, un helvası, tahinli helva, tahinli pekmez helvası gibi tatlılar ve yemekler yörede sevilerek yeniyor. Karaman, merkez ile birlikte altı ilçeden oluşuyor. Yemek kültürü ve çeşitleri ilçeler arasında farklılıklar gösterebiliyor. Karaman’da ilkbahar, yaz ve sonbahar aylarında kışlık yiyecek hazırlıkları yapılır. İlkbahar’da peynir, kışlık yoğurt hazırlanır. Tereyağı toprak çömleklere, peynir kuzu veya keçi tuluğuna basılır. Yaz aylarında unluk, bulgurluk, aşurelik, tarhanalıklar hazırlanır. Bulgur, karaman mutfağının olmazsa olmazları arasında. Zeyve Pazarı’nda su değirmenleri, Karaman’ın bazı yörelerinde klasik taş değirmenler bulunuyor. Modern sistemde un öğüten un fabrikaları da yaygın. Sonbahar’da domates kurutması, taze fasulye, sivri biber, dolmalık biber, kabak, patlıcan kurutulur. Salça kaynatılır, acı sos, acılı ezme yapılır. Karaman’ın geleneksel yemeklerini bir kitapta toplayan Karaman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü “Karaman Yemekleri” kitabından Fatma Alanya’nın “sulaç” yemeği tarifini aldık. Fotoğraftaki yer neresi ve hangi ilimizde? Kent bir volkan konisi üzerine yerleşmiş. Geşmişte güneye denize doğru teraslarla iniyordu. Bugünkü köy ise kuzeyde. Türkler, güneye doğru yerleşim kurmamışlar. Bunun korsanlardan korunmak için olougu anlaşıylıyor. Oysa antik dönemde kent denize bakıyor ve Ege’nin ünlü imbat rüzgarını alıyordu. Antik kentin etrafı dört kilometrelik surla çevrili. Surların bir kısmı yok olmuş, İsa’dan önce 6. yüzyıldan beri surlarla çevrili olduğu biliniyor. En son dönem surları 4. yüzyıla ait. Bunlar; onarılarak Roma döneminde de kullanılmış. Günümüzde de önemli ölçüde ayakta. Kentin yapıldığı zor işlenen, çok dayanıklı taşa, antik yazarlar “insan yiyen taş” diyorlardı. Zor işlense de dayanıklı olan bu taş kentin ihraç malları arazsındaydı. Taştan yapılan lahitler satılıyordu. Araştırmalar lahitlerin değerinin kullanılan şaptan geldiğini ortaya koyuyor. Doğru yanıt veren okurlar arasında yapılacak çekilişle üç kişiye Cumhuriyet Kitap’tan kitap armağan ediyoruz. Yanıtları, 13 Şubat Çarşamba saat 17:00’ye dek adres ve telefon numaranızı yazarak faks ya da eposta ile bekliyoruz. Geçen sayı Yanıt: Hoyran, Edmre, Antalya Kazananlar: Ümit Karaca (Erzurum), Semra Özışık (Samsun), Öznur Kaymaz (Aydın). SULAÇ Malzemeler: Bir kilogram ıspanak, yarım su bardağı bulgur, 200 gram kıyma, iki adet soğan, iki çay kaşığı tuz, bir çay kaşığı kırmızı biber, bir çorba kaşığı salça, iki çorba kaşığı sıvı yağ. Yapılışı: Ayıklanıp yıkanmış ıspanaklar küçük küçük doğranır. Bir tencerede önce kıyma kavrulur. Sonra küçük doğranmış soğanlar ve yağ ilave edilir. Hazırlanmış ıspanaklar eklenir ve kendi suyu ile 10 dakika pişer. Pişen karışıma bulgur (veya pirinç) ilave ederek bir litre su ile 1520 dakika pişirilir. Arzuya göre limonla veya yoğurt ile servis yapılır.