Katalog

Dr. Hicran KAZANCI TUSAM Ortadoğu Araştırmaları Masası Türkiye, Türkmenlerin geleceğini kurmalarına yardım etmeli… C S TRATEJİ 23 kavramları ileri sürerek sorumluluktan kurtulmak için bunların arkasına sığınmaları uzun süre devam edemeyecektir. Nitekim Irak merkezli bölgedeki gelişmelerin vardığı bugünkü noktaya bakıldığında, artık ABD eskisi kadar Iraklı iki Kürt partisinin aşırı isteklerine sesiz kalmıyor, Irak Parlamentosu içerisinde Iraklı Kürtlerin istek kotalarının giderek artmasına karşı ve aşırı taleplerinin törpülenmesi için bir siyasi blok oluşmakta olduğu görülüyor. Bu durumun, Irak’ın bölünme riskinin eskisine oranla azaldığı şeklinde yorumlanması mümkün. Yani, Irak merkezli Ortadoğu’da yeni bir sürecin başlangıç noktasına varıldığı görülüyor. rak Devleti'nin kuruluşundan bugüne dek, ülkede iktidara gelen tüm yönetimler, Türkiye'nin Türkmenlerin kaderiyle müdahaleci bir tavırla ilgilendiği algılaması geliştirerek Irak Türkmenlerine baskı ve asimilasyon uygulamıştır. Buna karşın Türkmenler de, bölgenin en etkili gücüne sahip olan Türkiye'nin, başta Türkmen meselesi olmak üzere bölgenin sorunlarıyla ilgilendiği düşüncesine kapılarak, ciddi örgütlenmeye gitmemiş ve bölgedeki Türkmen politikasını Türkiye'de kurdukları dernekler ile yönetmeye çalışmışlardır. Böylece, başta ABD olmak üzere Batılı ülkelerin desteğini alan Irak'taki Kürt partileri, ordu teşkilatlanmasına yönelirken; Türkmenler sivil toplum örgütlenmesi ile yetindiler. "1 Mart Tezkeresi" ile gerginleşen ABDTürkiye ilişkilerinin, Süleymaniye'de on bir Türk askerinin işgalci ABD güçleri tarafından gözaltında alınmasıyla gerilim noktasına taşınması, bazı gerçeklerin de nihayet fark edilmesine sebep oldu. Bu durumdan yani TürkiyeABD gerginliğinden ortaya çıkan sonuçları kendi lehlerine çevirmeyi başaran Iraklı Kürt partiler, Irak konusunda ABD'nin sonsuz desteğini kazandılar. Bu destekten meydana gelen etkiyi de Irak Türkmenlerine yönelik baskı unsuru olarak kullanmayı başardılar. I Irak’ta yeni başlangıç ABD için Irak’ta yöntem deneme IRAK TÜRKMENLERİ Türkmenleri, Arap ve Kürtlerden sonra dönemi bitmek üzere. Acı deneyimler, Irak ülkedeki üçüncü büyük toplum olmalarına yerleşimlerinin birbiriyle doğrudan Kürt partilere ve diğer guruplara rağmen, bağlantısı olmayan geniş bir coğrafya üzerine yayılmış olmalarının yanı sıra Şii ve Sünni olmazları gösterdi. ABD’nin Irak olmak üzere iki ayrı mezhebe "bölünmüş" olmaları, Irak’ın siyasi fonksiyonunda sorununu Türkiye olmaksızın "azınlık" konumuna düşmelerine neden Yani, Irak’ın siyasi denklem ve güç çözemeyeceği gerçeği, Ankara ve oluyor. odaklarının dışında kalıyorlar. Bu durumdan tek yolu şimdilik, Irak Irak Türkmenlerinin elini güçlendiriyor. kurtulmanın Türkmenlerinin siyasi görüş ve ilkeleriyle gerekse jeoekonomik bakımdan önem arz eden Kerkük ve Telafer'e yönelik Kürtleştirme politikasının başarıya ulaşması için her türlü yolu denerken diğer taraftan da, Irak’taki ABD güçlerinin tek stratejik müttefiki olduklarını ispat etmeye çalıştılar. Türkiye'nin, Irak'ın kuzeyinde yuvalanan ve ulusal güvenliğini tehdit eden PKK terör örgütü tehdidini ortadan kaldırma gayretlerini, Irak’ın içişlerine özellikle de Kerkük'e müdahale etme amacı olarak yansıtan bazı Iraklı gruplar, hem Kerkük hem de Telafer'de yaşayan Türkmenlere baskı ve izolasyon politikası uyguladılar. Bu bağlamda, Irak'ın sorunlarının çözülmesi için yapılan girişimlerin odak noktası, öncelikle Irak'taki PKK terör örgütü, Irak'ın kuzeyindeki yerel yönetim ve Kerkük meselesinin birbirinden ayrı tutulması olmalıdır. Öte yandan, 21. yüzyılını yaşayan dünyamızda evrensel boyut kazanan insan hakları söz konusu olduğunda devletlerin artık egemenlik, bağımsızlık ve içişlerine karışmama gibi örtüşen her hangi bir Iraklı siyasi harekât ve grup ile ittifak yapmalarından geçiyor. Bu ittifak, Irak Parlamentosu’nda yer alan tüm Türkmen milletvekilileri, Kerkük İl Meclisi Türkmen Grubu ile Bağdat’ta görev yapan tüm Türkmen bürokratlarını toplayan bir platformun oluşturulmasıyla desteklenmeli. Böylece Türkmenler, gerek Bağdat’ta gerekse Kerkük İl Meclisi bazında siyasi bir ağırlık kazanma fırsatı yakalayabilir ve Irak’ın siyasi muadelesinde hak ettiği yere ulaşabilir. Ancak bunlardan önce atılması gereken adımlar bulunuyor: Irak Türkmenlerinin temsilcisi olan siyasi oluşum veya hareket içerisinde yer alan Türkmen siyasetçiler ve görevlilerin, kendi çevreleriyle gün gittikçe artan düşmanlığa son vermesi atılacak en önemli adımdır. Ayrıca, bölgede yaşayan Türkmenlerin günlük ihtiyaçlarını giderilmesi ve yokluğun en aza indirilmesi için çaba göstermeli. Taban ile tavanın birbirine yaklaşması, bütünleşme sağlayacak ve iç çekişmeler, kısır döngü içerisindeki kapışmalar ortadan kalkacaktır. Ancak bundan sonra Irak’taki Türkmenlerin siyasi gemisi fırtınasız sulara yelken açabilir. Irak Türkmenlerinin inancı odur ki, Türkiye'nin ABD'nin yanında yer almaması ve kuzeyden bir cephe açmamasının faturasının Türkmenlere kesilmesi dönemi artık kapanmıştır. Açık ki, ABD'nin Irak merkezli Ortadoğu'daki çıkmazdan kurtulmasının tek yolu, Türkiye'nin mevcut sistemine ve demokrasi konseptine yatırım yapmasından geçiyor. Bu yatırım, bölge için huzur ve istikrar getirir, ABD'yi de kurtarır. Ayrıca, Irak'ta sağduyu ve hoşgörü hâkim olacaksa, bunun adresi bellidir ve Irak’ta yaşayan tüm etnik gruplar arasındaki eşitliğin sağlanması bunun ön şartıdır. Artık Kerkük, bir pazarlık veya referandum konusu olmaktan çıkarılmalıdır. Şayet Irak bölünecek ve Irak’ın toplam nüfusunun yüzde 13’nü teşkil eden Türkmenlere bir tek şehir düşecekse bu da Kerkük ve onun etki alanı olmalıdır. Türkiye’nin de hala Irak Türkmenlerin tek güvencesi olduğunu da kimse unutmamalıdır. IRAK’TAKİ GELİŞMELER Türkiye'nin Irak'taki, özellikle de Irak'ın kuzey bölgesindeki nüfuzunu azaltmak için tasarlanan Süleymaniye baskınında, Irak Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ile Irak Yurtsever Birliği'nin (KYB) katkıları büyüktür. ABD işgalci kuvvetleri tarafından himaye altında tutulan Iraklı iki Kürt partisinin kurtarılmış bölge içerisinde Irak Türkmenlerine işgal öncesi yaptıkları zulüm ve baskıyı denetleyen Türkiye'nin Irak'ın kuzeyindeki nüfuzu işgal sonrasında ortadan kalktı. Iraklı iki Kürt partisi, bir taraftan Türkmen ağırlıklı olan ve gerek jeostratejik Irak’ta şiddet dinmek bilmiyor...