Katalog

16 Aybike KOCA TUSAM Çalışma Hayatı ve Türkiye Araştırmaları Masası [email protected] ürkiye’de makroekonomik performans güçlü ve büyüme sürdürülebilir. Azalan enflasyonla birlikte bu birleşim çok etkileyici." Yukarıdaki sözler AKP hükümetinin 4,5 yıllık iktidarı boyunca iyi geçindiği, söz dinlediği için pek çok defa "aferin" aldığı ve dikte ettiği istikrar (!) programları sayesinde Türkiye’deki tüm ekonomik birimlerin güçlendiğini ifade eden IMF heyetine ait. IMF raporları 4,5 senedir hükümetin istikrar programlarını çok iyi yürüttüğünü ve yapısal reformları gerçekleştirme konusunda oldukça başarılı olduğunu söylüyor. Raporlarda, Türkiye ekonomisindeki hassasiyet bir cümle ile geçilirken Türkiye adeta güçlü bir motor olarak lanse ediliyor. Peki, gerçekte de acaba durum böyle mi? Türkiye söylendiği gibi ekonomik yönden güçlü ve bağımsız hale geldi mi? Reel gelir yükselmiyor, istihdam artmıyor… C S TRATEJİ büyüme performansını değerlendirecek olursak; "Evet, Türkiye yüksek büyüme oranlarını elde etmiş ve bunun devamını sağlamakta sıkıntıya düşmüşse de kişi başına düşen GSMH 5000 doları aştığından refah sağlanmıştır" diyebiliriz. Gelelim bu büyümenin reel olup olmadığına… Büyümenin reel olup olmadığını anlayabilmek için fiyat değişimi olmaksızın sadece fiziki üretimin artıp artmadığına bakmak gerekiyor. Toplam sanayi üretim endeksine bakıldığında fiziki üretimin büyüme oranlarıyla paralellik göstermediği, üretimin daha cılız kaldığı görülüyor. Çevremize baktığımızda ise reel olarak geliri artan bir kesim olmadığına, yeni üretim sahaları açılmadığına ve hala istihdam sorunu yaşandığına göre bahsedildiği gibi AKP hükümetinin yüksek büyüme sağlayan politikalar uyguladığını söylemek gerçekçi olmayacaktır. Üstelik uluslararası karşılaştırmalarda kolaylık sağlansın diye veriyi dolar kurunda ele almak ve bunu cari fiyatlar üzerinden yapmak eğer dolar kuru değişmemişse ekonominin büyümüş gözükmesine sebep olacaktır. Bu durumun pek çok uzman tarafından "hormonlu büyüme" ya da "sanal büyüme" olarak ifade edilmesi de bu sebeptendir. Dolayısıyla Türkiye, AKP hükümetinin uyguladığı politikalar sonucu büyümemiş, büyümüş gibi gösterilmiştir. Ekonominin bir diğer ana göstergesi enflasyonu ele alacak olursak, 2001 yılı Şubat ayı "T Türkiye’de gerçek büyüme yok AKP’nin ekonomiyi büyütüp büyütmediği sorusu tartışılıyor. Fiziki üretim büyüme oranlarıyla paralellik göstermiyor, reel olarak geliri artan kesim yok. Büyüme çoğu kesim tarafından ‘sanal’ ve ‘hormonlu’ olarak nitelendiriliyor. Hükümet 4.5 yılda cumhuriyet tarihinin toplam borcunun yarısı kadar borçlanmış durumda. Açıklar özelleştirmeyle kapatılıyor. GSMH’yi artırma yönünde başarılı olmuştur. Diğer bir deyişle Türkiye’nin büyüme grafiği yükselmiştir. Buna bağlı olarak 2002 yılında yüzde 7,9 olan büyüme oranı 2001 yılında yaşanan yüzde 9,5’lik küçülmenin yanında oldukça yüksek bir büyümeyi ifade eder. Bu oran 2004 yılında 2000’li yılların tavanına ulaşmış ve yüzde 9,9 ile rekor kırılmıştır. Ancak büyüme grafiğindeki istikrarsızlık ortaya çıkmış olacak ki, 2006 yılında yüzde 5 oranı ancak yakalanabilmiştir. Bu da büyümenin uzun zamandır tartışılan sürdürülebilirlik potansiyelini ortaya çıkarmıştır. Bu veriler ışığında BÜYÜME VE ENFLASYON AKP hükümeti ekonomide başarılı oldu mu? Bu soruya yanıt verebilmek için ilk olarak bir ülkenin büyüme grafiğinde göze çarpan ilk veri olan GSMH (Gayri Safi Milli Hasıla) rakamlarına bakmak gerekiyor. Her ne kadar verimlilik ölçütü esas alınmasa da GSMH, uluslararası karşılaştırmalar açısından en güvenilir veri olarak karşımıza çıkıyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, GSMH 2002 yılında 273,5 milyar YTL yani yaklaşık 180 milyar dolar iken AKP iktidara geldikten sonra 2003 yılında 357 milyar YTL yani 238 milyar dolara çıkmış.(1) Açıklanan son veri olan 2006 yılı GSMH ise 540 milyar YTL yani 381 milyar dolardır. Buna göre AKP Unakıtan Erdoğan