Katalog

Türkiye Türkiye ile ile Azerbaycan Azerbaycan arasında arasında yoğun yoğun ziyaret ziyaret trafiği… trafiği… C S TRATEJİ 5 Aliyev BTC açılışına geliyor Türk Barmek şirketinin Azerbaycan’dan çıkarılması konusuna) ilişkin görüşmenin gerçekleşip gerçekleşmediği hususunda açıklama yapılmadı. 11 Nisan 2006’da MİT Müsteşarı Emre Taner, Azerbaycan ziyaretini gerçekleştirdi ve Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, Azerbaycan Milli Güvenlik (İstihbarat) Bakanı Eldar Mahmudov ve diğer üst düzey yetkililerle görüşmeler yaptı. Görüşmelere basın alınmadı. Azerbaycan’ın resmi haber ajansı, görüşmeleri kısa haberler şeklinde duyurdu. İlham Aliyev Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Meclis Başkanı Vasif Talıbov’un daveti üzerine 15 Nisan 2006’da, aralarında milletvekillerinin de bulunduğu 45 kişilik heyet Azerbaycan’ın Nahçıvan bölgesini ziyaret etti. 19 Nisan 2006’da ise Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanı Abdulkadir Aksu’nun Azerbaycan ziyareti gerçekleşti. Ziyaret çerçevesinde Aksu, Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ve diğer üst düzey yetkililer ile önemli görüşmeler gerçekleştirdi. Bakan Aksu’nun Azerbaycan İçişleri Bakanı Ramil Usubov ile yaptığı görüşmede iki ülke arasında emniyet alanındaki işbirliğinin teknik ayrıntıları ele alındı ve işbirliğindeki yeni boyutlara ilişkin protokol imzalandı. Görüşme sonrası yapılan açıklamalarda, Türkiye ile Azerbaycan arasında güvenlik alanındaki işbirliğinin geliştirilmesi için özel çabaların söz konusu olduğu, bu amaçla Bakü’deki Türk Büyükelçiliği nezdinde Güvenlik Müsteşarlığı’nın oluşturulacağı dile getirildi. Bakanlar, Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan’ın emniyet alanında yürüttüğü üçlü çalışma konusunda da bazı adımların söz konusu olacağını vurguladılar. Azerbaycan İçişleri Bakanı Usubov, Nisan 2002’de Trabzon’da üç ülkenin İçişleri Bakanları arasında imzalanmış olan Terörle ve Örgütsel Suçlarla Mücadelede İşbirliği Protokolü’nü anımsatarak, son dönemdeki gelişmelerle birlikte İçişleri Bakanları arasında üçlü görüşmenin gerçekleştirilme gereğinin doğduğunu söyledi. Durumlar Yönetimi Genel Müdürü Hasan İpek, Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı Mehmet Ali Şahin ile görüşme yaparak genel olarak ikili ilişkilere ve olağanüstü durumlarda işbirliğine ilişkin hususları görüştü. Kemaleddin Heyderov ayrıca Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği’nde, Kızılay Genel Müdürlüğü’nde ve Bayındırlık Bakanlığı’nda da ilgili birimlerle görüşmeler gerçekleştirdi. 1114 Nisan 2006 tarihlerinde Azerbaycan Jandarma Genel Komutanı Zakir Hesenov, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Fevzi Türkeri’nin daveti üzerine Türkiye’ye ziyarette bulundu. Ziyaret çerçevesinde hiçbir belge imzalanmamasına rağmen önemli konuların görüşüldüğü ifade edildi. Aslında Azerbaycan jandarmasının gelişiminde en önemli rol Türkiye tarafından üstlenilmiş durumda ve bu husus, Azerbaycan yetkilileri tarafından Azerbaycan basınında devamlı vurgulanarak Türkiye’ye teşekkür dile getiriliyor. Yukarıda ifade edilen ziyaretlere Hocalı Soykırımı’nı anma törenleri vesilesiyle Azerbaycan milletvekili heyetinin Türkiye ziyaretini ve iktidar partisi YAP heyetinin Türkiye’ye yaptığı ziyaretleri de ekleyebiliriz. Araz ASLANLI TUSAM Kafkasya Araştırmaları Masası ürkiyeAzerbaycan ilişkileri, yaklaşık son üç ay itibariyle, karşılıklı ziyaretler açısından zengin bir dönem oldu. Bu dönem içerisinde Cumhurbaşkanı, Meclis Başkanı, çeşitli Bakanlıklar, milletvekili heyeti düzeyinde resmi ziyaretler, sivil toplum kuruluşlarının çeşitli organizasyonları nedeniyle toplumsal nitelikli ziyaretler, kültürel etkinlikler ve sportif amaçlı ziyaretler, Azerbaycan gündeminde çok üst seviyede ve aynı seviyede olmasa da Türkiye gündeminde yer aldı. ZİYARETLERİN ANLAMI Son ziyaret trafiğinde ciddi belgelerin imzalanmış olmaması ziyaretlerin önemini azaltacak nitelikte değildir. Zira Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin niteliği (iyi komşuluk, stratejik ortaklık, dostluk ve kardeşlik üzerine yapılan vurgu) ve son dönemlerde yaşanan gelişmeler iki ülke yetkililerinin devamlı görüşmesini gerektirmektedir. BaküTiflisCeyhan’ın en geç Temmuz 2006 itibariyle tam olarak T AZERBAYCAN’A ZİYARETLER 4 Nisan 2006’da Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, iki günlük Azerbaycan ziyaretini gerçekleştirdi. Aslında Ocak 2006 başında, bu ziyaretin 2325 Ocak 2006 tarihlerinde gerçekleştirileceği açıklanmış, 23 Ocak 2006’da ise Azerbaycan Devlet Başkanlığı Uluslararası İlişkiler Şube Başkanı Nevruz Memmedov, ziyaretin 25 Ocak 2006’da başlayacağını duyurmuştu. Fakat ziyaret tarihine sadece bir gün kala olumsuz hava koşulları nedeniyle ziyaretin ertelendiği haberi duyurulmuştu. Cumhurbaşkanı Sezer’in 45 Nisan 2006 tarihlerinde gerçekleştirilen Azerbaycan ziyareti sırasında çok sayıda görüşme yapılmasına ve önemli konuların değerlendirilmiş olmasına rağmen, hiçbir anlaşma ya da protokol imzalanmadı. Yapılan görüşmelerde, her iki Cumhurbaşkanı ikili ilişkilerdeki gelişmelerden, BaküTiflisCehyan petrol boru hattı, BaküTiflisErzurum doğalgaz boru hattı ve KarsTiflisBakü demiryolu hattı projelerindeki olumlu adımlardan duydukları memnuniyeti dile getirdiler. Azerbaycan tarafı Azerbaycan topraklarının Ermenistan tarafından işgali sorununda Türkiye’nin, Türkiye ise KKTC’ye yönelik olarak Azerbaycan’ın verdiği desteğe vurgu yapmış ve taraflar birbirlerine teşekkürlerini dile getirmiştir. Görüşmelerde ikili ticaret hacminin geçtiğimiz yıl 750 milyon dolara ulaşmasından duyulan memnuniyet dile getirilerek, 2006 yılı için bir milyar doları geçmesi gerektiği vurgulandı. Azerbaycan basının son dönemlerdeki ana gündem konularından birisi olan Barmek konusuna (Bakü ve çevresinin elektrik enerjisi dağıtımını yapan Azerbaycan, Türkiye’nin en yakın ilişki kurduğu Türk cumhuriyetlerinden biri. Başbakan Erdoğan, mayıs ayında Bakü’yü ziyaret edecek. Aliyev’in ise BTC açılışına gelmesi bekleniyor. faaliyete geçecek olması, PKK teröründeki tırmanış, ABD ile İran arasında tırmanan gerginlik gibi, Türkiye ile Azerbaycan arasındaki güvenlik konularındaki işbirliğinin artırılmasını ve derinleştirilmesini adeta bir zorunluluk haline getiriyor. Azerbaycan basını ziyaretlere üst düzeyde ilgi göstermesine rağmen, Türk medyasının üst düzey ziyaretlere hiç yer ayırmaması dikkat çekiyor. Bahsedilen süre içerisinde Azerbaycan’da Türk kültürel etkinlikleri ve iki ülkenin futbol milli takımları arasında Bakü’de yapılan maç, Azerbaycan kamuoyunun yoğun ilgisini çekti. Tüm bunların yanında Başbakan Erdoğan Mayıs’ta Bakü’ye giderek Türkiye Cumhuriyeti Azerbaycan Büyükelçiliği’nin yeni binasının açılışını yapacak. En geç Haziran 2006 sonunda gerçekleştirilmesi beklenen BTC açılışı için İlham Aliyev’in Türkiye’ye gelecek olması ikili ilişkilerdeki mevcut trendin sürmesini sağlayacaktır. Şu ana kadar yapılmış olan ziyaretlerin yansımaları yapılacak olan ziyaretler ve yapılması beklenen yeni düzenlemelerle ortaya çıkabilir. Örneğin, iki ülke arasında vize uygulaması daha esnek hale getirilerek, en azından Türkiye ile Gürcistan arasında uygulanmaya başlanan yeni vize düzeninin Türkiye ile Azerbaycan arasında da uygulanması için gerekli kararlar alınabilir. TÜRKİYE’YE ZİYARETLER 812 Şubat 2006 tarihlerinde Azerbaycan Milli Meclisi’nin yeni (Parlamentosu) Başkanı Oktay Esedov, kalabalık milletvekili heyeti ile Türkiye ziyaretini gerçekleştirdi. Bu ziyaret, 5 Kasım 2006’daki seçimlerle oluşmuş olan yeni parlamento başkanlığının ilk yurtdışı ziyareti olma özelliğini de taşımaktaydı. Ziyaret çerçevesinde Esedov ve beraberindeki heyet, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, TBMM Başkanı Bülent Arınç, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ve TBMM Dışişleri Komisyon Başkanı Mehmet Dülger ile görüşmeler gerçekleştirdi. 710 Mart 2006’da Azerbaycan Olağanüstü Durumlar Bakanı Kemaleddin Heyderov Türkiye ziyaretini gerçekleştirerek Başbakanlığa bağlı Acil