Katalog

istemiştir. AB, Japonya’dan sonra Çin’e ihracat yapan ülke ve topluluklar arasında ikinci sıradadır. AB, aynı zamanda ABD’den sonra Çin’den ithalat yapan ülke ve toplulukların da ikinci sırasındadır. Yani Avrupa Çin’in en önemli ticaret ortağı konumundadır. Çin’in Yunanistan’da liman tesis etmesi, Çin’e Avrupa pazarının kapılarını açmaktadır. Diğer yandan Yunanistan’ın Çin ile olan ikili ilişkilerini geliştirerek Çin gibi bir gücü yanına çekmesi, Yunanistan’ın bölgedeki etkinliğini arttırabilecektir. AB, Kasım 1995’te 12 Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkesi ile Barselona Sürecini başlatmıştır. AB, Barselona Süreci ile 2010 yılına kadar Akdeniz’de bir Serbest Ticaret Alanı oluşturmaya hedeflemektedir. ABAkdeniz Büyük Serbest Çin endüstri ürünleri... Ticaret Alanı’ndaki ülkeler 800 milyon civarındaki nüfusu, yaklaşık 11.5 trilyon dolarlık GSYİH’sı ve 2.3 trilyon dolarlık dış ticaret hacmi ile dev bir pazardır. Çin mallarının üç anakaranın ortasında bulunan Akdeniz’den, dünyanın diğer bölgelerine daha hızlı ulaşması söz konusudur. Bu durum Çin mallarının Avrupa’ya ulaşımındaki Türk malı engelini ortadan kaldırmış olacak ve Türk malının söz konusu bölgelerdeki payının azalmasına yol açabilecektir. C S TRATEJİ 17 idi. Şubat 2004’te Çin Devlet Başkanı Hu Jintao’nun Cezayir’e yaptığı ziyaret sırasında petrol işletme ve enerji işbirliğine ilişkin bazı anlaşmalar yapılmıştı. Çin’in, Girit Adası’nda transfer istasyonu tesis etmesiyle bu tür anlaşmaların hayata geçirilmesi için zemin sağlanmış olacaktır. Yani Çin’in Akdeniz’de dağıtım merkezi oluşturması zorunludur. Çin Devlet Başkanı Jiang Zemin, Nisan 2000’de Yunanistan’ı, ardından Girit Adası’nı da özel olarak ziyaret etmişti. Mayıs 2002’de Çin Devlet Konsey üyesi Li Lanqing de bu adayı ziyaret etmiş ve iki ülke arasında turizm, ticari, bilimsel ve teknolojik işbirliği yapılmasının önemini dile getirmişti. Yine aynı yılda Yunanistan Deniz Taşımacılık Bakanı George Anomeritis, Çin ziyareti sırasında Çin Denizaşırı Taşımacılık Şirketi Başkanı Wei Jiafu ile özel görüşmüş ve Çin’e liman işletmeciliği alanında işbirliği teklif etmişti. Haziran 2005’te Yunanistan Deniz Taşımacılık Bakanı Manolis Kefaloyannis Çin ziyareti sırasında Çin Ulaştırma Bakanı Zhang Chunxian ile görüşmüş ve Çin’e Yunanistan’ın liman işletme projesine iştirak etmesini ve deniz taşımacılığı alanında işbirliği yapmasını teklif etmiştir. Yunan Bakan Kefaloyannis, Çinli girişimcilere ayrıcalıklı politika uygulayabileceğinin altını çizmiştir. Kefaloyannis, Çinli yatırımcıların Girit Adası’nda yatırım ve liman işletmesi projesine katılmasını istemiştir. Yunan Bakanı Kefaloyannis bu doğrultuda Çin Deniz Taşımacılık Şirketi’nin başkanı Li Kelin ile özel bir görüşme gerçekleştirmiştir. Bu görüşme sonrasında Çin tarafı adada iki limanı değerlendirebileceğini ifade etmiş ve uygulanabilirlik raporunu Çin’de yapacağını bildirmiştir. Tüm bu gelişmeler ışığında, Çin’in denizaşırı transfer istasyonu tesis etmesine kesin gözle bakılmakta ve bu yeni gelişme Çin’in giderek büyümekte olan ekonomik gücünün global çapta yayılmakta olduğunu göstermektedir. GİRİT’İN ÇİN İÇİN ÖNEMİ Girit Adası, Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarını birbirine bağlayan avantajlı bir coğrafyadadır. Çin’in, Girit adasında liman tesis etme meselesi, doğal olarak ÇinYunanistan ticari ilişkilerinin ötesinde gelişen bir konudur. Churchill, Girit Adası’nı Akdeniz’in çivisi olarak tanımlayarak, adanın askeri strateji açısından önemini vurgulamıştır. Asya ve Avrupa arasındaki deniz taşımacılığının yüzde 80’i Süveyş Kanalı’ndan geçmektedir. Girit Adası ise, Süveyş Kanalı’na sadece Churchill’in ‘Akdeniz’in çivisi’ şeklinde niteleyerek stratejik önemini ortaya koyduğu Girit, Çin açısından şimdiye kadar ilişkilerinin zayıf kaldığı petrol zengini Libya ve Cezayir’e yakınlığı nedeniyle de önem taşıyor. Pekin ayrıca, Avrupa’ya yönelik ticaretini adadaki üsten gerçekleştirebilir. 12 saatlik mesafededir. Girit Adası, Sicilya Adası’na da çok yakındır. AB ve Akdeniz ülkelerinin ticaretinde, İtalya ilk sırada yer almaktadır. Dolayısıyla, Girit Adası’nda liman açmak demek, ticari malların Avrupa’ya daha kolay ulaşması demektir. Akdeniz kıyısında yer alan ve toplam nüfusu 380 milyon olan 27 ülke, dünya ticaretinin yüzde 16’sını teşkil etmektedir. AB’nin dış ticaretinin yüzde 90’ı, AB üyesi ülkeler arası ticaretinin yüzde 40’ı deniz yoluyla gerçekleşmektedir. Dolayısıyla, hem AB hem Çin bu büyük pastadan daha fazla pay almak için çaba sarf ediyorlar. Çin’in hızlı büyüyen ekonomisi nedeniyle enerji ihtiyacı da hızla artıyor. Çin, 2004’ten itibaren Japonya’yı geride bırakarak ABD’den hemen sonra en çok petrol tüketen ülke haline gelmiştir. Çin, son yıllarda dış enerji kaynaklarını garantiye almak için enerji ithalatını çeşitlendirme politikası izlemektedir. Bu çerçevede Çin, Ortadoğu ve Afrika ülkelerine dönük bir ‘enerji güvenliği stratejisi’ni hayata geçirmeye çalışmaktadır. Çin’in 2004 yılı petrol ithalatında Afrika ülkeleri, yüzde 28.7’lik pay ile yüzde 45.5’lik Ortadoğu’nun hemen ardında yer almaktadır. Bu oranın zamanla artacağı söylenmektedir. Çin, Ortadoğu’daki istikrarsızlıktan dolayı daha çok Afrika’ya yönelmektedir. Girit meselesinden önce Çin, Afrika’dan en çok Angola, Sudan ve Kongo gibi ülkelerden petrol ithalat etmekteydi. Çin’in, Girit Adası’na yakın olan ve zengin enerji kaynaklarına sahip olan Libya ve Cezayir ile enerji ilişkileri zayıftı ve ithalatı da sınırlı Çin Devlet Konsey üyesi Li Lanqing 2002’de Girit adasına özel ziyarette bulunmuştu... Çin’e son ziyareti gerçekleştiren Yunanistan Dışişleri Bakan Yarıdmcısı Stylianisdis Evripidis