Katalog

İnsan hakları ve hukukun üstünlüğü u konularda bilindiği gibi Batılı ülkeler ısrarlıdırlar. Bu kez de önem verdikleri ifadelerin belgede yer almasını sağlamışlardır. Bu alanda da büyük pazarlıklar yaşanmıştır. 1993’te Viyana’da yapılan BM İnsan Hakları Konferansı’nda insan haklarının evrensel, bölünmez, birbirine bağlı ve birbiriyle ilişkili olduğu kabul edilmişti. Bu defa da bu 4 unsur tekrarlanmıştır. Zira kişisel hak ve özgürlüklere öncelik tanıyan Batı kültürüne sahip batılı ülkelerin, insan hakları hukuku alanında diğer ülkelerin içişlerine müdahaleleri bu sayede mümkün olabilecektir. Batılılar bu hesap içindeyken diğer kıtaların temsilcileri bu defa milli ve bölgesel özelliklerin ve çeşitli tarihi, kültürel, dini birikimin göz önünde bulundurulması hususunu belgeye dahil ettirmişlerdir. Örneğin Afrika Birliği Teşkilatı’nın yasasında bu husus yer almaktadır. Anlaşıldığına göre kurulmasına karar verilen yeni İnsan Hakları Konseyi’nin hazırlık çalışmaları da zorlu geçecektir. Eski metinlerde mevcut İnsan Hakları Komisyonu eleştirilirken, bu kez eleştiriler metinden çıkartılmıştır. Her ne kadar örneğin, Libya’nın İnsan Hakları Komisyonu üyeliğine seçilmesi haklı olarak eleştirilse bile, yeni kurulacak İnsan Hakları Konseyi’ne tanınacak yetkiler ile Batılıların insan hakları hukuku aracılığıyla diğer ülkelerin içişlerine karışmak isteyecekleri şüphesi pek çok ülkede mevcuttur. ya’nın da çeşitli itirazları vardı. Barışın korunması için BM Yasası çerçevesinde kuvvet kullanılması konusu üzerinde de etraflı görüşmeler ve pazarlıklar cereyan etti. Sonuçta, bu konuda da daha önceki belgelerde yer alan fikirler son belgeden çıkartıldı. Ancak önemli bir nokta, dünya barış ve güvenliğine yönelik bütün tehditleri karşılamak için BM Yasası’nda yer alan hükümlerin yeterli olduğunun bildiride açıklıkla belirtilmesidir. Bu konuda Yasa değiştirilmeye kalkışılsaydı –ki bu yolda tartışmalar yapıldı baş edilemeyecek bir durum ortaya çıkacaktı. Terörizm konusu da barış ve güvenlik bölümü içinde belgede yer almaktadır. Terörizme 11 madde ayrıldı. Ama kayda değer pek bir şey yok. Ayrıca Güvenlik Konseyi’nin de 14 eylül 2005’de 1624 sayılı kararı kabul ettiğini hatırlatalım. Bu konuda da daha önceki taslaklarda yer alan bazı fikirler sonuç belgesinden çıkartılmış. Halbuki bu toplantılar sırasında terörizme karşı uluslararası mücadele yapabilmek için bir BM Sözleşmesi hazırlanmasını ümit eden çevreler dahi vardı. Terörizmin tanımlanması, sebepleri, uluslararası işbirliği, mücadele şekilleri, yaptırımlar gibi konularda belgede ipuçları dahi yoktur. Belki ifade edilmesi gereken bir husus terörizmin sivillere ve Savaş Hukuku’na göre savaşmayan taraflara karşı yapılması şeklindeki ifadenin son belgeden çıkartılmasıdır. Bunun heyetimizce sağlandığını Dışişleri Bakanımız basına anlatmıştır. Bununla birlikte 17 eylül tarihinde ABD Dışişleri Bakanı C. Rice BM Genel Kurulu’nun mutad toplantısında yaptığı konuşmada terörizmden bahsederken yine sivillere ve muharip olmayanlara (non combatants) yapılan terörist saldırılardan bahsetmiştir. Yani ABD için 11 eylülde İkiz Kulelere yapılan saldırı önen taşımakta, Pentagon saldırısı göz ardı edilmektedir. Görülüyor ki bizim bakımımızdan terörizm sözleşmesi BM’de görüşülürken tutumumuzu diğer ülkelere de benimsetmek için ciddi çabalarımıza devam etmek gerekecektir. Barışın korunması ve kurulması alanlarında sonuç belgesinde yer alan maddeler belirli ölçüde önem taşımaktadır. 1994’te Rwanda’da daha sonraları Sudanda (Darfour) cereyan eden ve pek çok insanın öldüğü soykırım ve etnik temizlik olaylarına BM’nin seyirci kalması büyük eleştirilere yol açmıştı. Şimdi hiç değilse çatışmalardan sonra barışın yeniden tesisi için Barışın Kurulması Komisyonu şeklinde bir danışma organı kurulmasına karar verilmesi de yararlı bir yaklaşımdır. Bu bölümde önemli bir eksiklik, nükleer B Türkiye’nin durumu ürkiye, BM’de etkili, peşinden ülkeleri sürükleyen bir konumda değildir. Ancak bunun için üzülmesi de gerekmez. Ülkemizin siyasi, sosyal ve ekonomik kudreti ne ise bu durum BM’ye de aksetmektedir. Biz adeta dünya barış ve güvenliğine ananevi bir şekilde katkıda bulunmak istiyoruz ve bu alanda harcanan her olumlu çabayı destekliyoruz. BM’nin reform çalışmaları için de aynı tutumu sergiledik. Kısa vadede beklentilerimiz, örneğin Türkiye’nin ihtiyaçlarını karşılayacak bir terörizm sözleşmesinin hazırlanması, Güvenlik Konseyi’nin genişletilerek barış ve güvenliğe ciddi katkıda bulunabilmesidir. Yoksul ülkelere yardım, hastalıklarla mücadele, eğitim, kadınerkek eşitliği gerçekleştirilmesini istediğimiz hedeflerdir. T Devrim değil, evrim M reformunun hemen ve arzu edildiği kapsamda yapılamayacağı ortaya çıkmıştır. Devrim değil, evrim tercih edilmektedir. Gelecek yıllar için, ufak çapta iyileştirilmelerin hedefleneceği bir süreçten söz edebiliriz. B Le Monde 21 Eylül International Herald Tribune 21 Eylül Le Monde 20 Eylül The Guardian 20 Eylül elişmiş ülkelerin yoksul ülkelere belli oranda yardım etmesini içeren düzenlemenin etkinliği sağlanamadı. Yardımlar ikili ilişkiler aracılığıyla zengin ülkenin inisiyatifine bırakıldı. Güvenlik Konseyi’nin genişlemesi konusu tartışmalar nedeniyle gerçekleşmedi. Yoksul ülkelerin içişlerine karışma aracı olarak kullanılan insan hakları ve demokrasi konusu yine bildiride yerini aldı. G silahların yayılmasının önlenmesi için bir strateji üzerinde anlaşılamamış olmasıdır. Gerçekten ne nükleer silahsızlanma konusunda ne de nükleer silahların yayılmasının önlenmesi alanında bir anlaşma yoktur. Bu kadar önemli bir konuda nükleer güce sahip ülkelerle bu güce sahip olmayan ülkeler arasında bir anlaşma ve uzlaşı ortamının bulunmayışı ciddi bir kaygı konusudur. Genel Sekreter Annan, bu uzlaşmazlıklar sonucu konunun belgeden tamamıyla çıkartılmasından duyduğu üzüntüyü ‘utanç verici’olarak tanımladı. C S TRATEJİ ÇİZGİLİ DÜNYA Almanya seçim sonuçları Neoliberalizmi sorgulatıyor 15