Katalog

30 MAYIS 2009 CUMARTESİ 3 Cumartesi Şairi Acılarda yeşerdi Acılarda olgunlaştı Sonsuz sevgisi insanlığın.. Durur kıpkızıl bir elma gibi Salınır dalında Birlik ister uzanıp almaya. (Yaşadığımız Çağ’dan) TURGAY FİŞEKÇİ Vietnam’dan sonra Hollywood fotoğrafı çekmek zor Ağabeyinin ölümünden sonra fotoğraf makinesini eline aldı ve bir daha hiç bırakmadı. Vietnam Savaşı’ndaki fotoğrafıyla savaşın bitirilmesinde önemli bir rol oynadı. Pulitzer ve World Press Photo ödüllerine layık görülen Nick Ut Vietnam’dan Hollywood’a uzanan öyküsünü anlattı. Doğup büyüdüğü ülkesi Vietnam’da savaş tüm hızıyla sürüyordu. Küçüklüğünden bu örnek aldığı ALİ SELİM yana Associated Press (AP) fotomuhabiri EMEÇ ağabeyi görevi başında öldürüldü. Nick Ut ağabeyini kaybettiğinde henüz 15 yaşındaydı. Ağabeyi için düzenlenen görkemli cenaze töreninde yakınları Ut’a “Umarız sen de günün birinde ağabeyin gibi bir fotomuhabiri olursun” dedi. Ağabeyinin izinden gitmek isteyen Ut Saygon’daki AP bürosuna giderek fotoğraf çekmek istediğini söyledi. “Daha çok küçüksün” yanıtını almasına karşın vazgeçmedi. Yaşıtları 12 yaşında ellerine silah alıp savaşırken, o da fotoğraf çekmek için pek de küçük olmadığını düşünüyordu. AP bürosuna birkaç ay sonra tekrar gittiğinde bu kez olumlu yanıt aldı. Genç yaşına karşın çektiği fotoğrafları, enerjisi ve cesaretiyle editörlerinin beğenisini kazanan Ut, birkaç yıl içinde “Pulitzer” ve “World Press Photo” ödüllerini kazanıp meşhur olacağını bilemezdi... gerekçesiyle yayınlamak istemese de, editör gelir gelmez derhal yayımlanmasını istedi. Ut’un fotoğrafı dünyanın dört bir yanında gazetelerin birinci sayfalarında çıktıktan sonra Nick Ut meşhur bir fotoğrafçı oldu. Ancak dönemin ABD Başkanı Richard Nixon Ut’un fotoğrafının sahte olduğunu açıkladı. AP fotoğrafın gerçek olduğu konusunda Ut’un arkasında durdu, ardından olay anını görüntüleyen bir video ortaya çıkınca Nixon geri adım atmak zorunda kaldı. Bunun üzerine Amerika’nın Vietnam’daki varlığı ve savaşın bir an önce sonlanması konusunda yoğun bir kamuoyu baskısı oluştu. Bir süre sonra da Amerika savaşı sonlandırarak Vietnam’dan askerlerini çekti. Vietnam Savaşı sırasında Nick Ut üç kez yaralandı. Ut o günleri şöyle anlatıyor: “O zamanlar genç olduğum için hiçbir korkum yoktu. Ölmek de umurumda değildi. Ayrıca işim de yoktu. Çalışmaya mecburdum. Ancak şimdi ölmek umurumda. Çünkü evliyim ve iki çocuğum var. Onları düşünmem lazım. Ama zaman zaman savaşın olduğu ülkelere gitmeyi de düşünmüyor değilim.” Nick Ut Vietnam’da yaşayan sekiz erkek ve bir kız kardeşiyle bağını hiç koparmıyor ve sürekli onları ziyarete gidiyor. Fotoğrafını çektikten sonra hayatını kurtardığı Kim Phuc’u da hastanede sık sık ziyaret eden ve ailesi için yardım kampanyası başlatan Ut, onunla yıllarca iletişimini koparmadı. Kanada’nın Toronto şehrinde yaşayan Phuc’la sık sık telefonla görüşen Ut, yıllar sonra ilk defa iki hafta önce onunla Roma’da bir araya geldi. Espirisentır Sahibinin sesi ? Politikaya atılmazdan önce iyi bir terzi ile berber bulmaya bakın.. ? Kurt dişlerini yitirebilir ama huyunu asla değiştirmez.. Zamanı zamane Saat kaç?.. Saat yok.. zamanaşımına uğradı.. Vietnam Savaşı’nda fotoğraf çekmeye başlayan Ut’un yaşamında 8 Haziran 1972 tarihi bir dönüm noktasıydı. Amerika, Trang Bang köyüne napalm bombaları atarken Ut da oradaydı. Bombalar düşerken herkes sağa sola kaçışıyordu. Bombalardan korkmasına karşın fotoğraf çekmeye devam eden Ut, o gün fotoğrafını çektiği 9 yaşındaki Kim Phuc’un hayatını kurtardı. Kendisi de o günlerde sadece 21 yaşında olan Ut olay günü yaşananları şöyle anlatıyor: “Amerika art arda dört napalm bombası attı. Ben ikincisinden sonra köye biraz daha yaklaştım ve yolun ortasında durarak fotoğraf çektim. Bombalardan çok korkuyordum. Daha bir dakika öncesinde fotoğrafını çektiğim kadın ve bebeği çoktan ölmüştü. Kim Phuc ‘biri bana yardım etsin’ diye bağırarak koşuyordu. Her yeri yanmış, elbiselerini çıkartıp atmıştı. Onu aldım ve arabama bindirdim. Ölmesini istemiyordum. Arabanın içinde ‘öleceğim, öleceğim’ diye bağırıyordu. Ben de şoktaydım. Hastaneye giderken o kadar kötü bir haldeydi ki ölecek sanıyordum. ‘Yanıyorum, su verin bana’ diye inliyordu. O gün çok asker ölmüştü. O yüzden etraf karışıktı. Yardım etmek istemiyorlardı. Ben de ‘gazeteciyim, yardım edin’ diye bağırınca yardım ettiler.” Hem korktum hem çektim Ütopik durum Issız adaya giderken yanınıza alıcağınız üç şey ne olurdu?.. Üç tane yarımada.. Kayıp listesi ? Kayıp Halka.. ? Kayıp Trilyon.. ? Kaybolan Yıllar.. Fotoğraf: UĞUR DEMİR Pet şop kontrol onların ellerinde. Bu yüzden artık savaşlara gitmek istemiyorum. Artık onların götürdükleri yerlerden, istedikleri şeyleri çekiyorsunuz.” Ut, Vietnam Savaşı’nın ardından fotomuhabirliğine devam etmek üzere Amerika’ya gitti. Yine AP için fotoğraflar çekmeye devam eden Ut, doğma büyüme Vietnamlı olduğundan ilk başlarda ABD’ye uyum sağlamakta oldukça zorlandı. Amerika’da ilk olarak beyzbol, hentbol, futbol karşılaşmalarında görev aldı. Ut o günlerde ne kadar zorlandığını şöyle anlatıyor: “Beyzbol maçına ilk gittiğimde ne çekeceğimi bilemedim. Adamlar öyle koşuşuyorlardı. Ben de maçı izledim, sonra ajansa döndüm. ‘Fotoğraflar nerede?’ dediklerinde ‘çekecek bir şey yoktu ki, ondan çekmedim’ cevabı verdim. (Gülüyor) Sonra bana neler çekeceğimi gösterdiler.” Ut Vietnam’dan sonra en çok zorlandığı fotoğrafları Hollywood’da çektiğini belirtiyor ve ekliyor: “Yeri geliyor ben ünlülerin fotoğraflarını çekiyorum. Yeri geliyor onlar benimle fotoğraf çektirmek istiyorlar. Bir keresinde Warren Beatty yanıma gelip ‘Beraber fotoğraf çektirelim mi?’ diye sormuştu.” Birçok ünlünün fotoğrafını çeken Ut, Vietnam fotoğrafından 35 yıl sonra 2007 yılında Paris Hilton’un hapishaneye götürülüşünü çekmiş ve birçok meslektaşını atlatarak adını tekrar duyurmuştu. ABD savaşta da basını kontrol ediyor Vietnam Savaşı yıllarındaki savaş fotomuhabirliğiyle, günümüzdekinin çok farklı olduğunu belirten Ut, Vietnam Savaşı sırasında medyanın daha özgür olduğunu söylüyor: “Vietnam’da her yerin, her olayın fotoğrafını çekebilirdiniz. İstediğiniz yere gidebilirdiniz. Ancak Vietnam Savaşı’ndan sonra Amerika, basını kontrol eder hale geldi. Birçok şeye izin vermiyorlar. Artık Üç soruda deniz feneri Deniz fenerine girişte ayakkabı çıkarılır mı? Deniz feneri mevzuu açıldığında cüzdanını kapatıyo musun? Denizden fener çıksa yer misin? İyi şeyler de oluyo ? Eyi muz.. ? Hadi gene eyisin.. Fotoğrafı Savaşı Bitirdi Misafir Çizer Nuray Çiftçi Nick Ut’un zorluklar içinde çektiği bu fotoğrafı, ilk başta AP bürosundaki editör yardımcısı Kim Phuc’un çıplak olduğu Off the record Görüşmiyeli bayaa oldu.. nerelere takılıyosun? Bu aralar dinlemeye takılıyorum.. Haber versene oolum!.. Ut, Anna Nicole Smith’in fotoğrafını çekerken... kamilmasaraci?gmail.com C MY B C MY B