Katalog

Amasya Görüşmeleri stanbul hükümeti Heyeti Temsiliye ile telgraf ya da kişiler yoluyla haberleşiyordu; ancak artık yüz yüze görüşmenin zamanı gelmişti. Harbiye Nazırı Mersinli Cemal Paşa, 9 Ekim’de bu görüşme için Bahriye Nazırı Salih Paşa’nın görevlendirildiğini bildirdi ve nazırın deniz yoluyla ulaşabileceği bir yerde görüşülmesini rica etti. Bu ricaya karşılık toplantının Amasya’da yapılmasına karar verildi. Hükümet adına Salih Paşa’nın hazır bulunacağı Amasya görüşmelerinde, Heyeti Temsiliye’yi Mustafa Kemal, Bekir Sami ve Rauf Beyler temsil edecekti. Mustafa Kemal, görüşmelerde Salih Paşa ile hükümetin dış politikası ve iç yönetimi ile birlikte ordunun geleceğine ilişkin esasların da tartışılacağını düşünerek, önceden kolordu komutanlarının görüşlerini almaya karar vermişti. Bu amaçla 14 Ekim 1919 tarihli bir şifreli telgrafla, Erzurum’da 15. Kolordu Kumandanı Kâzım Karabekir, Diyarbakır’da 13. Kolordu Kumandanı Cevdet Bey, Ankara’da 20. Ko İ lordu Kumandan Vekili Mahmut Bey, 20. Kolordu Kumandanı Ali Fuat Paşa, Konya’da Heyeti Temsiliye üyelerinden Refet Bey ve Balıkesir’de 14. Kolordu Kumandan Vekili Kâzım Bey’e fikirlerini sordu. Ali Fuat Paşa, zayıf durumdaki memleketin, dış ve iç işlerinde destek olmaktan başka bir amacı olmayan zengin ve çağdaş bir dosta ihtiyacı olduğu kanısındaydı. İçeride yapılacak düzenlemeler, işin başına padişaha, millete ve vatana bağlı yöneticiler getirilmedikçe bozulma tehlikesi taşıyordu. Uzun süredir cezalandırılmayan vatan hainlerinin sayısı artmıştı, bu kişilerin entrikaları önlenmeliydi. Ali Fuat’a göre Osmanlı Devleti’nin büyük bir orduya ihtiyacı vardı ve bunun için ya savaş durumunda büyük orduya çekirdek olacak büyük ve çok karargâhlı birlikler ya da iç güvenliği sağlayacak üç müfettişlikten oluşan dokuz tümenli bir ordu kurulmalıydı. Çeşitli yan teşkilatlar da ordunun dışında, ama gizlice ordunun gözetim ve yönetiminde bulunmalıydı. Üstte Amasya’da Mustafa Kemal’le görüşmek üzere görevlendirilen Bahriye Nazırı Salih Hulusi (Kezrak) Paşa. Altta Amasya’nın arkasında yükselen Harşene Dağı yamaçlarındaki kale kalıntıları. 104