Katalog

^ ~.~z£*i~ j „ / '•**' f^kr'lc ü t . ,• Cumhuriyet Bir değil tam dört rakam birden değişiyor. Binde bir olan bir zaman dilimine girdik artık. Yeni bir yüzyıl, yeni bir binyıl var önürnüzde. Üstünde yaşadığımız coğrafya 1900'lü yıllara sıkıntılarla girdi. Bir imparatorluk son nefesini veriyordu ancak güneşin yükselmesi geç kalmadı. 1923'te cumhuriyeti kuran Türkiye çağdaş ve demokratik bir ülke olmak için zorlu bir süreci geçirdi, geçiriyor. Elinizde tuttuğunuz gazete geçen yüzyılın dörtte üçüne tanıklık etti. Bu tanıklığın önemli aynntılannı ekimizde göreceksiniz. Dünyanın yaşadığı savaşlar, buluşlar, bilim dünyasının inamlmaz yükselişi ve spor. Nazım Hikmet'in 20. yüzyıl için istediği dileklerle hepinize mutlu yıllar... "Yüz yıl sonra, sevgilim... son gülenleri güzel gülecek." üzyıl'a damgasmı vurdu Gün, ay, yıl, yüzyıl, binyıl... Ancak zamansal yelpaze genişledikçe tarihin yüce doruklannı aynmsamak olanağı doğar. Geniş zaman kapsamında insanlık tarihinin iki büyük devrimi var: Tanm devrimi.. Sanayi devrimi.. Milyonlarca yılın yaşanmışlığında, günümüze çekidüzen veren ve insanın kimliğini beliheyen bu iki dönüşümdür. Tarım toplumunun düzeni inanç üzerineyken, sanayi toplumunun düzeni akıl ve bilim üzerine kuruldu... ki demokrasi bunun üzerine yükselir. Geçmişin derinlikterinden kopup gelen insan toplumu, ikinci binyılın ancak son iki yüzyılı ıçinde inanç düzenini devlet yapısında aşarak laik düzene geçebildi; bu aşamayı gerçekleştirebilenler, çağdaş uygarlıgı yakalayabildiler. Türkiye, Mustafa Kemal Atatörk'ün liderliğinde, bu sürece 20'nci yüzyılın ilk çeyreğinde katıldı. Üçüncü Binyıl'a bu sayede umutla giriyoruz. Gerçek bir önderin değeri hem ulusallığın terazisınde tartılır, hem de insanlığın... Batı, tarımdan sanayi toplumuna geçtikten sonra laik devlet düzenine erişebilmiştir; Türkiye, daha tarım toplumu aşamasındayken çağdaşlığı yakalamak atılımının temellerini 1923 Cumhuriyet Devrimi'yle attı; demokrasiye geçişin yol haritası böylece çizildi. Günün kısır siyasal çekişmelerini elimizin tersiyle iterek 2000 yıllık zaman açısında Atatürk'ü değerlendirdiğimiz zaman ne görüyoruz?.. Mustafa Kemal bizi kayalıklara çarpıp batmaktan kurtaracak bir deniz feneri ve yolumuzu gösteren bir kutup yıldızı işlevini sürdürüyor. "Aydınlanma Devrimi'nin aydınlığında yaşamak, Üçüncü Binyıl'a dönük Türkiye'nin kaçınılmaz mutluluğu olacaktır. Yüzyıla tanıklık etmek e Cumhunyet Gazetesi, yüzyıl boyunca Türkiye'de ve dünyada bırçok olaya tanıklık etti. Cumhuriyet Gazetesrnin kurucusu Nadir Nadi'gazetenın bırçok sayısında Cumhunyetın kuruluş amacını, ilkelerini birçok kez vurguladı. bu amaç ve ilkelerden hiçbır koşulda ödün verilmeyeceğini yazdı. Currıhuriyet, ilk yayımlandığı 7 Mayıs 1924'ten bugüne dek kurucusunun deyişiyle, "ne hükümet gazetesi, ne de parti gazetesi" olmadı.Yme Yunus Nadi'nin sözleriyle "sadece cumhuriyetin, bilimsel ve yaygın ifadesiyle demokrasinin savunucusu" olan, "cumhuriyet \e demokrasi fikir ve esaslarını yıkmaya çalışan her kuvvetle mficadele eden" Cumhuriyet Gazetesi, geride bıraktığımız 20. yüz>ılda Türkiye ve dünyada meydana gelen belh başlı olaylan, kurucusunun çizdıği ilkeler çerçevesinde laiklık ve emekten yana bağımsız kımliğiyle yakmdan izledi. Yunus Nadi, "Cumhuriyet'in siyasi programı, isminden de belli olduğu gibi onu yayımlayanların siyasi hayatları da belİidir.Bize göre gazete, sahiplerinin değil, okuyucunun malıdır. Okuvucu, herşeyden önce gazetesinde tarafsız ve önyargılara göre yorumlanmamış haberler görmek ister" demiştı ve öyle oldu. < • Wright kardeşler motorlu uçakla uçtu Yeni yüzyıl 2001 'de başlıyor 1999'un sonuna doğru, yeni yüzyılın ne zaman başlayacağı sokaklarda, gazetelerde ve Internet'te yoğun bır bıçımde tartışılrnaya başlandı. Mağazalar ve diğer şİTketlerin yılbaşı pazarlama ve reklamlanna bakıldığında yeni yüzyıla 01 Ocak gecesınde gıreceğiz. Ama matematikçilenn bakış açısı farklı. Yeni yüzyıl 01 Ocak 2001 yılında başlıyor Chennıtz Üniversıtesı matematık bölümü öğretim üyesı Prof. Dr. Eberhard Lanckau bu konu hakkında yaptığı açıklamada. "Kim bu yılbaşı gecesinde yeni binyılı kutluyorsa bunu bir yıl erken yapıyor. Yeni binyıl ve bununla beraber yüzyıl 01 Ocak 2001'de başlavacak. Bunun nedeni taritite sıfır vılının olmaması. Isa'dan önce yıl l'den ardından Isa'dan sonra yıl l'e geçildi. Isa'dan sonraki yıl 1 ise matematiksel olarak îsa'nın doğumundan bir yıl sonra sona erdi. Çağımıza bakıldığında İsa'nın doğumundan sonra ilk 2000 yıl 31 Aralık 2000 saat 24.00'te sona erecek" dedı Buyük Larousse ansıklopedisi de yüzyılı, "Takvim başı kabul edilen zamandizimsel bir başlangıç noktasından ileriye ya da geriye doğru 1100,101200,201300 vb. olarak hesaplanıp numaralanan yüz yıllık dönemlerden her biri" olarak tanımlıyor. Bazı kesimlerce yeni yüzyılın 01 Ocak 2000 yılında başladığının kabul edılmesinm nedenını. "düz sayılann insanlarda daha büyük etki yaratmasına" bağlayan Lanckau şunlan söyledı: "tnsanlar yüzyıllann düz rakamlarda başladığında uzlaşmışlar. Tarih değişimiyle ilgili olan ürün pazariayıcılan da bu uzlaşmayı satışlarını arttırma fırsatı olarak görüyor. Zaten yüzyıllardır insanlar düz rakamlar ile beklentileri ve korkuları arasında bağlantı kuruyorlar." ABD'nin The Assocıated Press habcr ajansı, yüzyılın en önemli olayını Japonya'ya atom bombası atılması, 1999'un en önemli olayını da Kosova'ya NATO müdahalesi olarak belirledi. AP, 36 ülkede abonesi olan 74 basın organı arasında düzenledıği anket çalışmasıyla saptadığı ve puanlama esasına göre behrledığı yüzyılın ve 1999'un en önemli ilk 10 olayını liste olarak açıkladı. Buna göre yüzyılın en önemli olaylan şöyle: ABD'nin 1945'te îkinci Dünya Savaşı'nın sonunda Japonya'ya 2 atom bombası atması. Rusya'da, 1917'de komünistleri iktidara getiren Bolşevik Devrimi. 3Almanya'nın Polonya'yı 1939'da istılasıyla îkinci Dünya Savaşı'nın başlaması. Amerikalı astronot Neü Armstrong'un 1969'daayda yürüyüşü. Berlin Duvan'nın 1989'da yıkılması, Sovyet Bloku'nun dağılması. 6Müttefıklerin 1945'te Nazi Almanyası'nı yenılgıye uğratması ve soykınm korkusu. Avusturya velıaht prensinın bır Sırp milliyetçisı tarafmdan öldürülmesiyle 1914 'te başlayan Binnci Dünya Savaşı. Wright kardeşlenn, 1903'de havacılık tarihinde ilk kez motorlu uçakla uçuşu gerçekleştirmeleri. Penısilın'in 1918'de keşfi tıp alanm da çığır açtı. ENIAC ile 1946'da bil gisayar çağının açılması. V Refalı kapatıldı 1 2 4 5 Sustııraıııazlar Umr Mumcu'ya bomhcth sıdkast CHARLIE CHAPLIN Bol ve buruşuk pantolonuyla, ucu kıvnk bastonu, kocaman papuçlar ve melon şapkasıyla yarattığı Şarlo tipiyle yedinci sanatın tartışmasız en büyüydü Charlie Chaplin (18891978) Adeta komedinin tarihini yazdığı fılmlerinde sürekh kullandığı düşup kalkmalara, pasta atmalara, kaçıp kovalamalara, küçük insanlann güçlülen zor duruma düşürme stıllerine dayalı özel teknıklen, sessiz sinema döneminden bugüne sınemanın en çok kullandığı, insanlann en çok güldüğü malzemeler oldu. 7 8 9