Katalog

BfiBi ' " FİIH FESTİUHLİ I SUNGU ÇAPAN 1 1 1 B A Ğ I M S I Z A M E K İ K A N S İ N E M A S I büyük ' 'lar. Bu yılın fc*tiv»l programındu, (lKttvaiin sıkı Ldeyicilcri vc genç kuşak sinemascvcrlcr için ötcdırn hcri hep bir îlgi otlugı ulagclmiş nimlerdcn derlemniş bir bolüm daha g&zc çarpıyor: Amerikan Bagmıstz Siııeması. Amerikan Bugım&ız Sıncması ya da Bağımsı/lar. yani hellî haglı Hollyvmod stüdyolanmn dıgında, ticarı kaygıian oldukça dışluyanık. farklı kaynaklaıdan scrmayc saglayank ve genclgeçer yaklagımlanı itibar ctniüdeıu özgüıcc. dilcdiklcrincc film ünlcn, kuykıiHiu ah>ılıuı^ bcllcnmış vc dayatilmıs bîrtakım kuraltan bağlı kalmadan, daha sanafeal ve dencyscl bir serbcstlik içindc çalışabilcn sincmacılar. ncrcdcysc SCSHÎZ linenu yıllanndan bcri yedinci saııata ycni scçcnckler ve kaynuklar Kunagclmitfir. 1950lerin Konlannda sokun cdcn *Ncw York okulıTndan günümü/e kadar. Cıcçcn yıllarda da liagıımuzlar'ın (Amcrican Indepcndcnth) kimi acçkin örncklerini merakltsına sunan fcstivılimı/, bu yıl da son doncnuk AllDVIcn çıkmış, uiuslanmuı fcslivallerin vazgcçilmcz gDMicTİleri olmu& 'fregikr ve ceıur rubta\ OÎI kadar Bagımaz nimıni karşımıza getıhyur yinc. Rirbirinden uçuk. cart rcnklcrc, alişılmaçervcvclcmclcre. dcgifik açılaıu ıLıy;ılımın önc v'iktığı, ivcrdîği ^iddcf vc cinscllık dğelcriylc gcrçcktcn Aşoke cdici* yol nimi •fbe Doom GeMnUon Kıyamvl Ku^a|ı*nı, 2 yd öncc ıcyıtuigim için gönül ferahlıgıyla îleri sürcbilirim, bu yıl fesiival nıüdavimlcrinin ycni gözdesınin. 38 ya^ındaki Japon kökcnli Kaliforntyalı G n g e Arakl olacagını. (icncldc yönetmenya/arlıgımn yanı sıra filınlcrinin kamcramanhgını ve montajcılığını da üstlcncn (jodard hayranı yanetmen Circgg Araki*nin deh^clcngi/ bir yol filmi havasındaki 'Kıyamct Kufagı\ (IVH), biri kı/ ikisî dclikanlt, uv yeniyctmcnm kahramam oldugu ganp. vah^i, kaotik ulua ıiıudcnı bir dünyadn guçcn bir buvuk saallik irkilıici bir gcziyc çıkanıcak sincmascverlcri. Herçc^it uyuıjiurucuyu lcblcbi gibi yuian üç /iimanc vclcdi ycıııyebnc gcncin anuıındaki kaçınılmaz uçlü a^k hikaycsinin gidcrck kan rcvarıa donSvtGgâ. alabildigînc yabancılaşmı^ kasvctii vc karanlık birâlcm4 dc gcli$cn Kıyamel Kuşagı'mla, bir gul goncası tazcliğî ve güzdlıgımk'kı IK'lik çıtır R o » McComıTa özcllikle dîkkut! Araki'nin htı ilk hclemcluüei nimindcn oncc I^H'tv yaplıgı, biranlamda htımoscksücllık savunu.su nılcligindcki "Tolılly Fnckcd UpTam Anlamıyla Dfi/ülmü^iiysc, bcllı bir aıra i/Jcıncksi/ın. dördü crkek ikisı dî$i, altı ü i s Angclcslı genc evcinsclin dcneyimlcrini hîkâyc cdcn, *N«Hl)ndf rjînıund' taızdaki bir hu$ka ccsur vc u/laşma/ t'ılnn AIDStcn uyuşiurikiıl.iıÜ vc c^cinscllik Kıbisinc kadar çok sakıncalı. ahlaksız konuya dcgiııcn. ı alabildipırıc stilize bir psikcdclik anto 'Şişman" James Mangold ABD özcl ikJuiünü alan KalilbrniyaUa gÜ2cl sanallar cgıtıntı gönnü^, New York î % 4 dogumhı Jameı M«Rold*un ilk yonctmenlik ft dcnemcsı olan Hcavy*$iymaıı*da. mcrakbıını nıemnun bırakacak cinsicn, dııygusal. k dokunaklı, sözü cn a/a indirmiş. pılkoloJlk bir dram\ MangokTun yazıp yöncuigt b Şİ9man\ 30'unu dönmeüine karşın hfilfl olorılcr anncniylc yaşayant şî^manca. içtne dfınıik bir pi//a usiasmın (Prulll l'aylor Vince) giinün binndc garson olarak i$c alınan, kafası oldukça kanvık, araa güzcller güzeli bîr gcnç kı/a fcna hnldc sevdalanmusını anlatmır pes pcrdcdcn. Ciarson genç kızı, Bertalııcri'nin kc^fi, hardrockvarktcısı Steven iyier*in kı/iLlv lyier'in mulchakkim < anncyi cıncktar Sbelley WlnU rs'in uynadıgı nimdc.Deborah (Hlondıc) llarry vcEvan llando gibi başka lanınını$ muzisycnlcr dc ml almiü A^kı kc^flrlmcKiylc ya^amımn cn hüyiık duygusal çclişkisinc gark olan komplcksli pızzacının kahnııııaııı oldugu *Şl^ma«\ Bagimsıziar*ın yü/ükı vc cs gcçilmcyccek birha^ka nimu kısacası. Italyan kükcnli Amurikalı ydnetmen Stcven Nobılc'ııı *C:imer To Home l.vtha Yakın'ıysa( 1995) insurılnnn vc^iıli ç | çalan kuruluçlararactlıgıyla yaptıklan evlilıklcrin sakmcalanna ili^kin 2 saadik clkilcyici bir toplumssıl dram. 20 yıl gcmılcrdc çalışiıkian sonra artık aİle kurmak uıeyerek bir evlendirmc büniKuna ba$vııran oria ya^lı dcni/ci Ücan Warren'ın (John Micharl Boljgrr) kısmcünc yokwıl hir Filipmli gcnç kı? Dclısay (Mttde* llne OrllzUıkar ftncclcn hcr şcy süılimankcn sonnıdan külffır çatı^maKindan kayııaklanan sorunlar sökün cdcccktır. Muzisycnlikıen yöncımcnligc ailayan John Srhull/'uıı Sundancc vc Tokyo fcstivallcrindvıı cpc>cc scs gclircn ilk filmı ft BaodwagoB\ mu/ik yapma tuikusunun hir anyageıinligi 4 gvnuıı. bîTbirichnı yctcnnce lanımadan kurduklan müzik gnıbtınun hikâycsini akianyor, hir hayli mi/ahi vc ^enliklı luralından. Senaryosunu da yöncuncn John Schullz'un ya/dıgı *Banıh%aKon\ bildik bir hikâyeyı güriintüUsmeMne kar^ııı bcylik klişclcrdcn u/ak duran: la/c bakışı. ilgînç aynniılan ve canlı kandtterleriyle îlgiyc ve seyrc dcgcr, çckici hir film ı/lcnımi vcriyor. Fcslivalin Amcnkan Bagıınsı/ Sincması hölumündc lanıuııaya çalı$lıgınıı/ bu 7 filmc (yani Kıyamet Kufagı. Tam Anlamıyla !>üailınüş, Ccnazc Torcni. Oyuncvinc Hoşgcldiniz, Şipnan, tîve Daha Yakın ve Randwak ft gon'a) cklcycccgimu Crumb\ Koger ve Bcn' ve 4 Ince Alavl ÇltgT, sıradı^ı 3 bclgcscl. mcı*khwnın kcsınlddc ilgısiz kalamaya* cagı Errol Morris*in bir idam nuhktîınunıın Kuçsu/lugunu kanıllayarak ytliar scmra tahliyc cdilmesiini llllchcock'van gcnhmli. dcgişik bir *kara docudrama* havaaında ank g l*he Thln Blue l l n e * Ince Mavl .gV {I 'IKH), kcndi dc o sıralarda içsı/ obn yiıııctmcn Michael Mımre^un, IMKTı'da Michigan'ın 150 bin nüfaslu bir kuwıha»ındaki rahrikasından 30 bin kıjiyi işlcıı çıkanın ( k ncral Moions sjirkclınin ynıitiım kıırulu başkanı Rogcr Smılh'lc kanu^abilmc çahalannı, kapilali/m cleştirisi nitcligimfeki ke>kın bir mi/ah anlayıyıyla yansıtan *Roj;er and Mc • Kojerr ve Ben* i 19K9) vc Terry Z l gofT'un l%070*lcrden j;ünümü/L\ ç g kara mizahı. kcskin mııhalcfctiyle buliin bir Undcrgroıınd haıvkctıni dcrinlenıcsiııccikilcmış. çc^illi vi2gı romanlann yaralıcısı. degi^ik ku4.1kl.1rj *haba*lık ctmi$, u&uı karikatürcü. eftancvi çizcr Kobert O u m b ' ı vc cscdcnnı konıı cılınen, 2 saatlik hclgcsclı k C:rumb\ bclgcscl lüriinc Tarkh lailar gclircn hagımsı/ dcncnKİcr. tıcnçlıgimiztn unutanıadığimız çizgi mmanı olan, aynı cvdc lakılan uç hippinin vc uyanık kcdilcrinîndTii/ ıhcCai)»cruvenlcrinı anlauui "Kcep on Truckin*in yaratıcısı, Amerikan ycraltı Comu harekciınm clchaşısi, cserlenylc 6H ku^agının kült kahramanı olmu^. otorilcyi sorgulumuya stiyunanla* nn so/cusu halinc gclmıy, aykırı vc aynlun çi/cr Kctbert t'rumh'ı anlatan *Crombv bclgcaclini sabirsı/lıkla haklıyonı/ özclliklc. ken) kardc^lcrinîn vc kanlanyla çtıluk çocugunun hıkâycsini, son dcrece gerçckçi bir bır/da, gcri yc diinüşlcrlc, incc incc iglcyerck anlatan "Cenan Tİre«l\ Abcl FerranTnın suçlu vc suv dunyoAina Martln Sconeıe*dcn farklı bakışım yansıtan, y»gun bir lıüzfin içcren, gorkcmlî bir gang dCKtanı. bcylik dcyişlc kcsinliklc kavınlmayacak bir film. 'Bir Kamanlar Amerlka1dfl*nın Serglo Leone'siylc ayık atarcaaina, alabildiginc gcnçckçi, dokunaklı, hü/ünlö bir suçlu aiICM porircleri çiıen Fcrrara'nın (bizce) bu başyapitını scyrcttikten sonra ('hris!ophcr 1 Walkcn ı. Chrlı PennM, Beıılclo llel loro'yu, Asnabdla Sciornı*yı ya da Isabella RoMelJlnl'yı kulay kolay unutnniayacakHinız. (iönülfisrahlığıylaögütlcycbilcccgim bir tafkıı Bagımsur. Tdfni dc bir yıl oncc luutar Berlîn'dc gordüğüm *Wrlcome lo the Dollhouüv OyuMvine Ho^eldiniı\ Ailcsınin scvgiyi, ılgıyi csirgcdigi. okulda da ötcki kızlıınn dı^İadıgı.cryicntık çagınınçalkantılanna günıülmu^, çırkince, güsicrt^iz, uyumsu/ hir kizın gö/Ondcn Ncw Jcnscy banliyösöndcki orta dırck bir Amerikan aiICKİ yaşamına vc tlcğcrlcrinc hakan, hın/trca bir mı/alı anla>ı$ı>la yüklfi. son dcrccc gcrçckçi bir ^ckıldc aıılntılmı*, ö/cnlc aynnlılandırılmı^ bu bayırılı kam kunıcdi dencnıcsi, ya/anydnctnu:nıTodd Sol»nd/'a, Bagımst/ Simnı.L'nırı Kâbcsi sayılan Sundancc l'esiıvalk'ndc jüıi bGyük Odülünü karandırııu^ı. |4% v da. Şımdulrn bir l^gmıYanşma bolümündc gâstcrildigi «m Nfenedîk Fcatiivuli*nin cn bcgcnilcn nimlcnnden, sız klasiginc dnnüijcn. 'Oyuaeviac IİO| Gd'Fcar Clty* <!9K4). Kİng of Ncw York* dİBb*defl anncsıninbabaHinın gıcık agabe{[W^h ftBad Licutenanl llafin Ptolla* yiylc çirin kı/kaıde«im daha çok «vmegine (IV92). The Addiclion 1 (1995) gıbi film btuulup dünyaya düjman kcsilcn. ama okulcriylcö/cl hayranVurcdinmi^. Ncw Yorklu, lun hayla/, kötu çtKuguyla. ilk cinhcllik dcItalyanlrlaıulalı ınelc/ı Abrl Fernını'nın ncyimlcrınc vc gönül oyımlanııu giriyıp cv•The Funeral C » a ı e Tttrenl' dc ö/cllik dcn kavmayı gö/c almaklan ıla gcri durnialc kara film lulkunlanna nlık vcrilccck ciıısı yan, hcp kalın camlı gnzlüklcr lakıp eski tcn, usta i^ı anlalımı vc parlak oyunculukla puttkü giyfiilcr gıycn, huyiiıntf sancılan içtnnyla go/ alan. dört dürtlük bir 'tpngsttr, dcki küskün. ckınuk. kırgııı kıiçuk kızı llc%Ü% ve İBlikam* çcşıtlcıncM 1930'larm Ncw alher Matanuuooynuyur, boyundan hiç dc Yorkıı'nda. gcnç kardegi öldüriilmü^ bir umultnayacak bir ba^anyla. gangster ailcsi rcisiylc(Christopher WalYinc 1995 Sundancc Fesiival i'ııdc JBri 34. SAYFA TflL ULUSUKRARASi İSTANBUL FİLM FESTtVALİ