Katalog

Kapak de kabul etmek zorunda kaldı. Hükümetin 300 trilyon lira gelir beklediği 227 milyon metrekarelik Hazine arazisi üzerindeki gecekondulara para karşılığı getirileceği açıklanan imar affından, vazgeçildi. Paketin temelini oluşturan iç çalışan işçilerin tasarruflannı Türkiye'ye çekmek için planladığı, gurbetçilere bedelsiz kullanılmış otomobil ve makine ithal etme izni projesi de üreticilerden gelen yoğun tepki üzerine uzun süren tartışmalara sahne oldu. Üreticilerin korumalann kaldınlması halinde yerli üretimin yüzde 50 oranında düşeceğini açıklamaları üzerine, bedelsiz yapılacak ithalata sınırlama getirilmesi karan alındı. Buna göre ancak 10 bin araç ithalatına izin verilecekti. Daha sonra kaynak arayışlanna devam eden hükümet, üreticiden gelen tepkilere karşın bu sınırı ?5 bine çıkardı. 31 aralıkta biten başvuru süresı, talebin yetersiz olması nedeniyle bir ay daha uzatıldı. Şu anda bedelsiz ithalatı için halen başvurular alınıyor. Bedelsiz ithalat iptal için iki kez Danıştay'a gidildi. Kamuoyunda Honda ve Hyundai'e kıyak karamame olarak bilinen ve yatınm yapma koşuluyla OGT'den muaf olarak otomobil ithalatı izin verilen kararname geçen ay yürürlüğe girdi. Ciddi kaynak sıkıntılan çeken hükümet, 1997 yılı için 4.1 milyar dolar olan özelleştirme hedefıni de 4.3 milyar dolan Telekom hisse ve GSM lisans satışından olmak üzere 5.9 milyar dolara yükseltmek zorunda kaldı. Kaynak paketlerinde yapılan taksitli özelleştirme uygulamalarını dikkate almayan Erbakan, 1997 yılında 5.9 milyar dolariık geliri elde edecekmiş gibi "pembe rüyalar" kurmaya başladı. Erbakan'ın 1997 yılı için 5.9 milyar dolariık özelleştirme geliri elde edebilmesi için en azından 1213 milyar dolar satış yapması gerekiyor. Kaynak darboğazındaki hükümet, özelleştirmeye o kadar niyetli görünüyordu ki, 1997 yılına girmeden açığa düşen denk bütçesini tuttuımak amacıyla, önceliği Erdemir, rafıneriler, Petkim, Petrol Ofısi gibi kâıiı ve stratejik KlT'lerin satışına tanıyordu. Ancak ilk ihalede 12 teklif alan ve en kolay satılacak KİT olarak gösterilen Erdemir için bile ikinci ihalede yalnızca iki teklif verildi. İlk ihaleye katılıp da ikincisine katılmaktan vazgeçenler, bunun sebebini REFAHYOL'un özelleştirme politikalarındaki kararsızlığa ve Erdemir için ortaya atılan "altın hisse" gibi ne olduğu belirsiz söylentilere bağladılar. REFAHYOL, daha sondaki dönemde özelleştirmede gözünü Emekli Sandığı ve SSK'nın taşınmaz mallarının satışından elde edilecek gelire de dikti. Sendikalann ve muhalefetin yoğun tepkilerine karşın, hükümet bu kurumlann "paha biçilmez" mallannın satışı için karar aldı. Buna karşın hükümetin 1996 yılı sonuna kadar 100 trilyon lira olarak hedeflediği özelleştirme geliri hayal oldu. Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun iki ay gecikmeli olarak toplanması bir anda hesaplann tersine dönmesine neden oldu. ÖYK ancak 600 milyon dolariık özelleştirmeyi onaylayabildi. Böylece hükümetin eline yalnızca 250 milyon dolariık özelleştirme geliri geçebildi. Hükümetin ruhsat ücretlerini ödemeyenlerin maden sahalannı başkalanna ihale etme yoluyla kaynak sağlama projesi de fiyaskoyla sonuçlandı. Çünkü Erbakan'ın pakette kaynak olarak gösterdiği maden ruhsatlanndan en fazla 50 milyar lira gelir elde edilebileceği ortaya çıktı. Toplam iki milyar dolariık dövize endeksli tahvil satışı yaparak iç borçlanmayı rahatlatan hükümet, sonraki yıllarda yapılacak gen ödemelerde büyük bir yük altına girdi. Sayfa 9 Ömür biter' YOL'lar bitmez T 1ĞUSTOS 96 » 1996 yılı bütçesi yılın ilk altı »yında 502 trilyon lira açık verdi. • IMF Ankara'ya yapacağı :ıyaretten vazgeçti. 9 Zorunlu Tasarrufa Teşvik : onu'ndakı 290 trilyon liraya ulaşan ıema toplamı yıllık yüzde 30 sranında faizli devlet kâğıtlannda ?ubat ayına kadar bloke edıldı. 9 Sanayı Bakanlığı SPK'yi devre jışı bırakıp, İZVİP'İ kurdu. EKtM 9 6 9 Dış ticaret açığı tırmanıyor. 9 1996 yılının ilk 9 ayında akaryakıta yapılan 7 zam, 1995 ve 1994'te yapılan zam oranlarını geçti. 9 Şeker ve sigaraya zam. 9 IMF ve Dünya Bankası lıstesinde fürkıye borcunu ödeyemez ülke. 9 IMF'ye boyun eğen hükümet, nemur zammını yüzde 30'da tuttu. 9 Türkıye ekimde 940.31 milyar dolar dış borç ödedı. 2. paket de havali AltALIK 96 • Yıl sonu dolar hedefi olan 104 bin lira yenı yıla 20 gün kala gerçekleşti. • SP ve JCR kredi notunu düşürdü. • Kamu taşınmazlarının satışını öngören yasa iptal edildi. • Denk bütçe Meclisten geçti. • Antalya, Tekirdağ ve Hopa Lımanları 30 yıllığına kiralandı. • KİT havuzu mahkemelik. • Memura yüzde 30 zam • Tekel ürünlerıne yüzde 30 zam. ŞUBAT 97 • Nemalar 3 şubattan itibaren ödenmeye başlandı. • Stopaj kesintisı yüzde 12'ye çıktı. • Doğu ve G.Doğu'da yarım kalan yatırımlar için 4.5 trilyonluk kredi. • Emekli Sandığı'na ait 6 büyük otelın satışına karar verildi. • Teknık altyapı hazır olmadığı için, TEFE + rısk primli tahviller çıkamadı. • 1997 ithalat rejimi ımzalandı. • IMF Türkıye ziyaretinı erteledi. 97 • 1996 yılı büyüme rakamlannın yüzde 7.9 olduğu açıklandı. • Teslş Sendikası santrallerin özelleştırilmesinin iptal edilmesi için dava açtı. • IMF anlaşma yapmayı kabul etmedi. • İç borç geri ödemeleri 1998'in ilk 4 ayına sıkıştırıldı. • Enerjı santrallerinın kıralanması için 150 teklif geldi. piyasadan dövizle borçlanma, borç vadesini uzatma ve faiz oranını düşümne programı bankalardan geri döndü. Bankalar, yalnızca hükümetin yıl sonuna kadar yapacağı dış borç ödemelerinden doğan 1.5 milyar dolariık gereksinimini karşılamayı kabul ederken 1 yıldan kısa vadeli Türk ürası ile borçlanma uygulamasının sürdürülmesini istediler. Hükümetin yurtdışında 10 milyar dolariık ikinci kaynak paketinde de "hayal olarak kabul edilen" tasarruf planlarını ortaya atan REFAHYOL hükümeti, olmayan yatınmlardan elde edilecek gelirlere, yeni rant sahalan yaratılmasını içeren projelere de paketinde yer verdi. 10 milyar dolariık ikinci kaynak paketinin temelini tütün ve alkolden erken vergi alımı, gecekondulara sertifika, olmayan projeler adına gelir ortaklığı senedi satımı, Hazine bonosu faiz gelirlerinden peşin vergi kesilmesi, sosyal güvenlik kuruluşlannın mal varlıklannın satılması, SİT alanlarının yeniden düzenlenmesi yönündeki yatınm içermeyen, yapısal bir çözüm öngörmeyen ve kısa vadede iç \ku\m'i\hi')fâ borç öderne hıKyimH'.rilyjıi gelir oluşturmayacak projeler Ödeme Tarih ödeme Tarlh Ödejgg Tarlh oluşturdu. Paketteki en büyük 08.01.97 155.7 09.04.97 199.0 26.11.97 ve en açık aldatmaca ise 22.01.97 94.1 10.12.97 07.05.97 108.6 hükümetin daha projesi bile olmayan 3. Boğaz Köprüsü, 05.02.97 16.4 14.05.97 14.01.98 69.6 181.34 Boğaz'a tüp geçit ve Çanakkale 12.02.97 105.4 21.05.97 51.5 21.01.98 69.28 Boğazı Köprüsü'nün gelir 26.02.97 155.1 04.06.97 11.02.98 288.2 373.4 ortaklığı senetlerinin 19.03.97 43.2 06.08.97 25.02.98 39.2 200.36 pazarlanmasında yaşandı. 05.03.97 36.2 03.09.97 11.03.98 100.02 217.72 Hükümetin 3'üncü paket olarak açıkladığı projeler ise SSK primi 22.04.98 12.03.97 106.9 30.10.97 217.41 311.1 ödemeyenler ve vergi 26.03.97 176.8 19.11.97 196.4 29.04.98 344.50 kaçıranlara af ile yurtdışında çalışan işçilere 12 bin 500 dolara satamayınca, bunlann işletme için ugyulanamadı. Hazııiıklan emeklilik hakkı verme temeline haklannın kiralanması karannı devam eden 10 milyar dolariık oturtulmuştu. aldı. Hükümete yakın bazı 4'üncü kaynak paketinin Erbakan vergi ve SSK primlerini çevrelerin tekliflerini temelini ise "Hayat ödemeyenlere getirilecek af ile hazırlayamaması üzerine ihaleler sigortacılığf nın oluşturduğu döviz bozduran esnafa nisan başına kadar ertelenmişti. belirtiliyor. sağlanacak KDV indiriminden Enerji santralleri için teklifler toplam 2 katrilyon liralık gelir geçen hafta açıklandı.Santralleri Denk bütce. 'densiz' elde edileceğini ileri sürüyordu. 30 yıllığına kirlamak için 150 Paketin 6 milyar 875 milyon teklif geldi. Hükümetin üçüncü Diğer bir hayal kınklığı ise dolariık bölümünü ise enerji kaynak paketinde hazıriadığı ve kamuoyunda "densiz bütçe" ya santral ve şebekelerinin SSK primini ödemeyenlere af da "hayali bütçe" diye bilinen kiralanmasından sağlanacak getirilmesi, esnafa döviz 1997 yılı denk bütçesiydi. 1997 gelir oluşturuyordu. bozdurma belgesi karşılığında yılı bütçe yasa tasânsında, KDV indirimi sağlanması harcamalar düşük tutularak, projeleri de ilk günden tepki bütçe 6.2 katrilyon lira olarak Görünen daöın ardı... topladı. Bu projelerin kaçakçılığı gösterilmişti. Erbakan, nisan teşvik edeceğine dikkat çeken ayında artan harcamalan Türkiye'de, tüketici ve sanayici uzmanlar, hükümetin 70 trilyon karşılamak üzere ek bütçe açısından en önemli unsur olan liralık vergi gelinnden yapacağını açıklarken,'6.2 elektrik, Erbakan'ın hızlı vazgeçmesinin ise büyük bir katrilyon liralık bütçeden özelleştirme, acil kaynak elde hata olduğunu savundular. yatırımlara ancak yüzde etme tutkusu nedeniyle Erbakan'ın gurbetçiye emeklilik 8 oranında (500 uluslararası ve büyük sözü ise, tasannın Meclis'ten trilyon liralık) sermayenin eline bırakıldı. geçmesine karşın kaynak Danıştay'ın kararı gereği Cumhurbaşkanı onaylamadığı aktanlmıştı. hükümet santralleri ansu Çiller'in Anavatan Partisi ile kurduğu kısa süreli ANAYOL hükümetinin yerini, sıkı dosya pazarlıklarının yapıldığı bir ölçüde "arayoP olarak nitelendirilen REFAHYOL almıştı. Kurulduğu günden itibaren çatırdayan koalisyon hükümeti, parti liderleri ve kurmaylarının birbirlerini yalanlamalanyla bugüne kadar geldi. Uyum ve uyumsuzluğu beraberinde taşıyan REFAHYOL iktidarı, birçok konuda fikirbirliğine varamadı. Siyasi istikrarsızlık yerine Refah Partisi ile kurulacak herhangi bir koalisyon hükümetini destekleyeceklerini açıklayan iş dünyası bile hayretler içinde kaldı. Tansu Çiller'in "kan emiciler" diye hitap ettiği TÜSİAD başta olmak üzere birçok kuruluş, REFAHYOL'u yerden yere vurmaya başladı. Aslında iktidar ortaklarının kendilerinden başka düşmana ihtiyaçları yoktu. Çünkü çoğu zaman birbirlerinden habersiz yaptıklan açıklamalarla birbirlerini yalanlıyorlardı. Dışişleri Bakanı olmasına karşın dış ilişkilerde dizginleri Erbakan'ın eline veren Tansu Çiller 9 aylık koalisyon süresince, ekonomide de birçok taviz verdi. Karşı olmasına karşın KİT havuzunun uygulanmasına izin vermek zorunda kalan Çiller, kamu kâğıtlarına stopaj getirilmesi konusunda da sesini yükseltemedi. Erbakan öncelikle DYP'nin ekonomi kurmayları arasında yer alan Ufuk Söylemezi pazifıze etti.RP ve DYP'yi biraraya getiren dosyalar birbir aklandı. önce Çiller'in TEDAŞ Tofa? ve malvarlığı dosyalarından aklanmasını sağlayan RP, bunun karşılığını Mercümek dosyasının kapatılması şeklinde aldı. TBMM raporuna "Mercümek'in RP'yle bir bağlantısı yok" ifadesinin konulmasına destek veren Çiller, böylece aklama raporunun kabul edilmesini sağladı. Daha önce Refah Partisi tarafından verilip, yine Refah tarafından aklanan önergeler olarak tanınan Tedaş ve Tofaş 18 şubatta, Malvarlığı önergesi ise 19 şubatta Meclis Genel Kurulu'na geldi. DYPRP ittifakı sayesinde ünlü 87 formülüyle aklanan Çiller, Meclis Genel Kurulu'nda da milletvekili çoğunluğuyla aklandı. Çiller'in tamamen temize çıkmasını koalisyonun her an bitmesi açısından tehlikeli bulan Erbakan, Tofaş dosyasına yönelik bir soruşturma daha başlattı.