Katalog

Sayfa 8 Kapak Diyetin doğurduğu ucube HÜLYAGENÇ NURTEN YALÇıN REFAHYOL'un 9 ay 10 günlük "icraaf'ı; yolsuzluk, örtbas, kayırma ve ekonomik çöküntü doğurdu Ekonomik kriz kapıda değil ama "yolda" Refah Partisi bilindiği gibi koalisyonda ekonomiye ağırlık koymuştur. Önce hayali kaynak paketleri açılmış, sonra denk bütçe ilan edilmiş, aynca özelleştirmenin çok başanlı olduğu belirtilmiştir. Tümü gerçek dışı olan bu beyanlann ardından Sayın Erbakan ekonominin kendinden menkul başansını ileri sürerek kendi kendisine madalyalar bile vermiştir. Oysa ekonomik alanda dokuz ay sonra vanlan nokta tam anlamıyla bir ölü doğumdur. Üstelik RPDYP koalisyonu özünde bir akraba evliliği olduğu için ortaya çıkan bir ucubenin ölü doğumudur. Şu anda Refah Partisi tek kelime ile matbaa ekonomisi uygulamaktadır. Merkez Bankası döviz rezevlerinde iki milyar dolara yakın erime söyleyerek, güçlü bir "REFAHYOL" için elinden geleni yapma sözü vermişti. Sonunda görüşmeler tamamlandı ve REFAHYOL kuruldu. Günlerce kamuoyunu yüksek rakamlı milletvekili transferleri ve pazartıklar meşgul etti. Sonunda hükümet güvenoyu almayı başardı. vardır. Hayali kaynak paketlerinden ufak tefek boçrlanma dışında bir şey çıkmamıştır. özelleştirmeden net nakit girişi son derece düşüktür. Hazine dış kredi .alamamaktadır. Uluslararası piyasalarda Türkiye'nin kredibilitesi hızla gerilemiştir. Hazine'ye dış piyasalarda önerilen en çok bir yıl vadeli krediler için ilk kez Libor+Libor oranında inanılmaz bir faiz talep edilmektedir. IMF'e muhalefette tümüyle reddeden Sayın Erbakan bakanlannı ardı ardına ABD'ye yollayarak IMF'nin önünde umutsuz âşık gibi diz çökmüştür. Ama bir nezaket ziyareti dışında hiçbir olumlu sonuç alamamıştır. Olumlu gibi gösterilen iç Hazine'nin mali piyasalar üzerindeki etkisi arttırılacak, belirsizlik ortamı giderilecek, iç borcun vadesi uzatılarak, faizlerin makul seviyelere gerilemesi sağlanacaktı. Ozelleştirme kapsamına alınan kuruluşların en kısa sürede satış ve devir işlemlerinin borçlanma ihalelerindeki faiz düşmeleri ise piyasa oyunculannın her an değişen kararlan ile yüzde 90yüzdei 10 arasında inip çıkmaktadır. Borçlanmalarda övünülecek bir yön yoktur. Enflasyonda en ufak olumlu gelişme yoktur. Dış ticaret açığı rekor düzeyde yirmi milyar dolara ulaşmıştır. Aslında Ibrahim Müteferrika'yı zamanında aforoz eden yobaz zihniyet bugün ona muhtaç duruma düşmüştür. Yasalar çiğnenerek kısa vadeli avanslar naylon senetlerie kapatılmakta, bütçe var olmayan kaynaklaria açıksız gösterilmek istenmektedir. REFAHYOL çaresizlik içinde sürekli para basmayı tek kurtuluş olarak görmektedir. Oysa hükümet ekonomik olarak komadadır. Büyük bir kriz kapıda değil, ama yoldadır. alınacağı mesajı verilen hükümet programında, bağlı kalınılacağı vurgulanan uluslararası anlaşmalann ulusal güvenlik ve çıkarlar zaranna uygulanmasına izin verilmeyeceği de vurgulanıyordu. TEMftRJZ 96 • Memura yüzde 50 zam. • llaca, akaryakıta ve elektriğe zam. 0 Mevduat munzam karşılık oranı yenıden belırlendı. • Bankalara disponlbl değer bulundurma zorunluluğu. • Dış kredi ve döviz işlemlerınden yüzde 6 destekleme fonu kesilecek. • Güvenlik güçleri ve orduya ek zam sözü. • Çekiç Güç 5 ay uzatıldı. B ir tarafta kendini Türkiye'nin hem anası hem bacısı ilan etmiş, halkı için yollara düşmüş, yoldan geçerken de öbür mekanı Amerika'yı unutmamış birsanşın... Diğer tarafta başında takkesi, adil düzenin temsilcisi, Türkiye'nin müjdecisi, altın zengini hocamız...Bunlar birbirlerini sevmezdi, bunlar birbirlerine yalancı derdi, takıyyeci derdi.. Zaten meydanlarda söyledikleriyle de yan yana gelmeleri çok zordu. Ama oluyormuş işte.. TEDAŞ, peşinden TOFAŞ konuşulmaya başlandı. Ardından "Mercümek" skandalı dillere dolandı. Her ikisinin göz kamaştıran servetleri zaten kocaman birer soru işaretiydi. Muhalefet sıkıştmyor, karşılıklı uzlaşma her iki parti liderlerinin karın ağnsında, "sen beni görme, ben de seni görmem"zemininde gerçekleşiyordu. Işin içine "büyük Türkiye özlemi için her fedekârlığa katlanınz" söylemi de katılınca, Türkiye'nin Refahyol macerası da başlamış oldu. Gümrük Birliği'nden para piyasalanna, borçlanmadan kamu sektörüne ekonominin her alanında görüş ayrılığı olan ortaklar, mantık evliliğiyle dünya evine girdiler. Fakat çıkarlarda böylesine akraba olan bir ikilinin çocuğunun sağlıklı olması beklenemezdi. Bir REFAHYOL hikâyesi... ANAYOL berabeıiiğinin ardından çeşitli suçlamalar ve bir kucak dolusu yolsuzluk dosyasıyla çıkan DYP Başkanı Tansu Çiller'e, bu zamana kadar "onunla iktidar olmam" dediği Refah Partisi bile sevimli gelmeye başlamıştı. İşte o günlerde RPDYP flörtü başlamıştı. EYLUL 96 • Ordudan ilk kez laiklik uyarısı. • Posta, telefon, Tekel ve taşkömürüne zam. • öğrenci harçlarına yüzde 62 zam. • Memur, nemaları için meydanda. • Bütçe açığı ilk 7 ayda 600 trilyon liraya yükseldi. • İki aylık dönemde özellestirmeye yönelik tek bir ihale gerçekleşmedi. • Türkıye'deki kısa vadeli sermaye ilk 6 aydayarıya indi. KAS1M 96 • Faize vergi yasallaştı. • Ufuk Söyfemez, bütçe denkliği için program dışındaki KlT'lerın de satılabileceğıni söyledi. • Erbakan'ın KİT havuzu devrede. • ozelleştirme hedefi 6 milyar dolar. • Kamu lojman ve arsalarının satışı hızlandırıldı. • Kamu kuruluşları, il özel idareleri ve belediyelerin tüm harcamaları yıl sonuna kadar durduruldu. OCAK 97 • Dolar 96'yı 108 binden kapadı. • 5 milyon lıralık banknot tedavülde. • Moody's Türkiye'yi izlemeye aldı. • Bütçe 1996'nın 11 ayında 987.1 trilyon lıra nakit açığı verdi. • Para arzı geçen yıla göre yüzde 123arttı. • Etibank, Anadolubank ve Denizbank ihaleleri tamamlandı. • Emeklı Sandığı mallarının satış kararı alındı. Cocuk simdiden hasta Hükümetin programındaki birtakım eksiklikler, REFAHYOL'dan doğacak çocuğun ciddi sağlık problemleri olacağını gösteriyordu ama bu çocuğun ölü olacağını söylemek için henüz erkendi. Uzmanlann REFAHYOL'u bu konuda uyarmasına karşın, iktidara geldiği günden bu yana kaynağı olmadan memur, çiftçi ve üretici gibi birçok çevreye böl kepçeden kaynak aktaran hükümet, göstermelik kaynak paketleri ile göz boyamaya çalışıyordu. REFAHYOL'un Temmuz sonunda açıkladığı ve 10 milyar dolariık gelir beklediği birinci paketdeki 10 kaynağın sağlam gerekçesi yoktu. Paketten en çok etkilenecek kesim olan sanayiciler bile, paketin ekonomik sorunlann çözümü için yetersiz olacağı görüşünde hemfikirdiler. Sendikalar ise hükümetin açıkladığı programın, Türkiye'yi daha önce tartışılanlardan daha farklı noktaya götürmeyeceğini savunuyoıiardı. Akedemisyenler ise, dövize endeksli tahvilin Türkiye'yi Meksika krizine doğru sürükleyeceğini iddia ediyorlanjı. Aynca, vergiye indirim yapılması Ivi aünde. kötü günde REFAHYOL'da mark fiyatlan »1 Haziran Temmuz Mantık evliliği yapılmış, iyi günde (hükümetin devamını sağlamak için verilen sözler), kötü günde (Mercümek,TEDAŞ, TOFAŞ soruşturmalannda) birarada olunacaktı. Artık icraat zamanıydı. "Sıradan, hedefsiz ve içtenliksiz" bir programla beraberliklerini pekiştiren REFAHYOL, çekiç güç ve Türkiye'nin en büyük llkflöıt sorunlanndan biri olan kronik Tansu Çiller, 14 Haziran 1996'da enflasyonla mücadeleye yönelik Refah Partisi Başkanı Necmettin hiçbir yapısal uygulamaya değinmiyorlardı. Programlarında Erbakan'la yaptığı görüşmede yalnızca enflasyonla mücadele çok duygusal anlar yaşamıştı. edileceği ve istikrarlı büyüme Erbakan'ın Çiller'in yüzüne bile sağlanacağı belirtiliyordu. bakmadan, "Siz güçlü bir Protokolde adaletli vergi düzeni insansınız. Dediğinizi oluşturulacağı, kayıt dışı yaparsınız" şeklindeki sözleri, ekonomik faaliyetleri Çiller'in iki damla gözyaşı kapsayacak vergi sistemi dökmesine neden olmuştu. kurulacağı vurgulanıyordu. Çiller, o REFAHYOL kara para ile sıkı bir duygusallığın mücadele vereceklerini ilan edip, devamını kara paranın aklanmasının getirip, ANAP önlenmesi için kanun tarafından çıkaracaklannı beyan ediyordu. "aldatldığını" 78*100 81.600 83.150 86.000 91.500 96.175 101.200 108.400 115.850 122.600 127.200 V Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 50.950 53.350 56.475 58.150 59.950 63.450 65.900 69.800 70.800 72.450 76.000 MART 97 4 Ocak Şubat Mart Nisan • Ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 51.7'ye düştü. • TÜFE tahvillerı piyasaya sürüldü. • Sanayi üretimı geriledı. • Duff and Phelps de Türkiye'nin kredi notunu düşürdü. • Özelleştirılecek rafinerilerın satış ihaleleri başlamadan danışmanlara 1.2 trilyon lıra ödendi • Ekonomik Sosyal Konsey hükümeti eleştiri yağmuruna tuttu. Ayın ilk günü ve alış lıyatlan gerçekleşmesi gerekiyordu. Islam ülkeleri ile ilişkilere ağırlık verilecek, ekonomik ve ticari ilişkilerin daha da geliştirilmesi ve istikrarlı bir yapıya kavuşturulması için gerekli tedbiıieralınacaktı. Gümrük birliği yükümlülüklerinin, Avrupa Birliği tarajyıın yükümlülüklerini yerine getirdiği ölçüde dikkate ve tahsilatın belediyeler yolu ile gerçekleştirilmesinin suistimale neden olacağını ileri süren akedemisyenler, bu kaynağın da pakete RP'li belediyelerin baskısı sonucunda eklendiğini dile getiriyortardı. Tartışmalar süre dursun, 1 'inci kaynak paketinin açıklanmaşının üzerinden kısa bir süre geçmişti ki, alınan birçok kararda hayal kınklığına uğrandığını hükümet