Katalog

Dosya Kamu bankalarını kullanma yöntemleri • Yakın çevrelere, dost vc ahbaplara krcdi kapıları sonuna kadar açılır. • Rü!>vet nıekani/masına açıklıriar. • En kolay adam yerleştirilen kuruluşlar arasıncla yer alırlar. • Özclliklc scçim dönemlerinde iktidarın f'ınans kaynağıdırlar. • Dcvlctin borçlanmasının /ora girdiği dönemlcrdc kullaııılırlar. • Telefonla para piyasalarındaki rollerine yön vcrilmeleri mümkünclür. yeriııe kâğıt veriliyor \e baııka nakit sıkıntısı içine itilivor. Sonuçta nakit sıkıntısı içindeki banka piyasaya çıkıp fai/Jeri yükseltiyor, onun pesimk'iı ıliğer bankalar da fai/leri yukarı çekiyorlar" dıyen aynı yctkilı sözlerine şöylc dcvam cdiyor: "Avrupa'da çiftçi, esnaf sübvansc görcv yaptığı Ziraat cdcn cski gcncl müdür Cü!>kun ediliyor. Aına önce kaynak Ulusoy'u hatırlatan Dumankaya, liankası'ndan istita ctmcktc bulunup sonra vergi verenlere bulan bürokratlardan biri. "l lıısoy sonuna kadar direndi damsılıvor. Bi/deki gibi kamu de ne oldu. İstifa etmek /.orunda Istifasının ardından Koç bankasına sen yüzde 30 fai/.le l"inans'ın yönetımıne gcçcn kaldı" dcrkcn, dircnen kredi vereceksin, ama kaynak, Ulusoy ile o döncmlerı bürokratların sonunun ne maynak yok demiyorlar. Biz konuşmak istedık. Ancak olduğuna da dikkatleri çckti. KOBİ'lcr, çiftçi desteklenmesin l Ulusoy, " O günlere dönmek l )93 yılında Tan.su (,'illcr'ın demiyoruz. Desteklcnsiıı, ama dahi istemiyorum" dcrkcn, önce kaynak üretilsin. Olmayan ekonomidcn surumlu dcvlet susmakta kararlı olduğunu bakanı olmasının ardından kaynagı dağıtıp, hem kamu çckişmcleri ilc gündemc gcldiği söyledi. Ulusoy kamuda görev yapmayı askcrliğc bir diğer kiiji isc Ziraat Bankası • "Tayinler, krediler ben/ctcrck,"Ben bankadayken Gcncl Müdürü Coşkun Ulıısoy konusunda mutlaka konuşmuyordum. Şünıdi de ise o günleri konuşmak dahi talcpler gelir. Ama siz konuşmak istemiyorum. istemiyor. "Hiçbir sekilde Bankayı da bankaeılıgı da bankaya müdahale eltiı ıııcm" onları yapmaz ve arkada bıraktım. Ciindelik diycn Ulusoy çözümü 6.5 yıl diretirseniz, ikinci sefer Sayfa 15 sohbetlerde bile bu konulara girmiyorum. O günler öyleydi ve onların del'teri beııim için kapandı. Olaya askerlik gibi bakıyorum. Askerler de terhis olduktan sonra oraları anlatma/Jar. Bu da ona benziyor" diycrck, o yıllarda gazete sütunlanna yansıyan açıklamalarla yctinmemize ncden oluyor. Bilançolar parlak Öte yandan kamu bankalarının görcv /ararları şi^kın dc olsa bilancolarımn oldukça parlak gelmiyor. Aslında olay genel müdürün kişiliği ile ilgili. Insanlar geldikleri ycri hak etmişlerse hiçbir zaman kendilerini siyasilcre karşı borçlu hissetmezler." Yolsuzlukların fınans kaynagı T bankalarıııın hem de sistemin /ora sokıılnıasına karşıyız." "Ortada yalın bir gerçek var, o da siyasilerin kamu bankalarındaki büyük baskısı" diycn pulitikucılardan ANAP tstanbul Millctvckili llalit Dumankaya isc kamu bankalarının çürütüldüğünii söyledi. Ziraat Bankası'nın çiftçiye krcdi vcrmck için sistemde ycr aldığmı, ancak siyasi baskılar ncdeni ilc bu görevin altında czildiğini ıfade edcn Dumankaya, "Bir kamu bankasına diyorsunuz ki, 'scn bu parayı ödc vc görcv zararı yaz*. Ama görev zararını istemeye kalktığınızda kimse para vermiyor. O zaman da Ziraat Bankasrnın genel müdürü gibi bir bürokrat çıkıp tükendim artık diye feryat ediyor." dedi. Ziraat Bankası CJcncl Müdürü iken baskılardan bunalarak istifa ürkiyc'dc yolsuzlukların, adam kayırmaların, usulsÜ7 krcdilcrin kaynağı kamu bankalarının kasasından çıktığı da başka bir gcrcck. Sistemin yüzdc 50'sinc yakın bir bölümünü clindc bulunduran kamu bankalarının siyasılcr tarafından içten içc oyulduğunu hemcn hcrkcs biliyor. Türkıyc'nin cn büyük rüijvct skandalı olarak bilinen Civangatc başta olrnak üzcre bir çok yolsuzİLiğun kamu bankalarında ortaya çıkmasını rastlantı olarak dcğcrlcndırmek ise mümkün dcğil. Türkiyc tarihinin cn büyük skandalı olarak kabul edilcn Civangate skandalının da patladığı yer bir kamu bankası olan lmlak Bankası'ydı. I989 yılının son aylarmda Turgut Özal'ın ısrarları ilc Dünya Bankası'ndan Türkiye'ye getirilcn vc önce Denizcilik Bankasf nda Genel Müdürlük yapan Eııgin Civan'ın i^adamı Selim Ivdcs'tcn 5 milyon dolar rüşvet aldığının ortaya çıkması ise adcta polisiye filmleri andırıyor. Engin Civan'ın Dündar Kılıç'ın adamları taıalından kurşunlanması ilc patlayan skandal ülkücü mafya babası Alaattin Çakıcı'nın karısı Uğur Çakıeı'yı öldürtmcsinc kadar dcvam ctti. Turgut Ö7al'm cşi Scmra Özal'ın da hatırılı kisi olarak karıştığı skandalın ortaya çıkısı 1994 sonunda oldu. Ancak olay Civan'ın Emlak Bankası genel müdürü olarak görev yaptığı 1989 ile 1992 yı 1ları arasına rastlıyor. Engin Civan'ın 19 Eylül I994'tc Mecidiycköy'dc Dündar £ Kılıç'ın adamı tarafından kurşunlanması ilc patlayan skandalla ilgili savcılıga sunulan iddianamcdc "Selim Edes'in Engin Civan'la kredi çıkarmak için Yiırtdışma çıkıtığı ve orada paravan şjrketler kurarak sö/konusu çerçeve anlaşmalanna göre milyarlaca lira kredinin hileyle Emlak Bankası'ndan komısyonun geri ödcmcdiğı ıçın kurşunlanması ile noktalanan olay bir kamu bankasının nasıl ıçtcn icc soyulduğunu acık bir şckildc ortaya koyuyordu. çekildiği" ilcri sürüldü. Civan'ın, Edes'e bankadan kredi verilmesi karşılığı aldığı 170 milyar lira olması dikkat çekiyor. Piyasa çcvrclcri isc hcmcn hcr bankanın bılançosunun makyajlı olduğuna dikkat çckıyorlar vc ckliyorlar, kamu da makyajlama yöntcmlerini fazlası ilc kullanıyor. Bilanço makyajlamada en şanslı banka ise kuşkusuz Emlak Bankası. Aktifinin çok öncmli bir kısmı arsa ya da inşaatı dcvam ctmcktc olan konutlardan oluşan Hmlak Bankası bilançosunda bunlara ıstcdıği dcğcri bıçebılıyor. (îcrçi aynı şey dığcr kamu bankaları ıcin dc sö/ konusu. "Kamu bankalarının hemen heınen hiçbiri şcflaf bilanço açıklaıııa/" diycn, yınc bir kamu bankası yctkilisi, özclliklc Ziraat ve Halk Bankası'nın scktörcl bankacılık yaptıkları için çok yüksck maliyctlcrlc karşı kanjiya olduklarına dikkat çekiyor. Geçen yıl ilk altı ayda Ziraat Bankası'nın 130, I lalk Bankası'nın da 26 trilyona yakın görcv zararının olduğu fısıltılan hatırlanırsa, 1996'da durumun aslında hiç parlak olmadığı ortaya çıkıyor. llalen bir kamu bankasında görcv yapan iist düzey bir yctkili ise siyasilerin / gölgesi ncdcniylc kamu bankalannın bankacılık dahi yapmayacak duruma gcldiğinc ışaret ediyor. Asıl ınüdahalenin kredilerdc karşılaşıldığını ifadc cdcn yctkılinin bu konudaki sözleri oldukça ilginç: "Bankalann yönetim kurullan kredilerin onaylandıgı yerlerdir. Ama aynı zamanda bu yerler kredi pastasının planlandığı yerlerdir de." ^ D