Katalog

Bilgisayar akkarayı fcı7îr, griyi tahunasi seçm.en uzldsnuı nedir bilnıez a/t biliııı adamlarınca yusayaıı cıı tıııyıık leorik li/ikci olarak kabtıl cdilcn Stephen Hawkin«Yg<tre kumputerlcf hiç ılü>lincmcycccklcr. Ancak koınpükrlcri düşiıncn. kurar veren, oğreııen makinalar lıalıne gcliımı yolunıiıt cahalar durıuu> dcgil. Orneğin IIİM arav lırıulanndan Dr. A. I.. Samuel, knmpııtere sıııraiKttjircımeyccalı^ıyor. Bııradu sö/koıııısü olaıı. kompuicri sudccc prııurauıUımak dcğil. oruı bir msaıı gibi "<>%• rcni'iı" bir ıııakıııa dııııınııına sokrnak. G B ün gelip bakıcriterin bilgisayar Ureteceğine inandığinı sOyleycn birine herhaldc pek iyi gözlc bakılma/. Proıcinin bilgisayarın iskeleli olarak kullanılabîleccgini, bu durumda "ya^ayan biigisayariııi'1' urctilebilecefiini söyleyene de bu gftrü^leriyle iyi bir bilimkurgu senaryosıı ya/abilcceği bclirıiliyor. Aına, hayalgücünün btlki de cn a$ırı bıı;imdc v'alt^lıırıldığı, haita bi//al biı ölı,üde nayalgiicıl i^lekliğinc dayanan bilgi^ayarcılıkta bu grtrüslcr üon dercce ciddî biv'imdc savuıruluyur. Ilaııâ canlı molekulieıi bilgisayar unsurlan olarak kullannıa yoluıula dcneylere haşlandı bile. biltiwı>ar" koıınMmUa tecoel unsuı, proıeinlerdeıı mnlplrül îllOieKIJI bilgkayar iskcleti ivin elekırtk akımını duzenleycn ınolekıikr analıtariar yapmak. VVasrıingion'ilakı Dcrıi/ Ara^ıırmaları I. a boratııvarmdan Korrcst C'nrler, "Bilfjiüayar dfvri'lcri gidcrck kııcııliıyıır. her c | ! n biru/ daha ufagı iınal i'dıliyur"divor. "Bir mıılfkıil bııyııllunndıı devreler yapmıt ihlivncınııı d»gıuU|>ını >iııi(lid«rn »lıı.>unebj|jyorıı/.. O /amun bu'v>icin biual mııIrkülleri kullanmuk daha aktl kârı olma/ mı?" BugUnün entcgre devrelerinde kııllanılan metal vc sılikunun ycrınc prmeiııi, malekülleri kııllanrnanın önenıli avantajları olacağını savunan bilinı adamlarmın sayısı hiç de a/ degil. e, bu durumda vok daha kucük bolıuciere <;ok daha fa/.la unsurun sığdırılabileceğinc i$arei ediliyor. Dolayısıyla, daha Kıırgııbilim değil, birçok uzmanın çalıştığı gerçek bir araştırma faaliyeünin konıısu: Bakteriler bilgisayar yapabilir mi? • Molekiilleri bilgasayar anahları, pruleini bilgisayar iskeleli olarak kullanmanın, bu sayede daha güvlü, daha hızlı bilj»isayarları daha ıuu/a inıal etmenin mümkiin uldugu savunuluyor. Bu konuda çalışmalar çoktan başladı. #Tek lek moleküllere ayrı ayrı bilgiler depulama işi başanlırsa, insan vücudundaki bir lakım kusurlar giderilebilecek. vok sayıda işleınin daha lıı/lı yapılabileccği beliniliyur. ileri siirüyotlar. Bugün, miııik mitıik yungalar ü/erine in«.'ecik devıe (.t/uilerini i^leycbilmek için yıderck karmavklaiaıı ve palıalı tcknikler geli^tiriliyor. [îuna karşılık, molcklıler bilgisayarlarııı v'i)k daluı ucu/a maledilebilecegi savtınuluyor. Üsielik, ıuulekülcr bilgisayarlan bakterilerin iınal {.•tmesinin rnUmkıtn ulduğu soyk'niyıır. l'rolcinlfrin kı.ııı.li yapılannı kurnıa ö/dlijh bıırada esıs ahnıyor. Bu ö/.ellikleriyle pıoleinkr bilgisayarın iskcleti olarak kullanılabilirse, aygııın imalaiındaki ba/.ı aşamaların btiilinüyle gereksi/ kılınacağı beliniliyor. Ayrı ayrı bölmelerinin yerleriııe yeıleştirilmesiyle, bilgisayarın kcndi kendiııi kurabileceğine, gerceklc^iTiesi hiç de imkânsız görünıııeyen. adeta dojŞal hir olay gö/uyk' bakılıyor. GLTI;İ, bu alaııdaki valı;nıaların henaz leorik dü/eyde ycterince olgunlaşmadtğı kabul ediliyor, ama ba/ı araşiırma grııplarmıu "yaşayan lıiİRİssıyar"ların birlakıııı lemel unsurlarını yapmaya girişıikleri de biltniyor. Transislor gibi kcndi kcndinc açılıp kapanaıı bir ıııolekutü bilgisayar iversinde aııalılar kullanmanın nıUmkün oldııgu, şimdiden söyleııehiliyor. 5 yıl icinde bu anahlarlarm kııllamlmuya ba^lanacağım iddia cden iırnıaL'ilaı v:ır. Benzer bir çalı^ına, ıckil ^''^' parvalannı depolayacak moleküller Uzer i n t j c Surtiurülıiyor. Tek lek ha/ı ııuıleküllere tek tek bilgilcri depolayıp, bunları vetîiıli alaıılarda kullanmanın yolları araşıırılıyor. Bu v'alıjıııafar sonucunda insan vücudunun birtakım kusurtannı gidermek mıtmkün olabilecek. Bilgi depolanmı$ moleküller körlerin ya da başka vucut kıısürları bulımaıı kişilerin bcyinlerine ycr)c$tirilerek kusurun orradan kaldırılmasını sağlayabilecckler. Bıitüıı bu calışmalar, aynı /.amanda f'arklı bilim alanları arasmda bir yakınlaşma, hatlâ icicc geçme»ağlıyor. Minîk elekıronik aygıılar üreime teknolojisinin uzmanlan ile cunlı hücreler iUerınde calışan geneıik avXheııdisleri, bilgi depoianmı; lıücre unsurlan ya da molekiil "kılıgına girmif" bilgisayar parvaları yapmaya caiı^ırken kendilerini yanyana buluveriyorlar. Kompüierlerin %agduyuya.entellekiuel lige, pratık du»ıınmc yeteneğine cri^îp eriV.*meyeeekleri sorusu yamtlanmı> değil. M;ıtcma(ikic ha>aı ıli alan koınputcılcr, tek bir "dnğru" vcizılm yolu bulunmayan gcrcck dünya problcmlcriruİL.' ba^a rısı/. kalıyorlar. Mayaf sorunlarınııı ei>/ılmsıı/kiğuniln ancak "seçim"!e üsiesindcıı gelinebiliyor. Oysa kompüicrlerin bu vrijİTiıi yapabilmclcri iein "u/laşmu" sanaiını ögrenmeleri gerekiyor. Aına araştırmaların sonııtlarıııa bukaoık olıırsak, insan bcyni ilc clckıroııik beyin arasındaki tek farkm, iki dcğîsik ıclieme tiirünün karmaşiklık dcrecesi oldugunu görürtlz. İki beyinde de orlak vc tcmel ulan, "devre" (gatc)dcnilcn yapılardır. Insaıı bcynindc bu devrcye "nöron" dcııir. Uil giiayarlardaysa, devreyi ıransisiörlcr, dircnvtcr ve akımla ilgili öieki unsurlar olııştıırur. Gcnel olarak, biri girii, biri çıkt$ iki lel bu devrcdcn ge^er. Ekktrik sinyallcri devrcye, giris leltcri ilc girerkr. 10 mllyon flÜÇİÜ > Ha/ı araştırmacılar, bu santimeırckfıp büyüklügtlndcki bir biJgisayarırı. bugünün clekıronik haıikalarıııın lOmil yon kaıı gutüııdc bir bellcğe sulıip otucağını '°" i ) ' m a ' Lt'''L"t'<"'* l^ir "Ve" devrelerl Ba/ıdcvrdcr"VK devrcsi olacak >ckildc tellcnmi^lcrdir. eger biıinci Y ani, " ¥ « " ikinci telden sinyal gcçersc. devre aglır ve sinyal Obür yana ulasır. "VKYA" sistcmiyltr dunaiılan devrclcrde, birirn;i tcldcn "veya" ikinci iclden bir sinyal gevcrse, devre acılır vc sinyal gcı;er. Dcvrcler karar vcrnıe birimleri olarak iş gOrürulcr ve ocynin a^ağıdakı ınanlıksal iilcme kademelerini oluştuııırlar Maniık ^öyledir: "A dogru isc VK B dogru i*>e. o zaman bu harckcti yapacağıın" ya da "A dogruysa VKYA B dı>|rııy\a. o /anıan bu i$i yapacağıın." Kompütcrde her »ey ya VK'dir ya da VF.VA'dir; devre ya kapahdır ya da acıkıır. Bu kesinlik kompiııcri maiematikıc insanlardan ıtsıun kılıyor, ama gcrcLk dünya vorunlarında ba>arıh oimasını ongclliyor. Aynca. bcyin deıYes n n ' ' ^^"i^yarlard» bulunnıayatı bir ö«lligi daha vardıı. Beyiıı üevrcstne giren ba/ı teller, olunısıı/ sinyallcri ıa>ır. Ku sinyallcı. Jt^cr ILIlerdeki ulunılu sinyallerc kar^ı lıait.'kcic gcçerleı. Bu iki ıip sinyallere, "ıncn edici" ve "uyarıeı" si,iyaller denir. Beyinde bir devre hem olumlu hem olum^u/ edinîm attrsa. kapali kaimayı lercik edebiliı. Beyin devrelerinin karar vermedeki ö/gürlük dcrecesi. beyin faaliyetleri u/erindeki maniık baskısını a/altır. BOylece, ak vc kara yargılarının ycriııi, "Bu Kri de oluhilir" dü>i)ncesi alıı. Prolrlnlrrden olu$an hir hilgisuynr iskeleli kiillcr anahlarlar... Ve irinde elekfrik akımını düzenleyen ntole KISA... KISA... KISA... KISA... KISA. at/erine yerleştirilebiliyor. Ha i Amerika'da hiztnet kunduşla\Onbin keliıneyi bir saniinıetrertnda bir günde tüketi/en bilgilen piyasada lelefon numarakıkareden küçük bir alan kaplasayar kağıdı 600 nıilyon sayfayan hafizff üniıelerineyüktemek rı gibi küçük bilgileri saklayayı, foiokopi kağıdı 234 ınilyon bugümin teknotojisi için olabilen saatler buhmuyor. kopyayı geçti. 1983 yıh içinğan.. Ama aynı alan a 100 bin | Bilun adamlarmm molekiilleri de piyasaya çıkartıbnası beklekelimenin yerleştirilmesine ifişve haıia hakterileri çeşııii iştemkin çahşmaiar tümiiyle tamamlerden geçirip bilgisayar yorıga nen, sesiyuztya çeviren daktilolandığtnda, buaiinkti teknoloji iarmt doğrudan biyoloji labora nun hizınete ginnesiyle birlikıe, eline mikrofonu alan yazı yazbu aianın "taş devri" haline tuvarlarmda iireıme çubalan maya başlayacagmdan kağıt tügelecek. gerçekleşirse, aynı /> görmek .7 I Bıtndan on yıl önce, cebe sığa üzere. bugün kıtlfanılan birger ketimi akıl alnıaz boyuilara ulaşacak. Oysa bitgisayarm kağı manyum ya da sifikon devresincak büyüklükte, lercüme yapan kaleıni giderek ortailun kaldtıvden 500 defa daha küçük vonbir aletin üretHmesi uzuk hir hecağı söyleniyordu. galar yapılavak. defıi. Bugün, aynı aletier kof saSAYFA 9 CUMHURİYET/BtLGİSA YAR