Katalog

Bilgisayar ağları dünyayı kaplıyor Dr. Müslim BOZYİĞİT ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği bölümü on Uçasır bclîrgiıı birer aknoloji ilc lanımlanabilir. ÜıısckmriLİ usırda cııdıiMriycl devrimı Uoguran makina devtiydı. Ortdoku/.uııcıı asır buharlı ınoıor çagı diyc bilinir. Yaşadıgtmı/. yirmind asır ise bilişim diye tıiıelcndirilcn bilgi toplama, i^lenif ve dagıınıanın damgasını tn^mitikmdır. Tüm ıligcr gdi^ınelcrin yanında lclefonun ddnya cupında yaygııılatınası. radyo ve iclevizyonıın icadı, uydularııı ı'cşilli amaçlarln kullanımı vc en nihayel bilgisayar cndlKıriüinde akıl almaz gelişmrler bu cagda nltnu>ıur. Yirminri asrııı sonmıa yaklaşsrkcn bilijinı $ekil degişlirmcktcdir Bilginin lopluııması, lasıııması, depolanması ve ijlcnmesi artık iciçcdir. Bilgisayarlar birhırine baglaııaıak bilgisayar agları olııjııırulmaktadır. Kuruluşlar cogrnfi cngel lanınıadan ttlkc veya dıinya vapırtda dngılmı> bran$ları ilc ilcli^imi hir bilgisayar ajı iMcrindcn hirkav tusa basarak saglayabilmektcdirlcr. Bu konuda leknulo jik geli;nıdcrdeki hı/ datıa kurma^ık sislcmtfrc olan lalcpleri gilnden gürc arurmaklaüır. > 20yüzyılın sonuna yaklaşırken bilişim şekil değiştiriyor. Kuruluşlar coğra/i engel tammadan ülke veya dünya çapmda dağtlmış branşlan ile Uetişimci bir bilgisayar ağı üstünden birkaç tuşa basarak sağlayabiliyorlar. yeriııc bilgisayarın kullanıaya gümesi agırlık ka/jnmaklndır. Bilgisayar ağları iuıcclcri kuıumlararasi cogral'i alanlara yayılnıii olarak kurulrmışrıır. Orııcftin yü/On üsıılndc hilgisayarı it,crcn ARPA bilnisayar agı ile. Ku/cy Amorika'da «oğunhığu Univeriitr otan kurumlar ilcti^im lıalindcdir. llu ag. Avrııpa'da hi?mıic ginni; ulaıı tURONIiT A vrupa Bilgisayar a£ı vc Jigcr ajlara uydular aracılıgıyla baglanmı» drıınıdadır. Ticart amaçlarla kmıılan bilgisayar agları ıla gundcn güne hem lek olarak hcnı dc sayna hüyütnckudirlcr. Coğrafı alana dağılmış biigisayar sfjlaıı yanıııda ye rcl bilgisayar ağları dedigiy «11/ dar bir alana kurulnıu; olan ağların sayısı sayılnıayacak dcrecede artmak tadır. Dar atandan kasıi oda, bina. fabrika, veya ünivcrutc gihı bcıızcri kurumların ycrlcskclcridiı, MesatV olarak ycrct aglirda bilgi&ayarlaı ıırasındakı ıı/aklık birkaç kilomcıreyi g«cme/. C'o^rafi bılgisayarlarda bu u/aklık iı;in unır yoktur. Bilgisayar aglannın gelitmclcrindc birkav (uıcmli elken vardır: # Dilgisayar vc ilclisinı ifknolojisiıttlcki akilalma? jçcli^mclcr vc hııııa bağlı olarak maliycllcki diti ınclcrdcn yaraılaııaıak kurııluflar cdindiklrri birdcn Fa/la bilginayarı bir ag içinde birlcjlirınckledirler. • Kayııaklarıtı payla«ımı. Bilgisayar aSlarıyla hıl giler arlık lck bilgisayarın lckclindm cıkmakladır. Herhungi bir kııllanıcı, ağ itimlc lıctlıangi bir yerleşkcdcki bilgisayarı kullanabılnıcktcdir. Veri bankasıııdaıı veri çekmek, veri bankasıııa vcri vermek, hnıka hır kıılliinıayla iletisimdc hulunnıak, ktndisınc <ıil hır progriimı hcrlıangi bir bilgisayarda ı;alı.>lırıp neiKcsini almak gibi kı>laylıklara kııllanıcı hulundugu ycrdcıı sahıpolmakladır. % Dagmk yapı ar/odcn ııygtılanıalar i^in dagılık bilgısayar dizgolerı daha ııyı»ındur. Hava (ah miıı raportarının lıa/ırlaıııııaM buııa ornek ola rak gOMcrılcbilir. Cîcr<;ckic >imdiyc kadar dajtılık yapıdaki ııygulamalaı ıck bilgisayara /oriama ilc uyarlanırdı. Bu txnlaınaııın kalkınası bi limscl alanlarda ttncmli (ccli^nıcleı doğurmakıadır. ^ Gilvcnilirlik; Bilgisayarlanıı güvcnilirliklcriııııı Oncnıi kullaıııııılarının yaygıntastnaM ilc artmak taılıı. Ick bilgisayurlı uygulaınalatda hertıangi bir ncdcnlc bıvulan bilgisayar krilik bir i>ın yutıda kalmasına vcya gCL'ikmoinr ııedcn olabi tir. Ha/ı biliırıvcl vc askcri uygulaıııalaı örnck krilik uygulaına olurak ^siailıbılit. Rilgisuyat ajları ilc bu durtıınıın dcignıusını öıılcınek müm kılndür, Dııguın dedıgimi/ bir bilgisiiyarııl dcvrcdcn çıkması ile ag içindc baska bır dllgümUn ayiıı görcvle dcvrcyc girmcsi olasıdır. Bu görcv devri i^leıni saniycnin all birimlcri ilc OtvUlcbilir. Yukatıda kısaca dcğiııdiğinıiir yararlarının Uışıııda bilgis.tyuı ajlan buyılmc knlaylıgı gclirirlet. Ycııi bir duŞunuııı t'kkıımcsı mcvcullaıda bir dc ^i^iklik fcıiııiKv. Ayrıca, aynı anda i>lrm lt>iiıılıhk) ilt ıtygııliimalara hı/ gcıirınek mümkuıı Bilgisayar aglurının yaygınlasnıalaı »ıda crı unrmli sorun bilgisayarlat araMiıdakı ileiişim kurallarıdır. Fark lı yapımcılardan cjkan bilgisayarlar larklnlır. Farklı tıilgisayarların aynı aft ivindc ycr alması için donanım ve yazılım farklılıklarının gozünllnt alınarak ilcıijıın kıırallarının gcli>tirilrııcsi gereknıckledir. Gcrck yapinıcı liımalar gcrcksc kullanıcıliir »landartlasmava büvük rtııcm vcrmekledirler. Bu amaçla ISOUJluslararasıSlandanlar Kurumu) bilgisayar ağları iletjşim kurallan için standarllar gdi$tirme gOrcvini usılcnmi^durumdadır. CC'ITT llllııslararaıı Telcfon Tclgraf Danısma Komıtesi) kcndisıne uyc olan ulkc PTT'lcrinin bilgisayar agları kanahyla ileıi^iıni saglamak icifi kullaııılacak kuratlan tcsbıı cimcktc vc bu konudaki Oncrilcrini vayınlamakıadiJ. Bu yayınlardan en Oncınlisi x25diye bilincn bilgisayar iteıifim kurallan ıopItıluğudur. Biı\'ok yapımcı, kullanıanın islcmlcri gıt/Önundc hııUınıturıılarak üreıriği bilgisayar ve/ vrya bilgisayar clcmanlarının \25 kurâllarına uymasını saglaıııakıadır. Dunyadakı gdişmeler. hiç vuphciti/, Ulkcınizdcn de lakipcdilmektedir. AiK'akfiı ğ anda aklir olarak icinde bııluiKilıildıjiıını/ ağ uluslararası hava ıa$ıyıcılanııııı ajtı ulaıı Sl I A bilgisayar agıdır. Bu ag kanalıyla hava yolları, gcrekli gurulen bitgiye dunyatıııı ııcrcsindc olursa olsıın hava la^ımaoıhgının lılnı kadrnıclrıindc olomatik olarak ula^maktadırlar. Yakın gclecukıe ulkc iv'i vc ıllkc dııı bitimscl (araşıırma, lııcıatılr, haberlc$me V.Ü.) licarî (bankatılık, sigorlacihk. v.s.) vc idar) alanlarda sınır lanınıayan anlık iletisim olanakiannın Ulktmizde de varohnası kavınılma/dır. Uııivcrvılelcriınız ve bajla Tt'BH AK olınak ü/ere diğcr arajiırma kurumlanmız vakit gcv'irmcden bu konuda gcrekli teknik birikinıi saglanıakladırlar Kayııaklan sınırlı olan bir Ulkc olarak. sahibi uldugtınm/ veya olacağımı/ bilgisayarları tck lek vcya bir ağ içindc en yüksck verinıde kullanabildigımiz sllre S Gelişmede sınır »ılgısayarlar kullanıma lıa>landıjlıııda kendileri içiıı pa/ırlaııtniî O/cl odalarda. gy ıamekanlarla v'cpctvvrc çtvrilı olarak tululan clektronik bircr harika K° rttnUnıüiıdcydilcr. Bitgiler i^lcnmck için bu mctkezc geiırilir, bilgkayara yaklcnir ve nciicrlcr yahul gklılar yinc buradan uhınrdı. O /amanlar. odaları duldıifaıı vc halk arasmtla clckıronik beyin olarak bilincn bilgi^yann posla pulu büyuklugundc bır vcya bııkac yongaya sıftdırılıp milyonlarca ı,ı>ftalııl;ıbiloccgı bilinıkııtgu koııusu idi. flugUıı bu gcrçcklcşnüştir. Uretinı kolaylığı iie maliyetlcr dUjmckıc vc kullanıcının bilgisayara giimesi İUcbanl<taElelctronil< Sistem... K 5UBELERİ BİLGISAYARLA HİZMET SUNUYOR Şimdi Akbank Beyoğlu, Şişli, Bahçekapı, Galata Izmir şubeleri tüm bankacılık hizmetlerini *Real TimeOn Line,"başka bir deyişle "Anında Erişim'sistemiyle yürütüyor. Yakm bır gelecekte çağdaş gelişmelerin önctisü Akbank'ın tüm şubelerinde Bilgisayar Sistemi işlerlik kazanacak. ^^^^ tîüveruıuzin esen CUMHURİYET/BILGÎSA YAH