Katalog

Dilgisauar mı elefctronit beyin»mi ? tnsanlar beynin tüm işlevlerini yerine getirebilen bir makina yapmayı henüz başarmtş değiller. << • Bugün bilgisayarların işlem yapmadaki siirati nanosaniyelerle ölçülüyor. Nanosaniye, saniycnin onbinde biri. Mekanik haoikellerin asgariye indirildigi bazı makinelerle dakikada 15 bin sayfa yazı yazılabiliyur. • Bilgisayarian en hiinerli, yarariı ve kullanışlı yardınicılarımız olarak görmeliyi/. Ünlardan kaçmamalıyız. Sonınu yaratan bıı buluş degîl, insanlar arası ilişkilerin, ycrlcşik yaşama tarzının, ahşkanlık ve değerler sisteminin teknolojîk gclişmeye ayak uyduramaması. T arihiıı karanlıklarına bir gö/ atmayı ba>flnak, büylık olasılıkla, cllerinclcki iplere düğumlct aıarak, la^ları yanyana dizerek hesap yapmaya. birseyler saymaya çalışan insanları gcmırt)/. Birgün. lorıınlarııuı/ın ıcmırıları da, bi/i anlalırken. hayaiımı/ı incelcrken, hangi a*amalardan ge<,'iiğimi/.i ara>tmrlarken, şu sözlcri kullaııai'uklar belki: "Alalamnı/, ieinc karborı uliişımından y» da mürckkfp (kdiklrri bmulı sıvılardan ıılıı$an bu/ı ıııııddvlcri kn>flııkljrı lahla \t>>a pluslik iilelkr ilt <kakm) ü/crinr i/ler j*clirilmiı> ınudılt'lt'r Ikairı) I u/t'riııc i/lrr >aparak hahi'rli")i> «irlarıııiş...'' Bu anlamıı. hi/ıııı hııuıin cski papırus yaprakları. sivn ıtvlıı lahıa vc>a ıııctal kalcınlcr \e hiyeraıılit' iı,in sovlaliklcrimm andırmıyor mu? Son iki ya da Itı; yıı/>ıhn itısynı. ıdef'onu jlk gOrdlı^ıımic, ILIC\I/\OIIII İK soyrcıtigin1 de. vok hııvıık ş.ı.kııılıkkıı gı\irdi. Aıııa bu t!ün (,'ocuklarııııı/ arıık \lay|!in biı >fkıldc para suntılan lflf\i/yoııtıı ukt'onlar kar^ısın da hic dc bcn/cr bir siiskınlık göstcınıiyorlar. cck. "thliya^lar bulu^lann anasıdır" kuralı da öylc. Bilgisayarların oriaya çıkı^i bu kuraidan bagımsı/ degil. Çoğalan vc in.van gucii ilc işlenmesi gitgidv daha u/uıı /anıan alınaya başlayan bilgilcr insanın sonuca tıla>ma vc bu sanuçlardan yararlanma olanaklarını kısıllaınaya başlaymLa, elte yapılması gL'rekli işlcmlcr Aııcı* saaller sonra günlcr, aylar vc haltâ yıllar boyıııua sürctck halc gclince, tnsanlıgın ba^lıca sorunıınıın 'Vaınan" oldugıı düşilııükiü. Tıirn alanlarda i>lcnıck /tnuııda oldııgu hitgi hacııü yogiildıkça insanoglıı. hilgi i>lcmeyi kcıulisiııdcıt daha çabtık vc doğru yapabilcct'k yardınıcılar araıuaya ha^ladı. lıısanoflıı ivclliklc son yıi/yılda nıuıhis bir mesafc kaifdıhilnıiş olmnMiıı. bu aıayışı sonucunda saglanı bir vci/.üm yolıı bıılmıı^ olmasına hor\lııdıır. Bugün bilinıscl araşiırruaların sttraıinc bilinı adanıkııı dalıi /arııaıı /aıııan ayak tı>cltırantıvursa. bunun HL'doııi bilgisayaılaıılır. llaiıda uanıuÂr bilgisayaılarm Yani bi/de itk bafla "elektronik bcvin" diye adlandırılan aygnlara Ltadda hesaplaytcı" adı yakıştırılrnı$tır. Şiiplıcsi/ bu makineler sadecc hesap yapmıyorlar. Son yıllarda mü/ik bcsiclemck ivin bilc yararlanılmaya başlanan makinderiıı adı Balıda da dcğivmcyo başladı ve dcgişik sınıTlandıncı adlar orıaya v>ki). Anıa bi/.dc konıpuıeılcrt; başlaııgıvıa "cleklronik beyfn" denmesi, bütımüyle, bu ınakine karjısında dııyulan korku vc hayranlık ilc bilgisi/liklcn kaynaklanıyor. Yoksa, insanlar beynin liim ijilcvlcrini yerine gclirebilen bir makinc yapmayı heııü? becenni^degülcr. Ckıren, duyan. tadan, koku alan, hisSLdcn, bunların yanıııda hesap yapmayı, bilgi Naklaınayı. bilgileri (ok kısa /amanda haiırlaıuayı luı>aıabilcn ııstdik insan ba^ından daha bııyılk nlmayan bir makiııc hcnü/. yok. Daha u/.ıın surc de varolnıayacuk gibi gö/.üküyoı. Öylcysc, bugunıın dünyasının birbirinc kalan mariloiti aygnlara, büiün hiıııcrtcritic ragmcn "biİKiuıklar". 'lıiİKİ^kr". "lıiluisnyar" dcıııck zorıındayı/. nin onbindc biri. Bilgisayartn yazıcı üniteleri, el yazısı ya/an iıısamn süraiinin onbinlerce kalıtıa ula^ıyor. Mekanik harckelkrirı asgariye indirildiği bazı yazıcı tipkrinde. bir dakikada IS bin sayfa kadar yazı ya^ılabiliyor. Şinıdi insatı, büıün bu baş döndürücü gelişmderiıı oııasında, yeni veııi iıııkânlar aramayı sUrdüriıyur. Tabiî bu arada ya/ılı belgelerin ne kadar geçerli olduğu, bir tar(ı$ma lıaline geliyor. yaratan tfıtlyaçlar İliptlİ/CC SÖAtik. hcni'.'ll h ve buluşlar Itilpjııin saklanması ve vayılıp i^lenmcsi ihıiyaLi. bilginiıı Oııcmi varoldukça .sılrmuv vc sürc yapıyor girmi^iir. " I ı ı « ı ı n p u i e ' V hLsapluınak liiİindcrt urctilıni^ıir. antanıı "hcsapluyıcı" diye kar$ılanabilir. ,;[lın Jünya aitı cr i, 1e Saniyenin on binde biri Hııgim bilgisayarlarııı işlcııı yapmadaki sıiraıi. arıık "nanoMnıi}e"k>rlc okülüyor. Bir nanosaniyc, saniye Bilgisayaı lan en hü> c n yarar|1 v ^ c n ktıllanışlı yardımcılanmiz olarak görmek /.orundayı/. Onlardan mumkiin olan en hıtyOk yararı saflaıuayı amaçlamalıyı?. Oıılaı ı bayınııza hinakım dertler açacak bilınmc/ler olarak görnıemi/.. onların varlığmı vc günttıtıü/un dLinyasmda kapladıgı, gdcccğin diinyasında kaplayacagı yeri yok sayınamız nıiimkün değil. Kusi>, bilgisayarlardan olınalı. Tarihin hivbir döncıııindc. lıcrhangî bir yeni hııİLi^, kcııdi keıulinc, ınsanlıpın ba^ına dert olma<Jı. Sorım yaratan, insanlar urası ili^kilerin, yerk^ik yavınıa lar/ının, alıskanlıklarm ve değerler sistcıninin bilim ve lcknolojinin gerisiıule kalnıası. gok daha yava$ gcli^mcsi bu urada bilim vc teknolojiyi kcndisinc lâbî kılnıasıdir. CUMHURİYET/BİLGİSA YAR SA YFA 3