Katalog

Bilgisayarla anlaşabilmenin yolu PROGRAMLAMA DİLLERİ B ilgisayar, geniş vcri yıgınlarını çok kısa bir zaman aralıgında isleyerek kullanıcıya gereksinim duyduğu bilgileri üreten elckironik bir araçiır. Verilcrin bilgisayar tarafından işlenmesi gendliktc bir bilgisayar programı yoluyla gerçekle$ir, Kullamcı verileri kendi istcdigi biçimdc dü/enlcyecek programı yazabilmek için herhangi bir programlama dilini kullanır. Programlama dilleri kullanım alanları açısmdan gend ve özel amaçlı dillcr olınak uzere iki ana gruba ayrılabilir. Genc) amaçlı dillcr, her lürlü uygulamada kullanılabilert dillerdir. özet amaçlı dillcr ise sadece bclirli alanlarda (ornegin, istatistik hesaplarda, ben/etim uygulamalaTda vs.) işe yarar. Bunun dısında, gend amaçlı dillcr, ticarî ve bilimsel uygulamalara yaıkınhkları açısından iki alı grııba aynlabilmckicdir. ği>iklik geçiıvrek gckli. AIGO1. di|i Avrııpa'da. IOH1RAN AHIVdc gcnis kabııl .üordtı. C0B0Lkolay ve bağımsız l'ıotrt.ımlaıııa dilleri alaıııııdaki lıiı haska ıit.1 ÜOl lWmm tu ..ii>ıuii m o i çalışmalaııııa hasl.ııııııa'ıydı. Hıı ıliliıı yaıaıılıııası iki icıncl ııcdcııc dayaıınıakıaydı Itıınlaıdaıı binncisi, mcslcği progranıcılık ıılıııayan biluısayaı kLillamcıkınnın istcklcriııi hilgısayiira hasıı bir biçimdc akıurabilmclcrinc ni.ıııak saülaımık ıı/crc aclcıa IngjIt/ct konıışııı gibi pı oııram ya/abilnıc imkanıııııı vuıaııhiKisıvılı. Ikiııcisı. o L'imc kadaı bilyisayaı tirmalaııııııidesieAiııdcgdi>cn progrumlaRia dilleri vcıiııc. baiınısı/ vc her tııılıı mukinadii uygıılanabitir bir dil yaıatıııa amacıydı. C'OHOI diliniıv uyııulama aİLinmu jşirmcüindcıı, *onru AUD'dcki bilpisavar kiıtianıcısı çc>ii li rirnıular \cdcvtci dairi'lcıı bu dilin uygıılanamayacağını bilgisayarları kcsinlikle kendi bunydcrine sokıuayacaklurıııı açıklamı>hııdı. lİrtyldikleCOUÖl cn yaygın okırak kııllaııılan pnıi'iamlaıua dili haliııc gddi. C'OIX >l dili I%S vc 197Tde iki kc/ gî>/dt'iı gccııilcıık L'ch>liıikli. C OHOI dilindc hu jidivnıclcr niurkcn. llW>O'l.ııııı ıvıakııınıla IHM tııın.ısı tii'iıı hilıniM.1 vc hcin tlc IILIIIİ ııyL'iılaıııalaııla cıkiıı likk' kııllaııılabilccck cvrcnscl bir dil olaıı VI l'i L'clisiıııııcyc ba^laııu,111. Bıı cahalaı. COHOI vc I ORI RAN dillcıinc bııyıık ya uııııılar vapıııış olan liını.ıl.ııı kdııuııı cili \c ıl..|,ı\iM\la ıla l'l I dili L'cııcllikic IHM bıljivayatlaııııdu kııllamlaıı bir dil oldıı. BİLGİSAYAR YANLIŞ YAPAR MI? aınuoyunda, bilgisayarlann yaptığı yarılışlar ile ilgili degişik kanılar vardır. Buııların ycr]c$mcsindc kt'sin olarak bilinçsi/. yayınlurın, ııodeııi ara$lınlnıadan ve abarlılarak verilcn haberlcrin, koınik anıa yanlış l'ıkralartn, karikuıürlerin etkisi vardır. Aslında bilgisayarlann, insanlanıı kutlandıpı digcr ınakinalardan lıiç bir farkı yoklıır. Oıonıobilini/de çıkan her a m a , ya imalat asanıasırıdaki bir lıaiadaıı ya sürilcü hatasından yada ihnıaldcn kaynaklanır. Yanlış yapaıı, istenmeyen soıuıçlar doğııran makinc yoklur. Ancak lıata yapıtıasına, arualanmasıııa, dikkaısi/lik veya ilınıal soıuıcıı i/in verümiş makirıa vardır. Bu ncdcııU* bilgisayarlarııı lıaıa yapmalarınııı da onlıırı kulliinan insanlartn bilgisizlik ihınal vcya unııikanlıkları soıuıcu ortaya çıkacağı kcsindiı. Haiayı yapan bilgisayarlar değil iıısanlardtr. Işlcnecek bilgilerin bilgisayara vcrilmesi sırasında yapılacak yanlı^l.n, belirli bir bilgi cinsini işletnek U/cre ha/ıılaıımı^ programların programcılar laıaftndaıı yanlı$ ya/.ılması veya bilgjsi'.yarı tiilen yonetcn operatörlerin lıalatan istennıeyorı sonııçlaı doğuracaklır. bilgisayarda <>rdrolan yapılıyor isc ve son raporları hjzırlayan programcı kişilcr UcrciliJcriıı alabileccgi en yüksck veya en az ilcrcller ile ilgili konırolleri prograınlara koymadılar isc 30 giinlük çalışma kar^ıhğı $00 lira olarak gö.steren bordroüıru rastlanacağı gibi, JOOnıilyon nct ücrct lahakkuk cden bordrolar da oluşabilir. Boyle bir snnuç kcsinlikle bilgisayar hatası olarak kabul edilcınez. ü c t e t b K Rahatlık ve kolaylık önemli Jsicr gcnd amav'ı ister ö/el arnaçlı istcr ticarî iMeı biliınscl OIMIII, bülun programlama dilleri sonuçıa bilgisayar taratından algılanabilecek makincdilinedönüşıurUlOr. Bu dönustiırnıe jşlcmt "derleyic!" adı vcrilen çok özel vc karma^ık programlar laralıııdan gerçckle$ıirilir. Bu derlenitr sdreci kutlamcıyı pck ilgilondirmc/. Kullanıcıyı (programcıyı) ilgiicndircn, bclirli bir dilin belifli bir uygulamada kendisine sağladıgı program yazma rahailığı vc kolaylığıdır. Ticarî blrer ürün • lerilerin Mlgisayanarafından işlenmesini saRlayacak programın düzenlertmesi için progrunüama dili kıtllamlıynr. Bilgisayar üreten firmalar, kendi aygırlannda kuilamlan diiierin yaygınlafmau için çaba haraynrlar. • Mesleği programalık olmayan bilgisayar kulianıcılartmn isieklerini aygtta basit bir biçimde aktarabilmelerini sağlarnak amacıyfa COROL, programlamayı öğrenmede kolaylık sağlama amactyla BASIC dilleri gelişıiriidi. l l )54 yılııula IHM f'iıma^ı iaı;ilııulaıı > • > !• • ı Kkkncıı Jcılın Butkııs baskaıılıuıııdaki lnı kmııiK' I'IIIMIM.'! maıcınalıksı.M hıı Jıl ıı/>:riııdc çalışınaya hihladı. Hu çalı>mnııııı nıtııııı I O R I R A N , ll>57 vılmda «>ııa\a tikıı. I'OK I KAN Lİılı uuıııınııı/c kadaı |H.'k çoV ık1lalaı yeımioıı du/cnlcnıli. Ihıpuıı I O R I K A N IV. ııİarak IKIIK'II IIIIII lirmalaım hilgi^tviiı• laııiKİ.i kııllaınlnıaktadıı. IV57 vılında, bir ba^ka uıııp ııluslııiiitusı ıııaıcmaıikçı üt.1 bir dil stvli>ıiıııiL'k 11/1:11: ı,.ı lı\nıaya ha^ladı. Oriaya A l d ( ) l dili v'ikıı. AI (iOI ıliiı dı jııınuııııı/c kadiir bir cok dc Bu nedenle, bazı diller licarî uygulamalarda ba/ılan da bilimsel uygulamalarda ıcrcih edilmektedir. Programlama dilleri, bilgisayar üreten firmalar için ticarî bir tırün nilcligindedir. Bu finnalar, deMekledikleri dillere büyük parasal yaiırınılar yaparlar ve kullanımın yaygınlaşmaM için çaba .sarfederler. llk hilgisityıır pıugruml ; ı m a ıiili 1 9 5 2 yıinuia I)f Moıım Kokjin'dıliıiimi^ir. Hutmn hcıııcn Iıcr ıııaıka bil}>]savaıdu kullanılabilcıı bıı dil. (•ciık basiıli^i gereksc (JJrcııınc k<>lavlıuı acısııulaıı cok KCIIIŞ kabııl (.•oınııışlııı. o/cllikle kııcLik boy bilgisayariar da licarî ııygulamalar için gdiştirilmi$tir. »iı diğcı dil. Rl'tı ll'diı. Yuıdumu/dii ıkı vityuın kdlhıniıııa sabıpnhııı RI'Ci II dili IHM lirıııası laıalıiHİaıı dolcklcnnıckiı.'diı. Y11 k anda sö/.iinü el ı iği mi/ ^ u S c t 1 c ' a l 'iaçlı dil ' c r ^ l * " l t " a ' ssdccc çok öğrenme BASIC BASIC dili isc l%3 E^cr nrnaram dillerinin *»™« M. Uoppır taralından gdi*ıirilcıı A2 adlı dilıli. Üıııuın 1 0 1 0 1 M>nıasındü. 1111 1956 yılıııda UNIVAC lııması malcnıutik»el problcmlcriıı ço/ıımu için MAIII MATIC vc tiiarî ııyjıulanuılar için II ()WMATIC olnıuk u/crı* iki dil ıırcirni^ıi. Viııv bu yıllarda. 1HM ve BURROlKiHS hilgisa yarlarında kullunıkıbilcıı 11 adlı bir ba>ka dil gclişlirilnıi^ıi. Uugıın bu dilkrdcıı lıiçbiri aı ıık uygulaına ahıııında dcğildir. clvcrişli olan difier bazt dillerdc vardır. Hunl.ildan SI J SS Isiaiısiık vc ıııccl uıutli/kT alaıııııdu. DYNAMO, SIMUI A. SIMSl KIPI h(.tı/clıın (sjmıılıılıoıı) aİLiııııula kııl Uıııılınakıadıı. Hıı yibi o/cl anıaçlı dillcıc. biı projlıaınlanıa dili olar.ık ıtcu.il "puKrl program" olaıak haknıak daha doğrııdııı. UIIL:I i,lcm ulaıunda MW yıtUııdaki cgilım, lıct MIııınıı ccvmok için ayn progNiınlar ya/ılıııası ycriıiL, soıvıııları geııd Dİarak ^ınıllandınp luı ııciKl sııııl için gcnct programkıı ya/ılm;iM yanmulcılir. Hıı egilimin soıuıcıı olaıak, birçok bilgi i'îlcııı ııygLilaınusı "pakıl prı»)>ram sisleıni" lıalino doııiiMiıcvc b.ışl.ııuışiiı. Bilgisayarlartn anzalanmaları da nıünıklindür. Ancak yiııe lüm diğer makinalarda oldtığıı gibi arı/alandıkları tılm çalışanlar ıarafından Tarkedilecek vc tamîr edilnıcleri gcrekeccklir. Bilgisayarları, ilstün, kendi başlarına iş yapan olağanusiü vurlıklar cılarak görmck yanıltıcıdır. Özclliklc ticari amaçlar ile kııllanılan bilgisayarların, cebirnizde tasıdiğımız hesap makinalarından daha büyük olmaları, daha fa/la bilgiyi saklayabilııieieri ve daha süraıli Dİniiiları dışında bir farklan kalnıamı$ıır artık. 1) BiİKİ Ririş iinilNİ Bilgisayarlardu degerlendirtlccek bilgilerin okunduğu Unitelcrdir. a) Kart okuvuru B) Manyeıik tcyp okuyucu c) Disick okuyucu d) Klavye e) Oplik karakıcr okuyucu 0 Kasel okuyucu 2) Bilgi l$leme ünilesi FİEİksel vapıları ve elektronik bilimi açısından farkiılıktar göstermelerıne ragmcn lek tıpsayılabılırlcr. Ana BELLEK olarak isimlendirikn bu bölümdc 4 işlcnı yapılır ve kararlar vcrilir. i) BİİRİ vıkı$ ünilesi a) Ya/ıcılar I Oynar kafalı yazıeılar li Karakter ya<ucııar III Satır yazıeılar IV Savfa ya/ıcılar V l'ermo ya/ıcılar VI Manyetik yazıeılar Vlllsınlı ya/ıcılar b) Sisteme baglı kart delgj ünheltn c) Manyeıik icyp d) Diskct e) Kasel Bilgi saklmnı ünKHeri a) Manyetik teyp b) Disk Yukarıdaki ünitelerin lek tek (anımına girmenniz $u an için gcrckli dcgil. Arna ba/ılarınııı kapasiıcleri vc lıuları hakkıııda kısata bilgi sahibi olalım. Ornegin; 1) Delikli kart okuyuculann süratleri dakikada 4002000 kart arası, 2) Saiır yazıcılann suratıeri dakikada 4003000 satır. 3) Bir manyetik teypin kapasitesi 2,5 santimeueye 8001600 karakter, 4) Bir disk ünitesinin kapasitesi 2 ile 300 milyon karakter arasındadır. Manyeıik kayıt ortamları olan teyp ve disklerin okuma vc yazma süraıleı i diğer ünilelerle kaı>ılaştırılamayacak kadar ta/ladır. Bilgisayarlarııı ana bcllcklcrinin güçleri hakkirıda konuşurkcn kilobayl dcyimı sik sık duyulur. Kilobayl birimi ile bdlcgi buyUtUImektc olan bir bilgisayaru güç. kazandırılı yor ve belleğinde yapabileceği islerin hacmi bliyütülüyor demektîr. Normal sartlar altında (özel teknikler kullanılmadıftı zaman) 1 bayt ~ l karakicrdir. Yani 1 "nümcriSc (sayısal) veya alfabetik" değerdir. öyleyse 150 KB'lik bir bilgîsayardan söz editirse, bu bilgisayarın ana bcllcginin 150 bin bayl yani 150 karakter alabilecegi anlamına gelir. Unutulmamalıdır ki bellegin büyümesi, daha bilytlk hacimli programların vcya birden fazla programın çalıştırılabilmesine yol açacakttr YAKIN: Bilgisayann"eldevar bir"deyişi SA YFA 5 CUMHURİYET/BİLGİSA YAR