Katalog

7EYLUL2OO3 SAYI911 ARKEOLOJİ kaık koklerı de Anadolu Sanddığının aksı ne, karşı kıyıdan bu vana değıl bu yandan karşı kıyıya akıyor uygarlık denızı Once Anadolu topraklarında fılı/lenıyor sanat ve bdımın yakın çevredekı ınsan yaşanıına kat kdarı, sonra dığer ınsanların dağarcığına ek Ienıyor Yakın çevre denılınce de sınırlı bır yapdanmayı duşıınmeyelım ıstersenız, o do nemlerde buyuk bır kentın nufusunun uç ıle 8 bın kısı arasında olduğunu hesaba katar sak kendılığındtn ortaya çıkıyoı Irova ve kulturel mırasımızın heybetldığı Antık çağ da, tum yeryuzundeyaşayan ınsan savısı ne 1 kadardıkıMımarı, ınşaat yapım teknıklerı, alet yapı mı, urunlerın korunması doğadakı çeşıtlı bıtkı ve madenlenn kullanımı ve doğal ola rak ınsan doğası yaşam bıçımı hakkında h kırler veren bııluntular Trova bızız, bızler 1 roya nın devamıyız, orada yatan ve keşfe ddmeyı bekleyen bııluntular bızım geçmışı mız, sergdenenlerse ortak geçmışımızın bel gelerı Bırbaşkabelge.gunıımu/denıkıbınaltı yuz yd once kaleme alınmış ve Abydos ta ya nı Çanakkale de bulunmuş bır mermer ya zıt, bır yasa, Bızans Imparatoru Anastasıus Pınbuyuruyor "Eğer kım bu kuralları çığnemeye cesaret ederse, ona dost gozuylebakılmamasını ve cezaya çarptırdmasını buyuruyoruz Ayrıca Boğazlar Yonetıcısı'ne ellı altın Lıtron alma hakkı tanınsın kı dındarlığımızdan dolayı koyduğumuz bu kuralların hıçbır şekılde dışına çıkdmasın Çunku, bız onun gızlı ko tu bır ış yapmamasını, uyanık olmasını ve çok çalışmasını arzu ederız lçınde bulun duğumuz donemde ve bundan sonra her kımBoğazlar'dangeçmekısterseaşağıdakı şekılde odeme yapacaktır Başkente şarap goturen Kdıkıa'ldar dışında tum şarap taşı yıcılar, Boğaz gorevlderıne altı Follıs ve ıkı Sekstarıus şarap, aynı şekılde zeytınyağı, baklıyat ve domuz yağı taşıyıcdar Boğaz go revlderıne altı Follıs, Kdıkıa'lı armatorler ıse uç Follıs, ayrıca gırış gumruk resmı ıçın bır Keratıon On ıkı Follıs, çıkış esnasında ıkı Keratıon Yırmı dort Follıs, tahd taşıyıcdan gırış hesabına modıus (4 6 kg ) başına uç Follıs, buradan çıkarken aynı şekılde uç Follıs daha odeyeceklerdır " Boğazlar ın onemınıngeçmışı hakkında bır fıkır verıyor mu bu yasa veya yonetıcderın ruş, vet almasını onlemek ıçın çabalamak konusunda'1 Bızım başımıza da bela olan toplumsal kırlenmenın îpuçları ve geçmışte nerelere kadar uzandığı hakkında bır fıkır sahıbı olmamıza da katkısı olur mu dersı nız? Ya Kdıkıa ldara uygulanan ayncahk, bu duruma antık kapıtulasyon uygulamasın dan başka bır ad verdebılır miı' Devletler ve toplumlar arası dışkılerın doğası nasıl gelış tıacaba.buve benzerı uygulamalarla olabı lırrmV Tum bunların ışığında bır daha duşun mek gerekıyor Iarıh gerçekten geçmışte kalan bır kavramı mı tanımlıyor yoksa gunu muzde her gun tanhı tekrar tekrar yazıyor muyuz kendı o/nel tarıhımm olus,turur keiT* Iarıh yaşayan bırolgudur dıyeduşu nenleı var mı ıçınızde'1 Istanbul Arkeolojı Mu/esı negıdıp,busorularıorada sormak gerekıyor galıba Bugunu sorgulamak ıçın geçmışe yolculuk yapmak ıyı bır yontem olabdır tabıı şu personel vetersızlığı proble mı çozıımlenebdırse • larınıyol boğazınıkoparveonuyassdas,tır Uzerıne tuz serperekkurut, dağ bıtkısı da danu otu ıle bırlıkte ez Bıra ıle ıçmesı ıçın ona ver Sonra o adamın cınselgucu artacak tır' Bırsalonuntamortasında.bırkursuıçın de cam bır muhafa/a, ıkı bın yedı yuz yıl on cesınden eskı lbranıce bır yazı aracılığıyla tanıklık edıyor ınsanlığın ortak bırıkımıne larıhın soylentılerden olus,madığını kanıtlı yorvesoylentderınaslmdagerçeklerıanla tabdeceğıne kazısı, kazı nasıl yapıldı, bu şoyle kazıldı Kazmalar aynı doğrultuda karşdıklıydı lar Kanalın açılmasın a uç endaze kala sesler ışıtıldı Bu sesler karşılıklı bağıranlarındı Çunkuoradakayanınkuzeyveguneyınden açılanbıryarıkbırleşıyordu Veogunkanal açılmış oldu 1 unelın açılması de her ıkı ta raftakııs,çdervekazmalarıkarşdas,tdaı Su lar, kaynaktan bın enda/e u/aklıktakı havtı za aktı ve ışçılerın başları ust undekı kayanın yııkseklığı yuz endaze ıdı " Endaze 0 65 m Tarıh tekrarlardan ıbaret deyın, geçmıs, bılgı bırıkımı bugune ışık tutar deyın, nasıl adlandırırsanız adlandırın, Israıl devletının ılan eddışınden hemen oncesındekı gunler de, Kudus'un su sıkıntısını çozmek ıçın, Tevrat'takı Sıloam Tunelı yapımıyla ılgılı kısmın ornek alınarak, karşdıklı olarak çalı şan ıkı ekıple ve aynı bıçımde bır su kanalı ? açılması ılgınç gelınıyor nıu sıze de " 1880 yılında bulunan yazıt 1882 yılında îstanbul'dalmparatorlukMuzesı'ndeyerı nı aldı Kıdron Vadısı'nden getırden suyun öykusu tam ıkıyuz yddır anlatdmayı beklı yordu, beklemeye devam edecek Bugun halen su taşımaya devam eden, beş yuz otuz uçjnetre uzunluğunda olan bu kanaldakı suya "kaynak" anlamında' Aın Sılwan" de nıyor, duşuncelerın ve uygarlığın kaynağı da akmaya devam edebdecek mP Onumuzeçıkanbır başka taşbloktayazı lanlar da eskı îbranıce, ama konusu bıraz farkh ve bıraz da urkutucu Kaya blokuna oyulmuş yazının ıçerığı, dınler toplumlar arası savaşlaruı kokenı hakkında çok ıyı fıkır verıyor " Yabantı olan hıç kımse bu tapınağın çev resındekı dııvar ve avlunun ıçıne gıremez Eğer gırecek olursa kendısı ıçın olumu da vetetmışolur " Yazının tanhı tsa'dan sonra bırıncı yuzyıl, ıkı ayrı dın ve ıkı ayrı topluluk arasındakı ay rdığın sertleşmeye başladığına ışaret edıyor olabdır, îkınu Dunya Savaşi nı herkes hatır lıyordurherhalde Bır al t kata ınelım ve 1 roya'nın ınandmaz oykusune başka bır açıdan bakalım Home ros'un anlattığı, ydlarca suren savaşın sade ceellıbırgunlııkbolumuydıı Troyakaç yd da kurııldu pekı? Guzel Helena'yla Hek tor un aşkı olmasaydı ve Homeros bu aşkın getırdığı duyguların yıkıcı sonuçlannı anlat masaydı, Schlıemann bu eserı okuyup efsa neyı kanıtlamak adına bır saplantıya sahıp olmasaydı, hcp efsane olarak kalacak olan Froya yı nasıl bdecektık* Iroya da tam 10 ayrı yerleşım var ust us te Yanı bınlerce yıllık bu kent yanıbızını sahıpolduğumuzen es kıhayatlaıdan bır kısmınıbarındamış ıçın de, en eskı acdardan veozlemlerden bazıla rını da Ve Froya, bır ke/ daha bılımın sas mazkanıtlauylagosterıyorkı, uygarlığın ar Maviye selam MUŞERREF HEKİMOĞLU Onu tanımalısın karnında guneş açan bır kışı" dıyor Orhan Peker. Ostka pavyonunu bırlıkte açmışlar, bırbırlerını yakından tanımısjar (juzel bır dostluk var aralarında Ben de vakından tanıdım, sevdım, dostlarım aıasında gordum Ragıp Buluç'u Mımarlık bır yaşam bıçımıdır" dıyor, sonra açıklıyor Istanbul benı ıstcmez yuzydlar boyunta yerleşmış çızgderı, guzellığı var Ankara oyle değıl, yenıyı ozleyen, yenı yapdarla guzelleşmeyı amaçlayan bır kent Bozkır rcssamlarını duşunuyorum, "mımarhk yaşam bıçımıdır" sozu başka bır boyuta ulaşıyor Dost fırçaların urettığı tablolar canlanıyor gozumde Ayçıçeklerı, buğday tarlaları, zeytın ağaçları, grı mavı yapraklarıyla dağları, tepelerı saran zeytınlıkler Ioprağımızın, dağlarımızın sesını duyuran renkler, çıçekler, mavı kapdar Ragıp Buluç un sozlerıyle resım sanatında da yenı dallar oluşuyor nerdeyse Çankaya'da yukselen kuleyı penceremden ızlıyor, kımı zaman acıyla gulumsuyorum Kule bır sımge oldu ama yerını bulduğu soylenemez artık Bır mımarlık yapıtını guzel korumak da onemlı bır olay Çankaya kulesınde yaşadık bu gerçeğı Terslıkler, çelışkder gıderek çoğaldı Çevresındekı çarptk yapdarla ozunu yıtırmek tehhkesı de yaşandı, hâlâ da yaşanıyor Atakule ıçın guzel yazılar yazdım ydlar boyunca Kımı yazdarımı acı bır guluşle anımsıyorum, yapısına, boyuna yakışmayan eylemlerı onlemek ıçın Orneğın, 1989'un Ekım ayında yayımlanan bır yazım var "Başkent kulenın ışıklan ıle selamladı bi7i Ben de Ragıp Buluç'a bır selam çaktım Işığı ıle gokyuzune uzanır gıbı, yddızlarla kucaklaşır gıbı vukselıvor Atakule Bu kulevı baştan sona i7İedım Çızım aş ımasında da coşku ve umutla desteklcdım ben ()nc ı çırkınlığe beton yığınlarına karşın guzel bır yapıt gormenın ozlemıyle, degcrlı mımara duydugum guven vc saygıyla Yandmamışım, başkentte yenı bır yapıt ınsana sevınç verıyor Lskımıs,lıkten çağdışdıktan yorulan gozlere bır dınlence gıbı' Ancak bugun başka dınlenceler ozluyor gozlerım Ragıp Buluç un yenı kulelerını beklıyorum C umhurıyet donemının umutla boy veren kulelerını Mımat dostum dalında uçlaıa yol alıyor çızımlerınde Açıklamak zorundayım o çızımlerı hayh şaşkın ızlıyorum Çızım değd tablo gıbı etkdıyor ınsanı Ufukta Metın Yurdanur'un bustu var şımdı Kulenın seçkın bır yerınde selamlayacağız Ragıp Buluç u Portresı kadar guzel olacak mı acabat* Belkı de Ive Kleın mavısınden bır selam çakacak dunyaya Belkı anınısarsınız, Ive Kleın de Orhan Peker ydlarca once Almanya'da buluşuyor, yakın dost oluyor Çıvıt mavısı kasketı ve boynunda yıne çıvıt mavısı eşarpla dolaşıyor Ive Kleın Orhan'ı çok sevıyor Bu mavıyle yaptığı bır tablo armağan edıyor 1 urk dostuna Bır sure sonra Orhan dan bır mektup, şaır dostu llhan Berk'e Mavıyı sattım, dıyor Parasıyla bır sure daha yaşıyor Almanya'da Orhan Peker de, Ive Kleın de dunyamızda değd ama mavı yaşıyor hâlâ Son gunlerde dost fırçalar da mavı tablolar uretıyor 1900'lerden 2000'lere varınca dunyaya yenı bır selamla bakıyor ınsan Olume, gozyaşına, umutsuzluğa, kanlı olaylara karşın guzel olaylar da yaşanıyor Yaşama sevıncını soldurmayan, dırenme gucu veren olaylarla venı ufuklara yonelıyoruz Bu da ınsanca bır davranıs,, doğal bır olay bence I ler dalda bu çabayı gosterenlerı gormezden gelemtvız Dalları soldurmadan yolu vcşertmek gorevı buyuk onem taşıyor gldeıtk () yolu Ragıp Buluç'un yeni yapıtı açanlara kolay Cumhuriyet Kulesı Ankara gLİsın 0 Keçıoren'de yukselecek.