Katalog

12 IKLIM lendiğinevebilimsel doğruluğu uluslararası toplumca kabul edildiğine göre, küresel ısınmanın zamanla sıcak hava dalgalarının sıklığında ve şiddetinde bir artışa neden olabileceği söylenebilir. Gerçekten de, küresel sıcaklıklarda, özellikle 1980'lerden başlayarak belirginleşen ısınmaya koşııt olarak, 1980'lerde ve özellikle 199O'lı yıllarda doğal afetlerin daha sık oluştuğu ve daha etkili olduğu dikkat çekmektedir. Örneğin, hidrometeorolojik afetlerin sayısı 199O'lı yıllarda küresel olarak iki kat arttı. Sigorta şirketlerine ait istatistikler, 19501999 yılları arasındaki hava ve iklim kaynaklı doğal afetlerin neden olduğu ekonomik zararın 960 milyar $ olduğunu gösteriyor. Yalnız 19971998 El Nino olayının ekonomik maliyeti yaklaşık 100 milyar dolar. Kuraklık ve çölleş,me ise yaklaşık 1.2 milyar insanın hayatını tehdit ediyor. Bu yüzden , giderek daha çok sayıda iklimbilinıci, doğal afetlerdeki bu belirgin ar tışı, insan kaynaklı seragazlarının atmosfere salmması sonucunda kuvvellerıen sera etkısine (küresel ısınmaya) bağlıyor. Ayrıca, ekstrem hava ve iklim olaylarınınsıklığına ve etkisine ilişkin öngörülcr, bu konudaki değcrlendirmeleri desteklerözellikte. tklim modelleri, ekstrem hava olaylarında ve iklim koşullarında; örneğin sıcak günlerin sayısında, sıcak dalgalarında, kuvvetli yağış olaylarında, taşkınlarda,kuraklıklarda,yangınlarda,za rarlılarınyayılışındave yağış şiddetinde bir artış, buna karşılık soğuk gün lerin sayısında ve don olaylarında bir azalış olacağını öngörüyor. Yerküreiklimi ısınıyorve iklim modelleri gelecek yüzyıl için önemli iklim değişikliklerinin olacağını göster iyor. Bu da, toplumlar için olumsuz sonuçlar yaratarak, kalkınmanın öntındebüyükbirengeloluşturacaktır. Bu yüzden, uluslararası toplıım, insan kaynaklı seragazı salımlarındaki artışlabağlantılı iklim riskiniönlemeye yönelik önemli bir gorevle karşı karşıya.. ()ngörülen iklim değişikliklerinivebudeğişikliklerin.sosyoekonomik sektörler, doğal ekosistemler ve insan sağlığı üzerindeki olası olumsuz etkilerini en aza indirmenin en önemli yolu, insan kaynaklı sera gazı salımlarını azalt makveormanlargibikarbondioksit tııtucu ortamları (yutakları) çoğaltmaktır.# Kısakaynakça: 1PCC. 2001. Climate c:hange 2001: The Scientific Basic Contributıon of Workıng Cîroup I to the Third Assessment Report ol the lntergovernmental Panel on Climate Change(IPCC) (HoughtonJ,T.,etal.,eds.), Cambridge University Press, Cambridge. Türkeş, M. 2001. Hava, iklim, şiddetli hava olayları ve küresel ısınma. T.C Başbakanlık Devlet Meteoroloji tşleri Genel Müdürlüğii 2000 Yılı Seminerleri, I'eknik Sunumlar, SeminerlerDizisi: 1,187205. Türkeş, M. 2003. Küresel iklim değişikliği vegelecektekiiklimimiz. 23 MartDünya Meteoroloji Günü Kutlaması Cjelecekteki Ikli mimiz Paneli, Bildiriler Kitabı, 1237. T.C. Çevreve( )rman Bk. Devlet Meteoroloji tşleri Genel Müdürlüğü, 23 Mart 2003, Ankara. Do(, Dr Iklımbılımıı, lflerıCîn Mudürlu^ü Devlet Meteorolojt CUMHURIYET DERGt Gelecckte ne olacak? 11. sayfanın devamı Bu durum, bu ıızıın süreli sıcak hava dalgasınınbölgenin iklim koşullarına.örneğin ortalama en yüksek sıcaklıklara ve yağışlara göre çok daha sıcak/kurak ve bu yüzdcn de ekosistemlcrin vc halkın alıştığı koşullara göre çok farklı ya da olağandışı ohnasıyla da ilgilidir. Bunoktada.benzerbir sıcak hava dalgasının, Batı Avrupa'yagöre çok daha sıcak/kurak olan güney vc doğu Akdeniz ülkclerindebukadar etkili veyıkıcı olmayabileceğini söylemek yanlış bir değerlendirme olmaz. Bu arada, neredeyse tüm basın/yayın organlarında, bu sıcak hava dalgasını iklim değişikliğine ya da küresel ısınmaya bağlanıa eğiliminin çok kuvvetli bir biçimde ortaya çıktığını görüyoruz. Bu yaklaşımlarla ilgili olarak üç gerçeğin altını çizmek gerekiyor. Batı Avrupa'da etkili olan sıcak hava dalgası, bir iklim değişikliği değildir; olduk ça geniş bir bölgcdc, ortalama maksimum sıcaklıklardan daha sıcak koşulların otuşmuKina vc bazı kentlerdeeksirem yüksek sıcüklık rekorlarınm kırılmasına neden olan f uzun süreli bir hava anomalisidir. Şüphesiz kürcscl ısınmanın etkileri, buzulların erinıesi, deniz seviyesi yiikselmesi, iklim kuşaklannınkaymasıgibideğişikliklerlesınırlı değildir. tklim dcğişikliği, aynı zamanda iklimin kendi doğal değişkenliğindeki değişiklikleri de içtrir. Kiıresel ısınmanın sürmesi durumunda, şiddetli hava olayları (kuvvetli hrtınalarve yağışjar, fırtınakabarmaları, vb.) gibi nıcteorolojik, buolaylara bağlı olarak oluşan taşkınlar ve seller gibi hidrolojik vc uzun süreli kuraklık olayları ve çölleşme süreçleri gibi klimatolojik kökcnli doğal afetlerin şiddetinde, sıklığında veetkinlik alanında öncmli artışların olabileceği beklenmektedir. tklim değişikliği, nedeni ne olursa olsun yeni bir iklime, örneğin daha sıcak/kurak ya da daha soğuk/yağışlı iklim koşullarına doğru geri dönüşü olanaksız ve/ya da uzun zaman isteyen bir gidiştir; geçici ve kısa süreli bir atmosferik olay ya da süreç değildir. Bu açıklamaların ışığıaltında.günümüzde insan kaynaklı bir iklim değişikliğinin, özellikle de onıın en önemli sinyali olan küresel ısınmanın varlığı artık şüphe duyulmaz bir biçimde göz OrtadKgu 'nun kraliçesi PRENSEŞ RANIA