Katalog

24 AĞUSTOS maya göre birinci eşjer aynı zamanda "Tanrı Amun'un Karısı" unvanını aliyorlardı. Fakat Akhc natcn Amıın'ıı kaldırıp yerinc Aten'i koyduğu için Nefertiti bu imajdan mahrum kaldı amahem Atcn'in baş rahibcsi henı de ilk ya rutım halkasında yer alan, hava nın simgesi, aynı zamanda ev ka dınlarının konıyııcıısıı tanrıça Tefnut'un tacını taşıyarak kutsi ycte bir eş olarak gönderme yapmayı sürdürdü. Ote yandan da çevresinde bir hızınetkâr ordusu, kralın diger zevceleri, soylıı kadmlar vc tahtın vârisleri olan kızla rıyla birlikte, bin bir çcşit vıızlu balıÇLlerde, Amarna'nın ünlii 544 sııtıınlu büyük sarayınd.ı yJ^amın kcyf ini çıkartn jktan gcri kalmadı. Çok değerli yağlar ve parfümlerleovıılmuşbedeninden yayılan hoş kokular içinde, başında günün önemine göre değişen süslii peruk vc katmerli tacı, kendini sarayın, tapınağın işlerineya da öteki dünyaya hazırlanma ritücllerine adadı. Aslında onu daha yakından tanımakicinadınakazınan yazıyı okunıak gerekir: "..mirasçısıclır, cn gözdesidir sarayın.güzelliğin yüzüdür, mııtluluğıın kadını, csirgemeyen liitfunu.sesiyleııe^clcnen Krala.. Bu arada da, kocasına, asil kan lannı ta^ıyacakvârislerdoğurmaya devam etti ve tam altı kızı oldu. Buraya kadar hcr şey normal gözükse de ba/ı kafa karıştırıcı dıırumlarvar. Akhenaten krallığmm 12. yılında biıdcnbire ortadan kaybolan Ncfcrtiti aslında kımdi veonaneolnuıi;tu.''Kendisinden sonra "Büyük Kraliçe" olarak sahncdc kızı Mcritatcn görünüyordu. Kızı babası Akhenaten'le mi evlenmiştir1 Bıınların yanında dııran erkek eş Smenkh kare nereden çıkmıştı. Yoksa Nefertiti miydi? Peki Nefertiti kayınvalide l'iye'nin kardeşi Aya'nın mı kızıydı? tşin içinden çıkılmaz ilişkiler ağına göre, Amarna hazinesinden parçalar... geleneklerine aykırı, aliijilmadık kraliyet imajı yarattı. Öteki, "eriŞ,ilmez,güçlü vesert" firavungörünümlerininaksineçizgileriyumuşattı. Nefertiti ile birlikte, kııcakları veonıuzlarındakizlarıyla sevişjr, koklaşır biçimde betimlendi.Dahaçokbirailebabasıgibiydi. Aslında, kendilerinebiçtiklcri kastın kuisallığı ile görünüm arasında bir zıtlık yoktu. Kraliyet yoluna bakan Kral Evi'nden, kenyolunda bir firavun gibi, araba üzerindeatlarmı kamçıylakoştu rurken sahnclendi. Daha ötcsi, yalnızca krallara özgü betimlerdc, "düşmanı öldürürken" ya da "kurban ederken" gösterildi. Kraliçeyivcprensesleri,firavuna ait dev heykellerin baldırlarına sanlmış,ş,ekildebirbit kadar küçük göstcrcn önceki hanedanlıkların betimleri düşünüldüğünde, tüm bu görünümlcr Nefertıti'yi firavunla eş,it kılargibiydi. Nevarkiburadakies.itlik ancak erkeğe özgü sımgelerı kııllanmuktan geçiyordu. Vc tüm kadınlar, kraliçelerdahil, kımliklerini kocalarının adları üzerinden kazanıyorlardı. Akhenaten ınburadaki farkı, birinei eş konumundaki "Büvük Kraliçe" Nefertiti'yi biraz daha öne çıkarnıasıydı: "(bcn) Akhenuten, yaşamda büyük olan ve büyük Kraliçe'sini seven, ki o, Iki Ülke'nin (Aşağı ve Yukan Mısır) hanımı NefernefruAten Nefertiti, sonsuza dek yaşayacak olan (benle birlikte)..." Ve elbette, tanrı kralın cşi de tanrıçaolmalıydı. Aslında 18. hanedanlıkta başlatılan yeni ııygula dileri üzerindcn Atıım'a tapınacak olan halka birliklc görünmek onlann kutsalhğının bir kanıtıydı da. Böylelikle, halka açılan ycni birpencereyaratıldı, adı üstünde, "görünümegeldikleripencere". Nefertiti, bukutsalaileye"ışın~ lanyla hayat veren" güneş, kıırsu tapınımlaıındabaşrahibe olarak kralın yanındaydı hep. Hatta, kral diğerkızı Ankhesenpaaten deba bası, üvey kardeşi, kuzeni ya da amcası (Iutankamun), en son olarak da büyükbabası ile evlenmiş görünüyordu. Ankhesenpaaten, 89 yaşında tahta çıkartılan ve 18 yaşmda cinayete kurban gitnıiş görüncn Tutankamun'un ardından Hitit kralı I. Şuppilulliunıa'yii birmcktupyazarakonıınoğullarmdan birini kendine koca olarak istenıesi çokda şaşırttcı değil. Nefertiti ve Akhenaten döneminden sonra tekrar eski dine dönüldü, Amarna da kendi lanetiyle başbas,a bırakılarak terk edildi. Kral ve kraliçenin nıunıyalarının onlardan nefret edenlerce yok edilmcmesi için Teb'deki kraliyet mezarlarındanbirindegüvenceye alındığı tahmin ediliyor. Dikkat çekmeyecek şekilde, sandukasız, sargısız... Tıpkı taş platform üzerindeyan yana tiizilen ikisi kadın, biri gençerkeğe ait olan şu mıımyalargibi...7 Eylül'deDiscovery Channel'da iştebuöyküyü, "Nefertiti "yi izleyeceğiz... Devamı arka sayfada Yaşam, evlilik ve kadınlaı... Mısır'da yaşam süresi, Roma döneminde vergi almak için yapılan nüfus sayımı kayıtlarının sonuçlarına göre kadınlarda en fazla2022,erkeklerde 3035 yıl. Bebek, çocuk ve kadında doğum sırasında ölüm oranı çok yüksek veöksüzlerin sayısı oldukça tazla. Kızlarınevlilikyaşıise 1213. Eski Mısır'da kardeşler arası evliliğe, özellikle kraliyette sık rastlanıyor. Taht yolunun eğer oğul yoksa kız üzerinden erkeğe geçmesi her ne kadar bazı araştırmacılara göre anaerkil bir karakter taşısa da, asıl meselenin "asil kanın" karıştırılmakistenmemesi olduğu düşünülüyor. Bu nedenlefiravunlarkızlanyla.kızlar erkek kardeşleriyleevlenebiliyor ve dışarıya asla gelin verilmiyor. Alt sınıf kadını isedtıvar resimlerindegeneldetarlalardaçalışırken, iplik eğirirken ve dokunıa işleriyle uğrasjirken gösteriliyor. Kadının sokaklarda özgürce dolaşıp dolaşamadığı sorusuna en iyi yanıtı da II. Ramses veriyor: "Ben Mısırlıkadınlarındıledikleri yeregitmelerini, kendilerine tecavüz edilmeden istedikleri yere yolculuk yapabilmelerini sağladım." Ote yandan mahkeme kayıtlarına göre, kadın mal mülk, toprak sahibi ve mirasçı olabiliyor, evlilikboşanma gibi kontratlar yapabiliyor, dava açabiliyor, tanık olarak dinlenebiliyor, borç verip alabiliyor. Hatta isterse kendini maaş karşılığında köle edebiliyor. Kendini güvenceye almak isteyen bir kadının Saknebtinis tapınağıyla yaptığı bağlayıcıkontrattayazdığıgibi: "Ka dın hizmetkârınız efendi, büyük tanrıya derki, ben, çocuklarım ve onlann çocukları sizin hizmetkârınız dır.. 99 yıllığına..." Ya kadın suç işlerse? Buna ilişkin ele geçen kayıtların sayısı fazla değil. Bunlardanbirtanesi III. Ramses'eait. Metne göre kendisine karşı yapılan birsuikastgirişiminde, olaya karışan haremdeki daha alt dereceden eşlerin ve odahkların çoğunun burunlan ve kulakları kesilmiş, geri kalanlara da intihar etmeleri söylenmiş.0