Katalog

Savaşa hiçin hayır? SELÇUK EREZ I udramneredeysesonaerecekjyüzlerce memlekette, birçok şehirde I yapılan toplantılar, "Savaşahayır!" yürüyüşleri neye yaradı? Savaş önlenemedi ve bütün korkulanJar gerçekleşti. Ancak, konuyu yeterince irdelersek, bu güne dek görülmemiş boyutta yaygın ve çok insanın katılmış olduğu "Savaşa hayır!" gösterilerinin sonucunun böyle bir şey olmadığını görürüz. Tepkilerin yaygınlığı, iki ana nedenden kaynaklanmaktadır: Bunlardan ilki, bu savaşın gerekçesinin kabııl edilebilir bir gerekçe olmamasıdır. Kitle imha silahları bulundurduğu ileri sürülen Irak'ın, havadan, karadan vekim bilir başka nerelerden yapılan bunca teftişe rağmen köyleri, kasabalan didik didik arandığı halde şu ana kadar herhangi bir kitle imha silahı bulundurduğu saptanamamıştır. Savaşa girişilmeden önce Birleşmiş Milletler'in denetçileri, bu ülkenin kitle imha silahlarını bulamadıklarını açıkladıklarında, Saddam rejiminin evrensel terorizmin başlıca örgütleyicisi ya da destekçisi olduğu, mesela 11 Eylül terorizm eylemlerinin ardında bulunduğu da ileri sürülmüştür. Bu da dayanaksızkalmıştır. Bu işin herhangi bir resmi yasası yoktur ama insanlığın ortak aklının çağımızda vardığınokta, savaşın kabuledilir birgerekçeye dayanmasının şart olduğudur: Bunu, "harbin bile belli bir etiği vardır!" diyerek deaçıklayabiliriz. Emory Üniversitesi Etik Merkezi'nin 2003 îlkbahar Bülteninde etikçi Mark Douglas' tan naklen yayımladığı Savaş Etiği kuralları aydınlatıcıdır: • Savaş 'ın haklı bir nedeni olmalıdır. Bu neden, kesin bir şekilde açıklanmalıdır. • Amacıyla nedeni çelişmemelidir. • Savaşı, ilan için yeterli kıstasların varolup olmadığını yargılayabilecek yeteneği ve giicü olan, kamuoyu tarafından kabulgören bir kurul ilan etmelidir. • Başan olasılığının yeterince yüksek olması gereklidir. Aksi takdirde, sadece insanlann yaşamlarının son bulduğu savaşlaragirişilmişolur. • Savaş, ancak en son başvurulan çözüm yolu olmalıdır. Irak Savaşı bu kurallardan hiçbirine uyulmadan açıldığı için bunca yaygın bir tepkiyle karşılaşmıştır. Oysa bu kuralların aslında B M sözleşmesinin şekillenmesine yol açan ve insan yaşamına ve onuruna saygının daima ağır bastığı düşünce tarzının, felsefenin ozünde yer aldığı bir gerçektir. Savaşa etik kurallara uymadan giriştiğinizde sadece Tokyo'da, tstanbul'da ve Oslo'dayürüyeninsanlardeğil.kumandanlarınız bile tepki gösterir: Birleşik Krallığın 2000 yılına kadar başkomutanlığını yapmış olan General Sir Roger Wheeler," Savaşacaksak uluslararası ve ülke kamuoyunun desteğine muhtacız; bu da ikinci bir Birleşmiş Milletler kararı gerekir demektir: Askerlerin, politik amaçların ne olduğunu bilmesi gerekir!" demiştir. Bush yönetimi, bu sırada bambaşka bir gerekçe daha sunmuştur: Bu savaşa," preemtive " yani, potansiyel bir tehdit oluşturan bir güce karşı, "önalıcı" ilk darbenin vurulması için girişilmektedir. Bu geçerliyse yarın Hindistan günün birinde Pakistan'a, Arap ülkelerinden bazıları da Israel'e (tabii bunların tersi degeçerli olabüir) aynı gerekçeyle saldırırsa ne olacaktır ? Bu savaşta olduğu gibi uluslararası destekten yoksun kalacaklardır. "Savaşa Hayır!"ın yaygınlaşmasının ikinci gerekçesi ise "kureselleşme"dir: Geride kalan yıllar içinde yaygın olarak karşı çıkılan aslında, ozon tabakasının incelme si gibi önlenmesi olanaksız bir gerçek olan veyeryüzününherköşesiarasındailetişimi sağlayan ve kısaltan bu olgu sayesinde Mogolistanlı bir öğrenci, Amerika'da herhangi bir gazetede yer alan yorumu yayımlanır yayımlanmaz okuyabilmekte, Urdün 'den kaynaklanan bir tepkiyi de öğrenip yargısını pekiştirebilmektedir. Vietnam Savaşı'nın televizyonla yansıtılmasının yol açtığı kamu tepkisinin etkin sonuçlarını anımsayın; buna bir de epostası ve internet vb de katın: Tepki doğal olarak böyle büyiir ve globalleşir! Bağdat'ı zaptetmek, savaşın etik kurallara uyulmadan açıldığında karşılaşılan evrensel tepkiyi ve son uçlarını gidermez. Bu nedenle "Savaşa hayır!" bu savaşı engelleyemedi ama etiği göz ardı etmenin bundan sonra görülecek yaptırımlannın ilk ve etkin bir uyarısı oldu: Boşuna değildi! • erezs@superonline.com Dev şölen H. SERTAÇ DALKIRAN J xaOyakveYıldızTeknikÜniver| sitesi'nin katkıları ile 252 okuJdan 1521 öğrencinin yarıştığı îstanbul 11. Satranç Şöleni bugün sona eriyor. Y ıldızlar ve Liselerin yarışmasının sona erdiği karşılaşmalarda Küçükler ve Üniversiteler kategorileri devam etmekte. Yıldızlarda 64 okul yarışmaya katıldı, 55 okul yarışmayı tamamladı. LÇevreKoleji25.5p.(193.5), 2. Eseyan Ermeni îlköğretim Okulu 25.5 p. (188.5),3. Ö.AlevîÖO23.5 p.,4. NurettinTeksanîÖO23 p. (194),5. Nihatlşık ÎÖO23 p. (189.5). Liseler kategorisinde ise 78 Lise yanşmaya katıldı, 67 okul yanşmayı tamamladı. 1. îstanbul Lisesi 29.5 p., 2. Kadıköy Anadolu Lisesi28.5 p.,3. Ö. AlmanLisesi28p.,4.ÜsküdarAmerikan Lisesi 23 p.,5. Davutpaşa Lisesi 22 p. Masa derecelerinde ise: Yıldızlar: I. Masa: 1. Yüksel Burhanh (AtaköseoğluîÖO),2. EgemencanÜze(ÇorluUncular), 3. Burakcan Büyüksoy (Tantavi) II. Masa: 1. Candemir Çevik (Koç IÖO), 2. Barış Tırman (Ö. Alev IÖÜ), 3. Yalçın Öz habeş (Ö. Cent Koleji) III. Masa: 1. Yiğit Tanverdi (Özel Irmak IÖO), 2. İlker Akkartal (Nurettin Teksan IÖO), 3. Mümin Irican (Ali Ülker IÖO) IV. Masa: 1. özge Yalçm (Çevre Koleji), 2. Irem Direkçi (îstanbul Koleji), 3. Sare Solaklı (Ö. Ayazağa Işık) Liseler: I. Masa: 1. Erhan Tannkulu (Kadıköy Anadolu), 2. Gökhan Kürsüz (Pertevniyal Lis.), 3. Erdem Ateş (Atatürk Fen Lis.) II. Masa: 1. Atilla Vurguner (Kuleli Askeri Lis.), 2. Fırat Cengiz (Şehremini Lis.), 3. Kaan Koca (Orhan Cemal) III. Masa: 1. Eren Akça (Alman Lis.), 2. Cem Berkman (Ataköy Lis.), 3. Emre Ersoy (Nişantaşı Nuri Artam) IV. Masa: 1. Nilge Demirtaş (Burak Bora), 2. Candan Genç (îstanbul Lisesi),.?. SedenDurmuş (Davutpaşa Lis.) Kombinezon Kociev Tokmakov, SSCB 1972 Beyaz oynar kazanır a b c d e f g h Etüd J. Berger, 1920 Beyaz oynar kazanır a b c d e f g h jıırezBîj 3A 83^ Z 9P x )i 9PV 8 3A 9W Z Z. V üd Masa dereceleri ile ilgili varsa itirazlar bugün (13 NisanPazar) 15.00'ekadaryapılabilecek. Dereceler ödül töreninden sonra kesinlik kazanmış sayılacak. DenizArman Aykut Cihan Satıcı AxaOyakll.tst.Sat.Şöl. BenkoGambit 1. d4 Af6 2. AB c5 3. d5 g6 4. c4 b5 5. Abd2 Fg7 6. e4 00 7. Fd3 bxc4 8. Axc4 Fa69. Ve2 e610. dxe6fxe611.00 Ac612. a3 Ah5 13. Ad6 Kxf3 14. Fxa6 Ad4 15. Vdl Fe5 16. Ac4 Fxh2+ 17. Sxh2 Vh4+ 18. Sgl Kaf8 19. Fe3 Kh3 20. gxh3 AB+ 21.Sg2Vxe422.KglAd2+23.Sh2Af3+ 24. Sg2 Ad2+25. Sh2 Aİ3+26. Sg2 Ad2+ 1/21/2»