Katalog

CUMHURİYET DERGİ Fotoğraflar: SÜHA DERBENT* ünya üzerinde yaşayanlar kedi nüfusunıın yeryüzünden tamamen silinmesıne topluca katkıda bulunuyor olabilirler. Kısa bir süre önce yayımlanan bir raporda Afrika'daki aslanların sayısında son 20 yıl içinde yüzde 9ü'lık bir düşüş meydana geldiği vc halihazırda yaldaşık 23.000 kadar olan canlı aslan sayısının büyük bir stadyumdaki koltuk sayısına eşit olduğu belirtiliyor. Kaplan da tükenmeye yüz tutan türler arasında yer alıyor. En iyimser rakamlar ycryüzünde yaşayan kaplan sayısının 8000'i bile bulmadıgı yönünde. Afrika'nın tümünde 15.000 kadar çitayaşadığısanılıyor. Iberya'da da topu topu 600 kadar vaşakkaldı. Yeryüzünden silinmekte olan canlı türleri yalnızca kedilerle sınırlı değıl. Orneğin, Nijerya ile Kamerun arasındaki sınırda yaşayan gorillerin sayısı 200e düştü. Çin'de kalakala50timsahkaldı.Kitaplardaispermeçct balinası sayısı 1 2 milyon olarak verilirken, geçen yıl yayımlanan bir raporda busayının 360.0ÜOolduğubelirtiliyor. Aslan, çita vc vaşaklarsoyları tükenmeye yüz tutan başka canlı türleriyle birçok ortak özclliğe sahipler. Tiimü de büyük etubarlar olan bıı türler geniş bir yaşam alanına gerek duyuyor, uzıın bir gebelik süreci sonunda çok az sayıda yavru dünyaya getiriyor ve avlanıyorlar. Bu da, insan nüfusu nun 50 yılda 2.5 milyardan 6 milyarın üzerine fırladığı bir dünyada onları tükenmeye adaydurumagetiriyor. Nüfusıınyılda 80 milyondan fazla nrttığı dünyamız hergün fazladan 240.000 kişiyi beslemek zorunda kalıyor. Bu insanların her biri su, yiyecek ve enerji sağlama, barınnıa, ulaşım, ticaret ve atıkların boşaltılması gibi gereksinimlerin karşılanması ıçin ortalama 2,1 hektarlık bir alanı işgal ediyor. (Hcı bir Amerikalı için bu ortalama yaklaşık lOhektaraıılaşıyor). Yabanıl dünyaya kayıtsızlığımız her geçen gün daha da artıyor. Bunun nedeni tck kişilık hanelerde göriilen patlamadan kaynaklanıyor. Nüfus artışının düşük olduğu ülkelerde bile tek başına yaşayanların sayısı giderek artıyor. Bu da, kereste,kum, kireç, bitkisel lifler, yiyecek vc su gibi gereksinimlerin karşılanmasında doğanın sırtına ek biryükbindiriyor. tnsan sayısının giderek arttığı bir dünyada yaşamını sürdürebilen türler iarklı bir dizi özelliklere sahip olmak zorundalar. Bunların hızla yavrulayan küçük otoburlar olmaları, betona, asfalt yollara ve fosil yakıtların yol açtığı hava kirliliğine uyum sağlamaları gerekiyor. Oyle ki, Amerikalı bir biyolog uzmanının da bundan 3 0 yıl kadar önce belirttiği gibi, 21. yüzyılın tipik yabanıl hayvanları "evscrçesi.grisincap, Viıgıııiaopossıımu ve Norveç sıçanı" olacak. Bu gidişle aslan payından yoksun kalan aslan da sonsıı/lu ğagdmületek. Soyları tükenmeye yüz tutan canlılar arasında en çok gözc çarpan ıri hayvanlar. I'um kıış tııi leı ınııı sekizde bıı ı vok olma tehükesıyle karşı karsjiya. Dıinyadaki çi çeklıbitkılerinenazvüzde 1 Vünıinyeryii /.üiKİen heı an silınebileceği belırtiliyor.