Katalog

m • < 'M I Ii 1 •m l 1 .4 W KADINLARA YASAK j İŞLER Bu sınav tekrarlanmalı... DSÎ, Toprak Mahsulleri Ofisi, Hava Meydanları îşletmesi eleman alımı için yapılan sınavı kadınlara kapattı. Bu hem kadın erkek eşitliğine hem de uluslararası sözleşmelere aykın. Amaç ortada: Kadınlara evlerinize dönün deniliyor. Kadınlar ise hem işlerini eksiksiz yaptıklarını hem de çalışmaktan vazgeçmeyeceklerini vurguluyorlar. Geriye, sınavı tekrarlamak kalıyor... BERAT GÜNÇIKAN evlet Su îşleri, Toprak Mahsulleri Ofisi GenelMüdürlüğü'ne eleman alımı için sınav açıltlı. Şartnameye göre sınava katılanların erkek olması gcrckiyordu. Oysa bu hem anayasaya, hem yasalara, hem de Tiirkiye'nin imza verdiği "Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılıgın Onlenmesi Sözlcşmesi"neaykırıydı. Kadın kuruluşlarının tepkisı üzerinekurıınıilgilileri.ayrımcılığınolçülerinidahadagenişletenaçıklamalaryaptılar, kadınlar sık rapor alıyordu, çalışma koşullarıağırdı, vs...Bııcüm]elerin işi.kadını venidcn evine kapatma isteğinin, kendi olma ta lebini reddetmenin üzeriniörtmek. Kadınların medeni haklarına kavuşmasından 77 yıl sonra, birgeriadım. llk siyasi hakkın tarihi 3 Nisan 1930'du. Belcdiyckanunıındddeğişiklikyapılmış, kadınlara Belediye Meclisi'ne seçılmc vc uye scçnıe lıakkı tanınmıştı. Uç yıl sonra koy muhtar ve heyetıne katılma hakkı verilmiş, 1934'tedt'işınillelvckılliğint'Sfçilınıhakkı nagelmiijti... Yasalarda saglanan bu eşitlik, uyguliinıalaıdahLpbirnnicaıli'lcyıgftirmİ!;, kcit1ml.il kayıııakıım olııı.ı lı.ıkkını anıak 1V)91 'ılf tıygulanıaya kovduı.ıbılııuşLi llk k.khnkaym.ık.ım ()/lcnı Ho/kııı ı, "Kaymakam Bov scslei k l ö b l Hıtımıılaıs bitmenıiş, kadın örgihleri iş kanununda, vergıkanununda.cezakanunundadcğişiklikler için uğraşıyı sürdiırmüştü. Sonunda uluslararası standartlara uygunkanunlar yürürlüğegirebildi.Orneğin,işkanununun5.Maddesi'nin giriş cümlesi şöyleydi: lş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayırını yapılamaz. Aynı maddcişverenin.biyolojikveyaişin niteliğine ili^kin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, i§ sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ernıesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamayacagını, aynı veya eşit değerde bir i§ için cinsiyet nedeniyle daha düşiik ücret kararlaştmlamayacağını, işçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanmasmın, daha düşük bir ücretin uygulanrnasını haklı kılmayacağını öngörüyordu. 10 I lazıran'dauygulamayagirenyasaişyerindc cinsel tacizi de maddeleri arasına aJdı. Buna göre işçi, işveren ya da di^er işçiler tarafından cinsel tacı/e ugradığında iş akdini tek taraflı fesh etıne hakkına sahipti. Yasalarönundckieijitliğinsağlanmasıiçin alman bunt J yol.ı, yasa ıle uygıılama arasıntlaki onca nıııcadeleye ragmen, kadınların ba/ı ış kollaıında çalışma hakkı ellerindcn jlınıyordu Bı/ de sın.ıvagıımeleri eııgellenen i!jkoll.ııındakı k.ıdınlarlakonııştıık: Zehra Eyicil (Ziraat Mühendisleri Odası îstanbul Şube Başkanı): Üyelerimizin sayısı 1700 ve yarıya yakını kadın. Ben 26 yıllık ziraat mühendisiyim, bir kamu kuruluşundan emckli oldum. Universiteye girdiğimde (1972), 200 kişilik smıfta 20 kadarbayandık.Busayıgiderek kadınların lehinearttı... Ziraat denildiğinde, zirai mücadele, hayvancılık, gıda, peyzaj mühendisliği,kü]türteknik,sulama,gübreleme, tarla bitkileri, toprak, bitki ıslahı bölümleri var. Mühendislik denilince zihinsel çalışma ön plana çıkıyor ama tarlaya çıktığınızda bedenen çalışma da var, süne sayımınaçıkan,ilaçhazırlayanarkadaşlarımızvar. Amabirkadınınyapamayacağı bir çalışma söz konusu değil. Sabahın altı sında tarlaya girer, akşamın geç saatlerine kadar çalışırdık. Hiçbir bayan arkadaş da " Ben tarlaya girmem " demedi. Ben iki çocıığumu bu koşullarda büyüttiim. Kadınların sınava alınmaması, anayasaya da, yasaya da aykırı. l'abiı ki hiçbirdayanağıyok, tanıamcn politık, kadınlaı lyavaş yavaş çalışma hayatından el çektırip evlerine kapatnıaya yönclik bir karar. GülerÇavlı (Hava Meydanları Işletnıesi'nden emekli): Ben işletmenin ilkkadın