Katalog

9KASIM2003.SAY1920 13 ufak tefek, alımlı kadının Dorchester'deki odası TimeLife muhabirlerinin buluşma yeri olmuştu. GeJJhorn'uçiledençıkarmak için her yoludeneyen Hemingway onu gözyaşlarına boğuyordu. Bir akşam kendisini bağışjatmakamacıylaonuyemeğedavetetti. Odaları ayrı olduğundan, Gellhorn'u almaya giderken Welsh ile karşılaşan Hemingvvay, karısına verdiği sözü unutup, yemeğeonunlabirliktegitti. Bu arada Müttefikler iki yılı aşkın bir süredir Fransa'yı kuşatmaya hazırlanıyorlardı. 1944 yazının başlarında iki buçuk milyon erkek uygun hava koşullarını beklemekteydi. Yazar, gazeteci, radyohabercisi ve fotografçilardan oluşan 558 kişi de KaNe var ki, yuvaya dönüş faslı bu kez pek nal'ıonlarlabirliktegeçmeyehazırlanıyordehoşolmadı. Gellhorn'un Avrupa'daiyi du. AralarındaCjcllhom yoktu. Kadınolvakit geçirmesine açıkça içerleyen He~ ması ve artık Collier's ekibinde Hemingmingway sürekli olay çıkarıyordu. Karıkoca her fırsatta para, ev ve iş konusunda bir way'den sonra gelmesi nedeniyle cephede olmak gibi bir hakkı yoktu. Yine de Gellbirlerinegiriyorlardı. Gellhorn onun içkiye horn Fransa'nın yolunu tuttu, oraya düşkünlüğünden yaka silkiyor, Hemingvardı ve geri döndü. 1 ıemingway way sürekli kabadayılık taslıyor ve karısın ı aşağılıyordu. Derken, birgün ansızın Avru ve daha birçok kişi ise oraya ulaşamadı. pa'ya gitmeye karar verdiğini ve Collier's dergisine makaleler yazacağını söyledi. IsHemingway kayınvalidesi tediği gazete ya da dergiye yazı yazmak gibi lidna Gellhorn'a yazdığı bir bir ayrıcalığa sahip olan Hemingvvay, böymektupta, "Martha insanları lece Gellhorn'un ayağını kaydırmış olacakterk etmeye bayılır. Olayları tı. abartmakta üstüne yoktur," diyor veonun acımaHemingway kendisini Shannon 'a oradan sız, bencil ve ilgisiz tavda Londra 'ya götürecek deniz uçağına yerına daha fazla katlatişmek üzere apar topar New York'a giderken C îellhorn 'a araca kadın yolcu alınmadı namayacağını dile getiriyordu. Oğluğını söyledi. na yazdığı mekNorvcç bandıralı bir şilepte yer bulan tupta ise onu "zaGellhorn 20 gün süren yolculuğun tek kanıan zaman yatadın yolcusuydu. Yolculuksırasındagünceğa atabileceği sine, "Onu düşündüğümde içinı sevecenlikten çok, dehşetle doluyor," diye yazınış çirkinikikadınla"değiştokuş tı. edebileccğini Gellhorn îngiltere'ye ayak basarbasmaz belirtiyordu. Hemingway'in içkili bireğlenceden dönerken bir trafik kazası geçirdiği haberini aldı. Boşanma Kaza sırasında başında derin bir yara açılfaslı 1945 |< nıış ve 57 dikiş atılmıştı. Hastanede ziyareti Noel'indcn sırasında başını bir türban gibi çevreleyen önce gerkoca bandaja gülmüştü. Hemingway taç e k 1 e ş t i. burcu olup, baş ağrılanyla Dorchester'e HemingdöndüğündeGellhorn'uilgisizliklesuçlaway Welsh dı. Yasaklanmışolmasınakarşın.Hemingle way eskisi gibi içmeyi ve fotoğrafçı Robert Capa, yazar evlenip Küba'ya yerleşti. Martha adında yenibirhizmetçi tutanHemingwayönünegelene ona komutlar vermekten sonsuz bir hazduyduğunusöylüyordu. Gellhorn ise içindekiburukluğu bir türlü atamamıştı. Time muhabiri arkadaşı Allen Grover'e yazdığı hüzünlü bir mektupta, "tçimdekilerikimedökebilirim? Bananeden böyle davrandığımı anlatacak birileri yokmuPKalıcıbirbirliktelikyaşayabileceğim kimse yok. Tanrı beni başka yıırek acılarından korusun. Ah, Allen gel elimi tut, bendeseninelini tııtayım. Yaşamkıran kıranabirsavaş," diyordu. Hemingway askerlik arkadaşına yazdığı mektupta Gellhorn'un kesinlikle bir "savaş orospusu" olduğunu yazıyordu. Gellhorn annesine," Bir insanın böylesi ne korkunç bir yaratığa dönüşebilmesi için müthiş bir dehaya sahip olması gerekir," di yeyazacaktı. Hemingway'in 1961 yılında intiharına uzaktan tanık olan Gellhorn bir dostuna, "Varlığıyalnızca bir et yığınından ibaretti.Evinişlcrini görmek ve salt adlı haftahk dergi için yazılar yazan Gellhorn savaşın gündelik yaşamın bir parçası oldıığuna inanıyordu. Ancak Hemingway'den, "Herkesinkinin değil,"yanıtınıalıncaMadridsokakIarındagördüklerinikalemealmış veinsanlann yaşamlannın nasıl bir anda karardığınıanlatmıştı. Hemingway'in varlığıyla kcndini dalıa güvendehissediyordu. Gellhorn arukbir"savaşgezgini"olmaktançıkmış11. Savaşla ilgili ilk yazısını 28 yaşında yazan biri olarak, artık herkesten, hatta birçok yönden Hemingway'den bile dahayctkin birkalemolmuştu. 1939'un başlarında Hemingway ile birlikte Küba'ya gitti. Bir eve yerleşen çift zamanlarının büyük bir bölümiinü yazarak geçiriyorlardı. Hemingway "Çanlar Kimin İçin Çalıyor" romanı, Gellhorn ise "A StrickenField'adlıkonusu Prag'dageçen bir roman üzerinde çalışıyordu. Gelgclelim Gellhorn sürekli olarak kendi yazdıklarının çok kuru ve rııhsuz olduğıı duygusuna kapılıyor, yazıya asıl değerini veren büyüden yoksun olduğunu, Hcmingway'de böylesi bir büyü olduğunu düşünüyordu. Aynı yil Gellhorn çalıştığı Finlandiya'ya gitti. Asıl amacı Hemingway'den bir süre uzaklaşmak ve yeniden benliğine kavuşmaktı. Öte yandan, Gellhom'un yokluğu Hemingway'de korkunç bir boşluk yaratmış ve onu ölümcül bir yalnızlığa sürüklemişti. Ocak 1940'ta Küba'ya dönen Gellhorn jynı gün Hemingway'eyazdığı nükteli, bir ;>kadardadokunaklımektubunda, "Aşagıda imzası bulunan ben Martha Yabanarı>ı Şişko Domuz Hemingstein işbu mektupahalihazırvemüstakbelkocamahiçbirsurettekötüdavranmayacağıma.herzaman jzerinetitreyeceğimesözveriyor, nitelikli /e son derece duyarlı bir yazarın iki ay 16 >ün yalnız bırakılamayacağını kabul ediyoum," diyorvemektubu Martha Gellhorn Hemingway imzasıyla noktalıyordu. Gellhorn'un romanı 1940Martı'ndaya/ımlandı. Romanla ilgili ilk izlenimler ılımıydı. Eleştirmenler romanın kıırgudan çok 3İrröportajniteliğitaşıdığına,anlatılanla*ın gerçekte yazarın bir portresi olduğuna Jikkat çekiyorlardı. Öte yandan, "Çanlar <iminîçin Çalıyor" aynı yılın cylülünde ba;ılır basılmaz büyük olay olmuştu. Gelllorn için için bir kıskançhk duysa da bunu ıiç belli etmemişti. O yıl, Hemingway ikincisi karısı Pauliıe'denboşandı Gellhorn ileevlcndi.Gellıorn32,I Iemingway41 yaşındaydı. Evlilik reşitligazetelerehaberoldu.birgazetebuııı "çelikleçakmağınbirlikteliği" olaraknielendirnıişti. Uzakdoğu'ya yapılan uzun >ir yolculuktan sonra Küba'ya dönen çift içyıl boyunca Küba ile Idaho arasında medk dokudu. Yazar dostlarınm çoğııyla kav;alı olan Hemingway 1943 ilkyazına gelinliğindezamanınınçoğunukumaroynayaa k ve s ü rekli içerek geçiriyord u. Evliliğin emelleri çatırdamaya başlamış, Gellhorn >nunsınırtanımazbencilliğini,pasaklılığııı artıkkaldıramazolmuştu. Gellhorn der;i için Avrupa'ya gideceğini söylediğinde Iemingway küplere bindi, ancak ona eşlik •tme fikrine de hiç yanaşmadı. Yine de îellhorn,dokunaklı bir vedanotu yazarak vlew York'un yolunu tuttu. Invin Shaw ve yeni tanıştığı dostlarıyla içki âlemlerini sürdürdü. Yeni edindiği dostlar arasında Avustralyalı bir muhabirin karısı olan 36 yaşındaki eski bir gazeteci de vardı. Mary Welsh adındaki bu Martha Gellhorn, 89 yaşında kanserden kör olunca ölmeye karar vermisti. (1997) gündelik bir spormuşçasınaçiftleşmek için bana gereksinimi vardı. Aramızda bir iletişim yoktu. Aklımı kaçırmamak için kendimi cepheye, ateşin ortasına attım," diyecekti.0 TheGuardian Review'den çeviren: RtTA