Katalog

CUMHURİYF.T DKRGİ İSHAK PAŞA SARAYI Doğubeyazıt'ta bütün kapılar ve pencereler Ağrı Dağı'na bakıyor. Bir tek lshak Paşa Sarayı'ndan Ağrı Dağı görünmüyor. lshak Paşa 18 yuzyılda Topkapı Sarayı'nın yapı tarzını andıran sarayını, üç tarafı uçurum olan bir tepe üzerine kurdu. Yapım emri 1685'te verildı. Saraydaki kitabeye göre 1784'te tamamlandı. lshak Paşa'nın ıhtışamlı sarayının ünü Istanbul'a kadar gitmiş, padişahafitlenmişti. Ceza olarak Hasan Kalesi'ne süruldü. Saray, Selçuklu mimari geleneğıni yansıtan önemli bir tarihi miras. Tek kubbeli ve tek minareli cami, sarayın en sağlam kalan bölümü. Dağlardan getirilen suyun depolandığı bir sistem kurulmuş. Kışları, bugunün kalorifer sistemını andıran bir yöntemle ısıtılıyormuş. Araştırmacılara göre boyle bır merkezi ısıtma sıstemı dünyada ilk kez lshak Paşa Sarayı'nda kullanılmış. Ziyaretçilerin en çok hayret ettiği şeylerden bırı ise saraydaki büyuk alaturka tuvalet. 4 razcanhlıkgetinnek... Konserler.panelleryapılıyor, tarihi yerler tanıtılıyor, ve Dengbejlerlebuluşuluyor...Dengbej"söyleyen ses" anlamına gelıyor Kürtçe'de. Söylenceler, ağıtlar, kahramanlıklar, acılar, iletişim araçlarının olmadığı çağlarda, dengbejler tarafından anlatılırmış. Şiir miizik ve öykü iiçlüsü kuşaktan kuşağa böyleaktarılmış. Şimdilerdesayıları azalan dengbejler özel toplantılarda, şenliklerde dinlenebiliyorlar. Birbakınıageleneksürüyor. Ellerini kulaklarının arkasina atıp geçmişin halk kültürünün hazinelerini, yaşanmış yaşanmamış büyük aşklan günümüze taşıyorlar ya da dertlerinianlatıyorlar: "Bülbül ağlıyor, altın kafes alamıyor; Garip bülbül ah ediyor; niye Söylenceler diyannda \/. Sayfanın devamı önceErmenılergönderilmiş. 1926 yılındaki Ağrı isyanının ardından da şehir tamamcn bo^altılmış. Aşağıya yeni bir kasaba kurulmuş. Altın kapıli 3 06 odalı lshak Paşa Sarayı, Kiirt Bilgini Ahmcdc Hani'nin mezarı ile insansız tepelerdc başbaşakalmış. Yıllar süren bu sessizlik 2002 yılınııı haziran ay ında bozuldu. Ahmede Hani'nin türbesinin yanı başında kurulanbirsinemaperdesindengösteri lcn Menıu Zin fı Imi ile i Iginç bir kavuşma yaşandı. Ahnıede 1 lanı, lshak Paşa Sarayfnın eteklerinde kendidilindekalemealdığı Mcmu Zin iletam 307 yıl bonrayenidenbuluştu. Dolunay ışığındaDoğuBeyazıt sanki eski görkemıne yeniden kavuştu. Romeo Juliette, Kerem ile Aslı,FerhatileŞirin,MemileZin... Hepsidefarklıtarihdilimlerinedayanan evrensel aşk hıkâyeleri. IJlkeden ülkeye gezdikçe âşıkların adları,kişilikleri,onlandurduranbeylerin kimliği değişse cie sevgililerin kaderi değişmiyor. Doğu Beyazıt FestivalisırasındagösterilenMemu Zin filnıi deböyle bır hikâyeye dayanıyor. Mcm, sevgilisi Zin'e kavuşınak ıçın bey le oynadığı satranç oyununda pencereden kendisini izleyen Zin 'c gözü kay ınca yenik düşüyorvebirdahahiççıkamayacakları zindanı boyluyor. Yazılıştarihi 1695. Shakespeare'in Romeo Juliette'inden lOOsencsonra. Festivul nedeniyle lshak PaşaSarayı'nda eskiden kalma parlak bir gün yaşanıyor. Sarayın saray olduğu zamanlardaki gibi bir kalabalık var ortalıkta. Kadınlar, açık toprak rcngi dÜ7 uzun elbisclerinin üzerıne mor, pembe, yeşıl, mavi çiçeklerle bezenmi:,, şifondan ıızun giysiler gıymiş. Uileklere bağlanan elbiseyle aynı renkteki kumaşlar arkadan birbirine tutturulmuş. Bellerinc ille de süslü bir kemer taknıışlar. Alınlarında yine parlak renkl i poşuların üzerine iğnelenmiş mavibeyaz renkli boncuk takılar. Genç güzel kızlar Yaşar Kema I' in Agrı Dağı Efsanesi'ndeki Cîülbahar'ı hatırlatıyor. Birkavalsesigeliyorkulağımıza. Ağn Dağrnınçobanlarınınkavalıolmalı. Türkçenin büyük kalemi Yaşar KemarinbabasıdaVanGölükıyısında bir köyden. Söylencelerle birliktebaşlamışyürümeye. Ağrı Dağı'nın efsanesini yazarken kulak verdiğikaval,butoprağınsesi.Gülbahar'ınduyarduymazAhmet'etepeden tırnağa sevgi kesildiği kaval... Paşa kizi Gülbahar'la bir atuğruna kafası vurulacak olan Ahmet'inüyküsü Ağrı Dağı Efsanesi. Gülbahar'ın aşkına Ağrı Dağı'nın tepesine çıkıp ateş yakan Ahmetler'indramı. Mukaddes Başkan... "Hiç aklınıdan geçmezdi Doğu Beyazıt'ınBelediyeBaşkanıolacağım"diyor, Mukaddes Kubilay. Doğu Bcya/ıt'ın ilk kadın belediye başkanı o... Bölgcden bir ilk kadın... llçeyi eski parlak günlerine döndürebilmek, yoksullukla başedebilmek için çırpınıyor. Doğu Beyazıt Kültür, Sanat ve Turizm Festivali'ninbütünamacıdabu. tlçeyebi 1935 yıltnda kent merkezi Ağrı 'ya taşındu İlçeye Doğuheyazıt adı da o zaman verildi. Kadınlar, festivale bütün renkleri taşıdılar... Dengbej, yani "söyleyen ses"...