Katalog

CUMHURİYKTDER(;I Direnlşçl Loulse 1. Sayfanın devamı Size babanızdan daha çok şey miöğrettiler? Babamın düşünceleri de aynı yöndeydi. Babam da öğretnıen olduğu için bırbırlerini yakından tanıyorlardı. Zaman zaman 1960'lardanyapılan 'Üzüntü ve Acıma' adlı filmi diişünürüm (direnis, hareketi üzerine yapılan 'Le Chagrin e la Pitie' adlı filın). Bu filmdc, öğretmenlerin öğrencıleri bir işgal durumunu hesaba katarak eğıtmedikleri, kendilcrinın de işgal döneminde çok cesur bir tutum alamadıkları aıılatıhr. Benim "Dole" şelırındeki öğretmenlerim öğrencılere doğru yolu gösterdıler. Böylecebirçoköğrenci, öğretmenlerin biiyük çoğunluğu ışgalde, küçük veya büyük bir rol oynadılar. Direniş hareketine girmek kolay değildi. Babamı erken yaşta kaybetmiştim. Ben de arkadaşlarına başvurdum. Banaolumlu biryanıt vernıediler. Beni bıranlamdatehlikeye atmak istemiyorlardı. Çok gençtim, 21 yaşımdaydım. Bu nedenle kolay olmadı. Kendim aramak zonında kaldım. Bu arayış birbuçukseneyi buldu. Nihayet Besancon şehrinde okuyan, benden iki yaş küçük erkek kardeşim sayesindc direnış hareketi ile ilişkiye geçtim. O şehirde 'Fransa'yı Koruma' (De Gaulle'cü bir oluşum) hareketinin irtıbat ajanları Louise Bailly, toplumsal sorunlara hassas bir çevrede doğdu, büyüdü. Fransa işgal edilince, direnişe katılmanın yollannı aradı. Gökkuşağı adlı grubun ajanı oldu, ardından yakalandı. Toplama kampında Fransız direnifine katıldığında 21 yaşınduydı. Bu/jün hâlâ eylemcL. vardı. Onlann bıldirilerini dağıtmaya başladım ve yavaş yavaş yeraltına geçtim. Daha sonra "Gökkuşağı" adlı bir grubunirtibatajanıolarakçalışmak üzere Paris'egönderildim. Bazı faaliyetlere katıldım. 1943 yılıydı. Mücadele gıttikçe şiddetleniyordu. Birhayatmematmücadelesiveriliyordu Işgalcilermidirenişçilermı kazanacak bellı değildi. Sahiplerinin direnişçi olduğunu düşündüğüm bir otelde kalıyordum. Sahtekimlığim vardı. Bunedenle ortalıkta fazla gezinemiyordum. Bir ara grubumdakilerle ırtıbatım kcsildı, ışsız kaldım. Ve yapılmaması gereken bir şey yaptım: Yoldaşlan bulmakiçinbirinincvine gittim. O gece, bir arkadaşın tek kişılikodasındayakalandık. Yakalanınanıı/a ikı taraflı çalışan bir ajan sebep oldu. Bu ki şi bende hiçbir zaman tam güven uyandırmamıştı. Şebeke başkanının da onun hakkında bazı şüpheleri olduğunu sanıyorum. Herhalde kendisinden şüphelenildiğini sezdi ki, bizden önce harekete geçtı. Bize devamlı övünür, maceralarını anlatırdı, başına da hepolmadıkşeylergelirdi! Sonra çok güzel, altın bir saati vardı, ifiiharla onu gösterirdi. Grubumuzdaki oğlanlann o saate hayranlıkla baktıklarını hatırlıyorum. Yakalanmadan bir gece önce bir rüya gördüm. Ertesi gün bu rüyanın olumsuz etkisi silinmedi üstümden. "Doubs" nehrinın kenarında bir plajdaydını, sudaboğuluyor, bağırarak annemı çağınyordum. Bu rii ayakta kalmayı başardı. yamı evine geldiğim arkadaşa anlattım. "Hemen bütün evrakları saklayalım" dedi. Anıa iki taraflı ajan bizim gruptan olduğu için zaten herşeyı biliyordu. Neyse, o gece, arkadaşımızın evinde orurmuş konuşuyor, bir ışaret bekliyorduk. Ilerkes bekleyıs. ıçındeydi. Bazı arkadaşların ruruklandığına dair söylentiler dolaşıyordu. Sıkıntılı bir dönemdı. Gerçi bizişiniçındeolduğumuzdankendınıızi kaptırmıştık ama yıne de ürkütücü, ağır bir ortamdı. O gece saat 22.30'a doğru kapı üç kereçalındı Bu bizim grubun sınyaliydi. Heyecanlandık, "Nihayet bırısı geldi" dedik. Kapı aralandı Önce kapıdan uzatılan, üzerinde gamalı haç olan kâğıdı gördük, bu kâğı t hepımizin yoldaş sandığı ve o ı Bir donemin utancı... Nazl toplama kamplan. anda iki taraflı ajan olduğunu anladığımızkışininelindeydi. Yanında Alınan KarşıCasusluk örgütü'nden iki kişi vardı. Hepsı sivıl giyinmişlerdi. Savaş sonunda bu kimselerin ve iki taraflı ajanın tutuklanıp ölüme mahkum edildiklenni öğrendik. 0 gece Fresnes Hapishanesi'ne görüriildük. Sizi arkadaşlarınızdan ayırdılarmı? 1 lemen değil ama sonuçtaçeşıtli koğuşlaradağıtıldık. İki taraflı ajan herşeyi bıldiğı için bizi sorgulamaya tutmadılar. Bu yaptıklarından kjvanç duymadığından olacak, bize yapılmamasını şart koşnıuştu anladığımız kadanyla. Bizedokunmadılar. Fresnes Hapıshanesı'nde 3 ay kaldık. Mahkemeyeçıkarılmadık. Bir gün Almanya'yagönderileceğımizi tahnıin ediyorduk. Bir gece yıne bir rüya gördüm. lnsan hapishanede çok rüya görüyor. "Dole"de bir kanalda sulann ıçindeydim bu sefer. 1 .ağını sularının içinde. Tam başımı köprünün ayaklanndan bınne çarpacakken uyandım. Arkadaşlardan bınne rüyanıı anlatıp "Galıba benim sıram geldı"dedim. Ertesi gün, kahvaltıdan çok sonra, 10.30'a doğru, kı bu saatte bırınin gelmesı olağan değildi, kapıda anahtarsesiduyuldu. Sıranınbana geldığını hemen aııladım. Gözetıci elindebirlisteılegirdııçerı.Bulistede benim de ismim vardı. Daha önceden komşu hücrcdeki bir hanımla hapishanede öğrendiğim Mors alfabesıni kullanarak ilişkiye geçmiştim. O da 'Dole' şehrınden geliyordu, benden daha büyüktü, adı Francoıse'dı. Aynı şehırden olmak, aynı davayı paylaşmak bizi birbınmıze çok yaklaştırmıştı. Böylecconunyüzünüılkkez o sabah, yola çıkmak için hücreleri mizi terk ettiginıizde gördüm. O da benim gıbı "27.000 No'lu kafilc"ye dahil edilmişti. Tarıh kıtaplarında bukafileninsözügeçer. Aramızda Genevieve De (iaulle* de vardı. Kamyonlarla bir hafta kalacağımız Drancy şehrine getirildik. Oradan da 'Ravensbrück' toplama kanıpına sevk edıldık. Daha önce toplama ve kamplarından bahsedildiğini duymuş muydunuz? 'Dole' şehrinde pazarlarda ufak tefekşeylersatanbırAlman Yahudısı vardı. Annenıonunlaılişkıkurmuştu. Zaman içinde aile dostumuz oldu ve bize Almanca dersleri verdi. Yahudılenn tutuklanıp kamplara gönderildiğinı, bu kımselerden birdahahaberalınanıadığınısöylemişti bize. Kendi anne ve babası da buşekildekanıplarayollanmışlardı. Bu yüzden Fransa'ya sığuunıştı. Ayrıcagaz odalan ilc ilgilı birsürü söylenti dolaşıyordu. Gerçekleri tam olarak bildigtmızi ıddıa edemem Korkunç şeyler olduğunu taluııin ediyorduk ama, anlatılanlan gerçekle bir ilgisi olamayacak kadar fantastık buluyorduk. Okuldaki