Katalog

CUMHURİYETDERGİ "Nâzım Hikmet Yılı" sona yaklaşırken Paris'te yayımlanan bir kitap, okuru Nâzım Hikmet'in bugüne kadar ortaya çıkmamış fotoğraflan ve geçen yüzyıla damgasını vurmuş felsefeci ve edebiyatçılann onun hakkındaki düşünceleri ile buluşturuyor. John Berger'in önsözünü yazdığı kitapta Regis Debray'ın Nâzım Hikmet'le yaptığı bir röportaj da yer alıyor. Mavi gök şimdi nerede Nâzım? Vera ve Nâzım. 1961, Paris. veriyorsun sen, ama gerçekte neyi değiştirir bu? Adalet hala tek sözcüklü bir dua, günümüzde Ziggy Marley'in söylediği gibi. Bütün tarih doğruluğu anlaşılmış, yitirilmiş, yenilenmiş umutlar üstünedir. Yeni kuramlarsa umutlarla ortaya ç ıkar. Fakat çok az şey i, kimi zamansa cesaretten ve sevgiden başka bir şeyi olmayan ınsanlar için unıut bir kurtarıcıdır. Ve umut, dişinle ısırıp ağzında tutuğun bir lokma gibidir... Gerçek dünyada umutsuz olanlar yalnız kalmayayargılıdır. Olsa olsa acınır onlara. Dişler arasındaki bu umutların taze mi, yoksa yıpranmış mı olduğu ne fark eder kı, geceyi atlatıp yeni bir günc kavuşulacağı hayal ediliyorsa?.." Kitabın "Nâzım Hikmet için ne dediler?" bölümünün ilk ismi \ lasan Gureh. 1951 tarihli bu yazıdaki imzay ı Türkiyeli okur Sabahatrasyonun Gerçekleşmesi Yolunda "Nâzım, yastayım ve bunu senin su'nunYayınKurulu'ndayeraldığı tinEyuboğluolaraktanıyor. Eyule paylaşmak istiyorum; tıpkı senin "Nâzım Hikmef'kitabı. fransızca, Eylem ve Destek lçin ve Ayncalığa boğlu yazısında Türk edebiyatıbir yığın umudu ve kederi bizimle Ingilizee ve Türkçe basılan, henüz Karşı Savaş Vakfı ve ELELE L'asnın Fransız edebiyatuıdan etkilenpaylaştığıngibi. Türkiye'de satışa sunulmayan ki sociation Elele Elele örgütü'nün diğini özetliyor. "Paris'ten derin yardımı kitapta, 1900'lü yılların Gece gelen telgraf taptaki Nâzım Hikmet biyograf isiBatı şiiri birikimi getiren ve soikinci yarısına damgasını vurmuş Dört heceden ibaretti: nin yazarları ise Saime Göksu ile nunda dizelerinde doğal bir dille şair, yazar, felsefeci ve gazetecileEdward Timms. VEFATETTt..." konuşmayı başaran Yahya KeCNL CenrreNationalduLivre rinNâzımllikmet'edair düşünceTutulan yasın öznesi, geçen yıl, mal'den sonra Nâzım Hikmet, 2001 'de 48 yaşında lspanya'da ölen Ulusal Kıtap Merkezi, l'ASILDI leri de yer alıyor... Sartre, Dobtüm kararsızlıklan silip atar ve ressam Juan Munoz. Yas tutan ise (l'onds d'Aetion et de Soutien pour zinsky, Oğuz Makal, Yevgeni Yevhem kavrayışı hem de biçimi açıktuşenko, Taner Baybars, Mehmet. l'lntegration et la Lutte Türkiyelı okurun "Görme Biçımleça Batılı olan şiirinde, kitlelerin H. Doğan, Aragon, Neruda,Tzara Contre les Discriri", "G", "Bir Zamanlar Avruzengin ve canlı dilini kullamr. bunlardan bırkaç ı... Kitapta aynca minations) pa'da" çahşmalarıyla bildiği Ama bütün bunlar onun geçmişteMehmet Basutçu'nun kaleminden Enromancı ve sanat Nâzun I likmet tanımlanıyor. Regis Münevver ve Nâzun. 1950, İstanbuL ki şiirbirikimindenyararlanmasıtegeleştirmeni John Debray ve JeanMarıe Villegier'in dönüştü. Sosyalizm, senin inandı na da engel olmaz" diyen EyüboğBerger. BerParis'te tarihı not düşülmemiş rö ğın gibi, hiçbir yerde inşa edilme lu, yazısını şöyle sürdürüyor: ger'in 2001 portajındadeğerlendırildiği kitap mekte. Küreselleşen kapitalizm "... Budizelertadınadoyunı olEylülü'n de ta, bugüne kadar okura ulaşmamış giderek daha çok karşı çıkılıyor da mayan bir dilvebüyukbirustahkla kaleme alNâzım 1 likmet fotoğraflan dadik olsa, Dünya Ticaret Merkczi'nin yazılmıştı. Halk şiiri dışında, Türk dığı bu yakatçekiyor. kuleleri havaya uçurulmuş da olsa şiiri hiçbir zaman, bu kadar insanın zının neErhan Turgut, sunuş yazısında, önünde hiçbir engel tanımadan ıler içine işleyen bir sadeliğe ulaşamadeni, Erkitabın hazırlanma sürecine dair liyor. Aşırı kalabalık dünya her yıl dı. Bu şiirde, şairin ideali ile gerçek han Tur• / A sevgilisi el ele verir, iç içe geşubilgileriveriyor: biraz daha yoksullaşıyor. Dino ile gul'un çer..." "... Yapıt içinNew York, Lond birlikte gördüğünüz mavi gök nereeditörlüNâzım Hikmet'e dair kıra, tzmir, lstanbul, Sydııey ve di de bugün?" ğünde, Gütapta düşünceleri aktarılan ğer şehirlerde y aşayan birçok yaYanıtı da bekletmiyor zinDinove A isimlerveyazdıklarıözetzar ve çevirmenle işbirliği yapıl Berger: S a i m e le şöyle: dı. Çalışmalar, Nâzım içindeher "Evet, o umutlar parG ö k Louis Aragon: Bütün zaman özel bir yerı olan Paris'te çalanmış, diye cevap . bir araya geldi ve bu eseri oluşturdu. Kitabın sayfalannıçevirirken TURKIYE VE ATATURK E DAİR. Nâzım'ın yaşadığı 19021963 yılları arasındaki önemli tarihı Kitapta, Nâzım Hikmet'in Hazi savaşı ne kazanmak, hatta, ne de ran 1960'da L'Humanite'de yayım kaybetmek söz konusudur. Hemen olayları da, ilk kez bir araya gelen lanan yazısı dayer alıyor: yok edilecektir! Zira Türkiye iki düşçok sayıda ki görsel malzeme eşliBasında sık sık, Türkiye için, man bloku ay ıran çizgi üzerinde buğinde anımsayacaksınız..." özellikle ekonomik ve mali sıkıntıla lunmaktadır. Turgut'un sözünü ettiği bu döTürk halkının yaşaması, yani, iyi rı nedeniyle, Atlantik Paktı (NATO) nemlerarasında Türkiye'nin Kurcamiası içinde kalmanın tek çıkar veya kötü, maddeten var olması, tuluş Savaşı, Sovyet Sosyalist yol olduğuna dair demeçlerin yer hiç değılse bir balık ya da şğaç gibi Cumhuriyetler Bırliği'nin kurulualdığı görülüyor. Ancak dış güçlük hayatta kalabilmesi için tek çare; şu, Stalin dönemi, Çekoslovakleri yenmeden, iç güçlükleri çözüm zaferı, barışın kazanmasıdır. ya'nınişgalidevar... lemenin olanaksız olduğu açık. Savaşa engel olmanın yolu, caSavunmagiderleriverilenkredi sus uçaklar için üsler kurmaktan Biz yine Berger'in önsözüne lerin üçte birini yuttuğu, ülke askeri değil.barışbölgeleriyaratmaktan, geri dönelim. Cumadan başlaleşmişbirrejiminağıryükünütaşıdı yumuşama için çaba harcamaktan yıp, bir sonrakı cumartesiye kağısürece.örneğin.hayatpahalılığı geçer. Aşırı milliyetçi bir asker bile dar, yani dokuz günlük bir günnı bıle azaltmak olanaksızdır... olsam, hiç olmazsa kendi yaşamıceye sığdırdığı "önsöz"ün .. .Türkiye için tek bir çıkar yol var. ma bencilce bağlandığımda, gene son gününde Nâzım 1likVatanını seven, ama yetenekleri sı başka türlüdüşünemezdim. met'eşöylesesleniyor: nırlı, milliyetçi bir burjuva gibi düTürkiye için tek yol, savaş ihtima" ...Bugüniçindeyaşaşünmeye çalışacağım. Bir savaş çı linın ortadan kaldırılmasına ve dündığımız dönemi sormak karsa, Türkiye'nin üzerinde bulun yanın bu bölgesinde, Suriye'den istıyorum sana. Tarihte duğu askeri dama tahtasındaki ye Irak'a, Hlndistan'a, ta Pakistan'a geçtiğine ya da geçri göz önüne alındığında, hemen ilk kadar uzanan koca bir barış bölgemişolmasıgerektiğianda yok edilecek ilk kare olduğu sinin kurulmasına yardımcı olmakııe inandığın şeylerin açıkça görülür. O halde, Türkiye için çoğu yanılsamaya A