Katalog

26 AĞUSTOS 2001 SAYI 805 rını bırden ellıye kadar numaralandırmıştır. (Aslında, bunlanndı^ında ıkı çalışmasıdahabulunuyor) Yapmışolduğunumaralandımıakronolojıkdeğıldir, yazılıştarıhlerınıesasalmamiştır. Sıralamada bırkaç kez değışıklık yapmış, bazılannınyerlerınıdeğıştırmıştır.Nancorrovv aynı anda bırden fazla kompozısyon üzerınde çalışmış olduğu ıçın onun yaptığı sıralamanın dışına çıkarak doğru kronolojı ızlemenın de olanağı yok. 1 llc otuz kompozısyonu 194860 yılları arasında yaznıış olduğu tahmın edılıyor. Mekanık pıyano çalışmaları kısa, fakat büyük ölçeklı yapıt duygusuy la yaratılmış kompozısyonlar Örneğın, 36 No'lu çalışma beş dakıkayı aşmıyor, ama notalan ellı ıkı sayfayı tutuyor. Nancorrow, tıpkı Stravınsky gıbı, bol notakullanmış,hattabazenbloklarhalınde notalara yer vermış. Bu aynı zamanda, dınleyıcıden yoğunlaşarak dınleme talep eden bır müzık Nancorı ovv'un bütün yapıtlarının toplam süresı yedı saat. Dınleyıcı ılk yarım saat sonunda yorgun düsüyor, çunku Mah1 ler ın oda senfonısını peşpeşe dmlemış gıbıoluyor James Tenncy, "Nancorrow'un mekanık pıyano çalışmalan yırmı bırıncı yüzyılın tarıhçılerınce, Ives, Schönberg, Stravınsky, Webern, Varese, l'artch, Cage, Xenakis ve daha bırkaç ozgün y aratıcının yapıtlarıyla eşdeğerdetutulacak" dıyor. ,' Mekanık pıyano çalışmalarını böylesine değerlı kılan nedır 7 R.ıtm,tempo,polıfonıkalgıalanlanndayenı olanaklarınaraştınldığı buçalışmalarsıstematıkveentellektüelbırörgütlemeyı, heyecan verıcı bır karşıkoyuşuıfadeederler. Nancorrovv bu çalışmalarlagenışvebıçımselveanlatımsal alanlaraçmıştır. Matematıksel kesınlıklelırıkserbestlığıbırarayagetırmış,bu estetık paradokstan benzersız bır müzık yaratmıştır. Charles Amırkhanıan, Nancorrovv'un müzığındekı "mekanık" sözcüğünün bızlerı yanıltmaması ıçın uyarıda bulunuyor. Amırkhanıan'a göre Nancorrovv'un müzığı, bılgısayarlarve synthesızer'larlagerçekleştınlenıntamaksıne, her aşamasında el emeğıyle, ınsan dokunuşuyla yaratılmıştır. rıştıran bır sımetrı vardır, fakat konıpozısyonbutünlüğüıçındeelealındığında VVebern'ın müzığınden çok farklıdır. Bır kısım çalışmalarda ıse ancak çızgı filmlerde rastlanan türde kaotık bır enerjısözkonusudur. James Tenney mekanık pıyanonun bestecıyesağladığı önemlı bıravantaja dıkkat çekıyor: En karmaşık ntm ılışkılerını hızlı bıçımde ve kesınlıkle kurabılme. Nancorrovv mekanık pıyanonun böylesı bıravantaj sağlamayeteneğını çok erken keşfetmış ve bundan olabıldiğınceyararlanmıştır. Bılgısayarlargenç kuşakbestecılerebenzerolanakları ancak yıllar sonra ve kısmen sunabıldıler. BRİÇ Olimpiyat '80 îsveç maçı MELİH ÖZDtL 4tSVEÇ açık oda K : Özdi'l B : Pyk kapalı oda K : Morath B : Arf G : Kortay D : Gullberg G : Gothe D : Zorlu açık oda kapalı oda Türkiye + + 100 100 5 Açık odada, Kortay'ınpıkatağınıas ıle aldım, as trefl ve markaları dıkkatle ızleyıp, rua trefl çektım Önemlı olan bundan sonrasıydı; pık mı; karo mu? Tabıi kı karo... Kapalı odada, trefl atağından sonra sorun yok gıbı görünmesıne rağmen, defans yedıncı lövey ı alamıyor; fakat 5 ımp kazanıyoruz. Gullberg'eTuzak No : 7 D :G Zonda 4 J1098 « KI042 * 763 • Q8 3 A AKJ854 K9543 K B D lsveç Yaratıcı yalnızlık... Koreograf, performans sanatçısı Eva Soltes, 1981 yılındaNancorrovv'uMexıco Cıty 'de zıyaret etmekle yetınmedı, onu ABD'de konferanslar vermeye ve müzığını tanıtmaya da ıkna ettı. Nancorrovv'un menaıerlığınıüstlenen Soltes, onun bır zamanlar vatandaşı olduğu ABD'desüreklııkametedebılmesııçın ızın almak üzere yasal gırışımlerde bulundu ABD yetkılılerı Nancorrow 'a süreklı ıkamet ıznı vereceklerdı, ancak bırkoşulları vardı: Geçmıştekı komünıstpartısı üychğınden dolayı pışmanlığını dıle getırmesı, partıye katılmakla "aptalcadavranmıs"olduğunadaırbır belge ımzalaması ıstenıyordu. Nancorrovv , 1980'lerde komünıst partısı üyesı falandeğıldi,amageçmışteaptalcadavranmış olduğunu söyleyecek kadar da değışmemıştı Açıkçası, bır zamanlar komünıst partısı üyesı olmaktan dolayı aslapışmandeğıldı. ABDvatandaşlığı onların olsundu, daıma gururla andığı onurlugeçmi'jinıınkâretmeyecektı Nancorrovv, MexıcoCıty'dekı stüdyosunda "yaratıcı yalnızlık" ıçındeçalışmayı yeğlese de Lıgetı başta olmak üzere, onun özgün müzığıne hayranlık duyan ve olağanustü yapıtlarıyla büyülenen müzısyenlerl 980'lerde bu çalışmalarıntanınması ıçın büyük çabagösterdıler. 1982 yılında (Avusturya) Graz Dünya Muzık Günlerı 'ne katılan Nancorrovv böylelıkle, Ispanya ıç savaşından berı ılk kez Avrupa'ya döndü. 1985 'te (Londra) Almedıa Festıvalı 'nde müzıkseverlere müzığı hakkında açıklamalarda bulundu Ikı yıl sonra, John Cage ve ElıofCarter ıle bırlıkte, Amsterdam Festıvali'nın onurkonuğu oldu. Nancorrovv, 1980'lerde geleneksel çalgılar ıçin müzık yazmaya yeniden başladı. Ardittı Quartet, Kronos Ouartet gıbı yay 1 çalgılar dörtlülerı ve pıyanıst 1 UrsulaOppensıçınbesteleryaptı.Caz ve rock deneycısı Frank Zappa, Sarı Köpek Balığı konsennde onun müzığıne yerverdı. Nancorrovv' un müzığıne büyük hayranlık duyan Alman Mekanık Çalgılar BırlığıBaşkanıJurgenHocker 1989 yılında, onun bir süredır kullanmadığı mekanık pıyanolarını onarma ışını gönüllü olarak üstlendı. Berı yandan, bılgısayarlarla ılgınç denemeler yapan mühendıs Trnnpın, Nancorrovv'un rulolaraışlenmış müzığını bılgısayaraaktardı. Çoğu tek nüsha olan bu ruloları bilgısayardosyalannageçırdı. ^ Dördüncü turda, Avrupa Şampıyonu Isveç ıle yaptığımız maç yukandakı kadrolarıleoynandı. Eldevarbir No : 4 D : B Zonda + 1063 * 643 * A5 * K7643 lsveç AQ10872 K1082 102 B K G D A942 5 Q76 AQJ98 AQ4 QJ865 1092 107 KQJ95 KJ9 J943 5 K7652' 973 O AJ62 B K 3+ atak B 2 + atak A 4» K D 2 G 2 • B K D 1 • 3 + 4SA atak B K 2SA* 4* atak açık oda kapalı oda Türkiye D 1 • 4* 5* >t 2* •4* D X G XX 4* açık oda kapalı oda Türkıyc f 100 620 12 Açık odada Gullberg, as treflden sonra, köçük karo oynuyor ve benım ıçın yapacak bır şey kalmıyor. Kapalı odada, Zorlu ılgınç bır atak buluyor ve 12 ımp kaybedıyoruz. Dördüncü hamle No : 6 D :D DB zonda • « • + QJ62 A74 9 Q8752 A1098 J10 Q754 AK9 K B lsveç + 1370 + 640 + " 12 Tempoveritm... Nancorrowmüzığe 1930'lardabaşladı. Müzık dünyasına ıkı büyük yol göstencının, Schönberg ve Stravinsky'nın egemen olduğu bır dönemdı bu. Yenılıkçı olma savındakılerın çoğu Schönberg'ın izinden gıttıler Nancorrovv, Stravmsky'nınrıtmbazlımodernızmını kendıne daha yakın buldu. Çağdaşı pek çok bestecı tonalıteyı ıncelerken Nancorrovv tempo ve ntm üzerınde durdu, değışık kültdrlerın zaman algısını ve rıtm duygusunu ınceledı. Rıtmi kompozısyonunun en önemlı öğesı saydı Onun mekanık pıyano çalışmalannı rıtmık prosedür ve polıfonık doku üzerıne egzersızler olarak kabuledebılırız. Kımıçalışmalardaserıyelteknığe başvurmuştur. Bunlardan bazılarında Webern'ın geç dönem yapıtlarını çağ G D K7 K98652 KJ10 J10 ,543 Q3 A8632 643 B atak B atak K 4 K D ıv Kapalı odada 5 Trefl sorunsuz. Açık odada, 6 Trefl 'ı ılan ettıkten sonra dam kör atağını aldım; rua trefl çektım ve düşünmeden empas yaptım! Bu pozısyonda onörlen çekmek % 2 daha ıyıdir ve tercıh edılmelıdır; fakat empas tutmazsa Doğu'nun rua körü çekme olasılığı da hesaba katılırsa durum değişiyor. Nıtekım dam trefl ıle kazanan ısveç'ınustaoyuncusu Gullberg düşündüğümü yaptı ve karolara yerden beş pıkı kaçıp, elımdekı pıkı çakmam üzerıne elini dızıne vurmaktankendını alamadı. Karşılıklı puan kayıpları ıle geçen bu çok zor maçı 4947 önde bıtırmemıze rağmen, galıbıyet ıçın gereklı 3 ımp farkı sağlayamadık. Türkiye 10lsveç 10 Tecrübelı ve usta Vıkıng'lerson iki elde kazandıkları 21 ımp ıle bu sonuca ulaştı 4» • X D 2a 4 ozdilm@netone.com.tr