Katalog

14 PAZARIN PENCERESINDEN CUMHURİYhTDERGİ Yâr yoluna verem olanlar SELÇUK EREZ Arduman'ın başarısı H. SERTAÇ DALKIRAN Ülkemizin yetiştirdiği güzide satranççılarımızdanUluslararasıllstave Türkiye Şampiyonu Can Arduman internette TSF'nindüzenlediği bir organizasyonda internette satranç oynamaya meraklı kesime karşı aynı andatek başınaoynadı. Gönderilen hamlelerden, sayısı fazla olanın doğru hamle olarak kabul edildiği bu karşılaşmadazaman zaman hamle gönderenlerin sayısı 300400'lere ulaştı. 6 Temmuz'da başlayan karşılaşmada 14 Ağustos'ta hamle gönderen 140 kişiden 78'inin oyunu terk etmesi sonucu Can Arduman bu gösteri maçını kazanarak ülkemızde bir ilke imza attı. Kendisini kutluyoruz. Bu karşılaşmanın rövanşı 17 Eylül'de. Yaz kampı ve ELOTurnuvası 31 Temmuz 17 Ağustos tarihleri arasında TSFtarafındanlstanbul'dayapılanyazkampına belli sayıda oyuncu davet edildi. Tekniklerini arttırıcı yapılan çalışmanın sonucunda bu oyuncular ve yurtdışından katılan birkaç misafir oyuncu arasında bir ELOTurnuvası düzenlendi. Alınan sonuçlar şu şekilde oldu. 1. Onur Kınsız 8.5 p., 2. Barış Esen 8 p., 3. SezerAkar7.5 p.,48. Kerem Laçiner, DenizArman, Baran Eren, llkerNadi Bozkurt, K. Berkay Tulay 7 p., 9. Alizamin Cafarlı 6.5 p., 1015. Işıl Goler, Tarık Selbes, Atakan Şirin, Berç Deruni, ErdemAteş, FilizAltunbaş, 1622. SerkanKöse, Erhan Tanrıkulu, Betül Cemre Yıldız, Emre Can, Kübraöztürk, Atahan Afşar, 2330 Yakup Erturan, Georga Grapsa, Perjhan Meşeli; Serap Keskın, Gizem Acar, Aslı Bayrak, Ibrahim Günaydın, 31 35. Nazlı Pınar Aydın, Despina Dıloudı, Asiye Gencer, Fırat Çeliktuğ 4.5 p., 3638. ZehraTopel,ZuhalAltunbaş,özgeYalçın,39. Esin Türkakın 3.5 p., 40. Barış Can Köse2 p., 41.CerenSosyal1 p. Gökerman; 2095; Türkiye; 5.5 p., 10.^eki An; 2236; f; Türkiye; 5.0 p., 11. Alper Olcayöz; 2334;f;Türkıye;4.5p.,12.AteşÜlker;2283;f; Türkiye; 4.5 p., 13. Hakan Erdoğan; 2292; Türkiye; 3.5 p., 14. Tolga Demirel; 2170; Türkiye; 3.0p. Can Arduman ' İnternette Türkiye'ye karşı VezirGambiti 1.d4d52.c4e63.Ac3Af64.Fg5Fe75.e3006.Af3Abd77.Vc2c68.Kd1h69.Fh4a610. a3 b5 11. cxd5 cxd5 12. Fd3 Fb7 13.00 Kc8 14. Vb3 Ab6 15. a4 b4 16. Fxf6 gxf6 17. Ae2 Vd718.Ka1a519.Vd1Fd620.Ag3f521.Ah4 Fxg322.fxg3Ve723.Kf4Ac424.Vh5Vg525. Ve2 e5 26. dxe5 Axe5 27. Kxf5 Vg7 28. Kh5 Axd3 29. Af5 Kc1 + 30. Kxc1 Axc1 31. Vf3 d4 32. Vxb7 Ae2+ 33. Şh1 Vf6 34. Axh6+ Şg7 35. Af5+ Şg8 36. Vf3 Kc8 37. Ae7+ Şf8 38. Axc8 Vxf339.gxf310 Hakan Erdoğan • •••••.• ,> E skı Şehremini Dr. Cemil . • ,• Topuzlu'nun hatıralarında, "verem illeti" konusunda yazdıkları bir hayli yer tutar. Cemil Paşa, "maalesef şehrimizde veremli sayısı, korunma ve tecrit işlerinin yapılmaması yüzünden günden güne artmaktadır.." der. Dr. Topuzlu, bazı yazılarında, halk için birer sıhhat karnesi hazırlanmasını ve özellikle veremli hastaların durumlarının bu karnelerde belirtilmesini, bır evde bu hastalık görününce ihbarının zorunlu olmasını önermiş ama zamanla, "bu işin psikolojik ve uygulama bakımından pek kolay olmayacağı"nı anlamıştı. Hatıralarında, Selimiye Kışlası'nın, "Verem Tecrithanesi"ne dönüştürülmesini önermiştir. Bu "tecrithane"ye kimler, nasıl alınacaklardır? "Bütün mahalle muhtarlarını her kazada toplayarak kendilerine bu konunun önemı anlatılacak, bu toplulukta Milli Eğitim memurları da hazır bulunacaktır. Bütün ilkokul başöğretmenlerı de iştirak edebilirlerse şüphesiz daha iyi olur." Osmanlı'nın son, Cumhuriyet'in ilk yıllarında verem işte böyle yaygın bir hastalıktır. Neden oluşur? Cemil Paşa, "malaryayı nasıl sivrisinekler "Verem oldum yâr yoluna...." (Hıçkırık naklediyorsa, veremi de en çok karasinekler yayar" der; halk, "fazla . aşkın" verem yapabileceğine inanır: Bu inanç, Istanbulluların sevdikleri şarkılara bile yansır: Ey müstantik, müstantikTabancayı ver banaBir hayırsız yâr içinldam verdiler banaBen verem oldum yâr yoluna.. Yerli filmlerimizde önce âşık, sonra da verem olmayan ünlü artist kalmamıştır. Herkesin veremden yitirilmiş bir tanıdığı vardır. Amcamın da özgeçmişinde veremle aşk girifttir: Hasan Bey, yirmi yaşına vardığında kızlara o zaman "aşırı" olduğu düşünülen eğilimler sergilemeye başlayınca, özellikle, asıl görevi, büyükbabamın Bakırköyü'ndeki evinin bahçesindeki Sultanselim incirlerine dadanan karga kuşlarını çan çalarak kaçırmak olan Deli Besime'ye "musallat" olduğu anlaşılınca, aile büyükleri işlerini güçlerini bırakıp ona, münasip bir eş aramaya başlarlar. Birileri, Abdülhamid'in Seccadecibaşısı Borlu Izzet Efendi'nin güzel kızı Şahende Hanım'ı öuerir. Annesi Çeşmi Afitap Hanım'ın Abdülhamid'in eski gözdelerinden olduğu söylenir. Abdülhamid'in Seccadecibaşı Izzet Efendi {bir de Esvapçıbaşı Ismet Efendi için) "Bunlar benim kullarım değil, biraderlerimdir!" dediğine de inanılır. Günün birinde, Hasan Bey'in annesi, kız kardeşi ve dayısının Hacıyenge olarak anılan eşi, Izzet Efendi'nin Beşiktaş'taki evine kız istemeye giderler: Seccadecibaşı, Serencebey Yokuşu'nda, Saray duvarının dibindeki evlerden birinde oturur. Abdülhamid, sarayda vereme yakalanan hizmetkârlarını, saraydan dışladığında, bunlar genellikle sarayda görevli olanların, saraya yakın evlerinden birine sığınırlarmış. Bunlardan birkaçı, Seccadecibaşının evine sığınmışlardır. Serencebey'deki evde söz kesilir. Sıra, "iadei ziyaref'e gelir: Şahende Hanım, anası, babası ve bazı yakınlarıyla Bakırköy'e, büyükbabamın evine gelirler. Bu ziyaretin ardından, bahçıvanın Bakırköy'deki evin bahçesinde bulduğu konyak şişesinin sırrı çok sonra, iş işten geçince çözülecektir: Şahende Hanım aslında veremlidir ve veremli kızların, hastalıklarını belli etmemenın yolu, onlara konyak içirip, her iki yanaklarına birer tokat aşk etmektir: Böylece, yanaklar kırmızı ve sağlıklı bir görünüm kazanır. Hasan ile Şahende evlenirler ve gelin hanım hamile olunca hastalığı ağırlaşır; doğurduktan kısa bir süre sonra da öksürük nöbetleri, yasemin çiçeği, hatmi çayı içilmekle ve sırtına şişe çekilip badem yağı yutturmakla geçirilemeyince ve kan tükürdüğü mendillerı, kanape ıçlerine ve perde aralarına sakladığı fark edilince, gelin hanım, Akil Muhtar'ın Cağaloğlu'nda, Piyerloti Caddesı'nde bulunan muayenehanesıne götürülür. Dr. Akıl Muhtar, hastalığı teşhis eder ve "Bunu evden uzaklaştırın da öyle tedavi edin!" der. Babaannem, bir ara Heybeliada'da bir ev tutup gelinin orada tedavi filminden) edilmesi için girişimlerde bulunursa da amcam, Şahende Hanım'a olan şiddetli aşkından, derecesi ölçüldüğünde, annesi, onun iyileştiğini sansın diye dereceyi silkeleyip silkeleyip gösterir anasına. Babam, o sırada Isviçre'de Lozan'da tıp fakültesinde okumaktadır. Büyükannem onu çağınr, Şahende Hanım'ı Isviçre'deki bir sanatoryuma götürmesini ister. Leyzen'de gelin hanımın hızlı gelişen veremin üçüncü evresinde olduğunu söyleıier; altı aylık dağ havası ve zamanın ilaçlan bir işe yaramaz, Şahende Hanım geri döner. Bir gün, "babamı ve kardeşlerimi özledim!" der, babasının evine gider ve iki gün sonra orada vefat eder. Babaannem için verem, yaşamı boyunca envai çeşidini iyi tanıdığı, arada bir teğet geçtiği, yakınlarını alıp götüren bir illettir. Cumhuriyetin ilk yıllan da farksızdır; Han Duvarlan'nı hatırlayın: "Garibim namıma Kerem diyorlar Aslımı el almış haram diyorlar Hastayım derdime verem diyorlar Maraşlı Seyhoğlu Satılmışım ben! Sonra uzun yıllar geçer, bugünlere varınz; artık çok gelişmişizdir: Şimdi veremden ölmüyor, ekonomık krizin oluşturduğu dekor önünde çevre kirliliğinin yol açtığı habis illetleri ve trafik kazalarını yeğliyoruz! 4 ' , . Kıvanç Haznedaroğlu Istanbul IM Norm Turnuvası Slav Savunması 1.d4d52.c4c63.Ac3Af64.Af3dxc4 5.a4 Ff5 6. e3 e6 7. Fxc4 Fb4 8.00 009. Ah4 Fg4 10.f3Ad511.fxg4Vxh412.Fd2Ad713.h3a5 14. Ve2 Ve715. Kf3 Kad816. Kaf 1 A5b617. Fb3 c5 18. Vb5 Ac8 19. Ae4 Fxd2 20. Axd2 b6 21. K3f2 Aa7 22. Va6 Ac6 23. Af3 cxd4 24. exd4 Vb4 25. Vc4 Vxc4 26. Fxc4 Af6 27. Ae5 Axe5 28. dxe5 Ad7 29. Ke2 Ac5 30. b3 Kd4 31. Şh2 Axa4 32. Fxe6 fxe6 33. Kxf8+ Şxf8 34. bxa4 Kxa4 35. Kc2 Kb4 36. Kc8+ Şf737. Kc7+ Şg6 38. Şg3 a4 39. h4 h6 40. Ka7 b5 41. h5+ Şh7 42. Şf3 Kb3+ 43. Şf4 Kb4+ 44. Şf3 Kb2 45. Ka6 Kb3+ 46. Şf2 a3 47. Kxe6 Kb4 01 Sypridon Skembris ErsanGökerman • ' • Istanbul IM Norm Turnuvası Slav Savunması IM Norm Turnuvası Yaz kampı çalışmalarına paralel olarak yapılan IM Norm Turnuvası'nda şu sonuçlar alındı: 1. Banıkas Hrıstos; 2531; g; Yunanistan; 10 p., 2. Bojkov Dejan; 2411; Bulgaristan; 9.5 p., 3. Skembrıs Spyridon; 2456; g; Yunanistan; 9.5 p., 4. Haznedaroğlu Kıvanç; 2345; Türkiye; 9.0 p., 5. Rauf Mamedov; 2318; Azerbaycan; 7.0 p.,6.UmutAtakişi;2302;Türkiye;7.0p., 7. Yakup Bayram; 2212; f; Türkiye; 7.0 p., 8. Fikret Sideifzede; 2432; m; Azerbaycan; 6.0 p., 9. Erşan Komblnezon Teschner Keres Federal Almanya SSCB 1960 Siyah oynar kazanır > . ' 1. d4 d5 2. c4 c6 3. Af3 Af6 4. Vc2 e6 5. e3 Abd7 6. Ac3 Fd6 7. Fd3 008.00 dxc4 9. Fxc4 a610. e4 e511. h3 exd412. Axd4 Ae513. Fe2 c514. Af3 h615. Fe3 Ag616. Kad1 Vc717. Fc4 b618. Ad5 Axd519. Fxd5 Ka7 20. Vd2 Ff4 21. Kfe1 Fxe3 22. Vxe3 Af4 23. b3 Ke8 24. Vc3 Fe6 25. Ae5 Fxd5 26. exd5 Vd6 27. Ac6 Kxe1 + 28. Vxe1 Kd7 29. Ve8+ Şh7 30. Ve4+ Şh8 31. Ae5 Ke7 32. Vxf4 Vxe5 33. d61 0 4 EtOd L Prokes, 1937 Beyaz oynar kazanır . ~ ' ; • gcy L0 JIUBZB>( Z gov f X ZP*V ZP Z 8JV 9P " V