Katalog

Mehmet Kanbur bekçiydi. önemin valisi Nevzat yaz'ın korumalığını apmıştı. Evlenmiş bir de ğlu olmuştu. 12 Eylül'den )iıra bir operasyonda özaltına alınana kadar, cili "temiz"di. 40 günde ılıverildi, üç ay sonra... arakolda geri hizmete alınmıştı bekçi Mehmet. Sürekli izlendiğinin farkındaydı... Yine de hiç aksatmadı işini, sabah dokuz, akşam eşkarakoldaydı.Taki 17Ocakl981'ekaar... Çatışmada kalçasından yaralanmış, akalanmıştı... Aynı gunün akşamı Sanyer Dağevle'ndeki ev polis ve asker tarafından sanldı. Larısı Zeynep, evde bulunan üç kişinin kaçıası için kapıyı açmakta oyalandı. Ortalığı ilah sesleri sardı. Ortalık durulduğunda ,eynep, Mehmet'in kardeşi Şahin, kızkareşitnsaf,kocası,ekiparaçlannabindirildi. ekiz yaşlanndaki Murat karanlıkta bir o yaa bir bu yana koşturup ağlıyordu. Ona da olis aracında yer açıldı, hâlâ küfrediyordu. Işkence.yüzleştirme.aralıksızsorgu... Sounda Zeynep dışında hepsi sahverildi. /lahkemeye götürülürken Zeynep'le Mehnet aynı kelepçede birleşti. Mehmet karısı1a tecavüze uğrayıp uğramadığını sordu, yaııt "hayır"dı. Mehmet "Utançtan ya da belim üzülmemden çekinip söyleyememiş )labilir" diye düşünüp, kendince kansını koudu, dışanya haber sızdırdı: "Zeynep hamile..." Sivas'ın Divriği ilçesindendi Kanbur Aiesi. Mehmet, yedi kardeşin, büyüklerden içüncüsüydü. Gaziantep'te parasız yatılı )kumuş, son yıldaZeynep'i kaçınp evlenin:e diplomasız kalmıştı. Askerlik dönüşü bü^ük abla ve ağabeylerinin izinde lstanbul'a gelip, birgecekondukiralamıştı. lçişleri Ba Drada ö yerde K Ogün Mehmet Kanbur, üç arkadaştyla birlikte 29 Ocak 1983 'te idam edildl.. kanlığı 'nın açtığı sınava katılmış, bekçi kadrosundanişe alınmıştı. Şimdi ilkokulu bitiren Şahin de yanlanndaydı: "Zeynep yengem, büyük abim, büyük yengem ve büyük ablam okuma yazma kursİanna gidiyordu. Mehmet Abimde ise politik düşüncelergelişmeyebaşlamıştı..." Şahin'in anüannda daha Avşar istasyonunda iken, babasının demiryolcu paltosunu kuşanıp beline taktığı lagant tabancasıyla köylünün korumasınıüstlenen Mehmet vardı. O da babası gibi silahı seviyordu. Sanyer Dağevleri politik hareketliliğin yoğun olduğu, onon beş bin kişinin yaşadığı mahalleydi. Mehmet semt örgütlenmesinde yerini aldı, okumayıyazmayı yeni yeni söken Zeynep de. tkisi de hem insanlarla kurduklan ilişkilerle.hem dekararlılıklanyla kısa sürede sivrildiler... Mehmet, mesleğinde oldukça başanlı görülmüş olmalı ki, özel alanlarda da görevlendirildi: "197980 yıllanydı, abim Vali Nevzat Ayaz'ın ya evinin ya da kendisinin konınmasıyla görevlendirildi. 12Eylül'ekadardabu görevdekaldı..." Mehmet önceleri DevYol içinde yer al mış, sonra "Üçüncü Yol"a geçmişti. Bunda ordu içindeki örgütlenmeden çok siyiller arasına kanşmayı yeğleyen Teğmen Ömer Yazgan'ın da etkisi vardı. Polathlı Yazgan, dört çocuklu bir ailenin tek oğluydu. Harp Okulu'nda DevGenç'le bağlantı lcurmuş, sonralan yaşanan aynşmalarda fraksiyonculuğunyanhşlığındandem vurmuş ve Üçüncü Yol'dadurmuştu. Birpavyonbaskınında gözaltına alınmış, ordudan atılmıştı. 12 Eylül'ün şiddeti pek de öyle sert hissedilmedi Dağevleri'nde: "Eylemler sürüyordu, hatta bir gün kadınlar karakolu basmışlardı, sanırım gözaltına ahnanbirinin salıverilmesini istiyorlardı... Bir gün çok sayıda gözaltına alma oldu, Mehmet Abim de aralanndaydı." Kırk gün sonra sahverildi Mehmet. Işine geri döndü ama artık şüphelıler arasındaydı. Bir kaç ay sonra Akyazı'da yakalandı: "Görüşlerde, abim Murat'ı içeri, yanına almaya çahşıyordu. Alıyordu da. Hukuksal süreci izliyor, dışanya haber yolluyorlardı, kamuoyunu harekete geçirin diyorlardı. Çünkü haklanndaki kararın kesin olduğunun farkındaydılar, darbeciler, üçbeş kişinin üstelik darbeden sonra ortaya çıkıp kendilerine kafa tutmasını 'kötü örnek oluşturur' korkusuyla kabul edemezlerdi." O gün, 29 Ocak 1983 'te Şahin, Avşar Istasyonu'ndaydı: "Eve yaklaştığımda kalabahğı gördüm, tanıdığım, tanımadığım bir sürü insan. Annembabam ağlaşıyordu. O zaman öğrendim, abim asılmıştı." O gece tstanbul'da Insaf ın kapısı çalınmış, haber verilmiş, onlara da cenazeleri alıp almayacaklan sorulmuştu. Ertesi akşam Çaybaşı Mezarhğı'nda lnsaf, mezann çevresini saran polis ve askerlere, daha çok da idam karannı aldıranlara "faşistler" diye bağırdı. Bu çığhğın cezası Sağmalcılar, Kastamonu ve Izmit cezaevlerinde geçirilen bir buçukyılolacaktı. Şahinokulubırakıpabisinin izinden gitmeyi düşündü önce: "Okul ya da iş yaşamıyla mücadele birarada yürümüyordu. Sonra Divriği'ne gittim. Okulda zeki olduğum söylenirdi ama artık durgunlaşmış, içime kapanmıştım. Yine de liseyibitirdim..." Zeynep acısını, babasının ölümünden sonra ailenin diğer bireyleri gibi içine kapananMurat'ınyanındadindirmeyeçahştı. tki yıl sonra anaoğul Fransa'yailticaetti. Bir iş buldu,oğlunubüyüttüveevlendirdi: "Yengemi en son geçen yıl, düğün için geldiğinde gördüm. Belki çok iyi gizliyor ama henüz o izleri attığım düşünmüyorum. Murat en büyük tesellisi, onda abimi yaşıyor. Murat da hem mizaç hem de davranış olarak abimin özelliklerini yansıtıyor." Şahin, lstanbul'a dönüp tarih okudu. Üçüncü yılda okulu bıraktı. Siyasi dergilerde yazı işleri müdürlüğü yaptı. Bir gün bir arama sırasında çantasında dergiler bulununca gözaltına alındı, dosyasında asker kaçağı olduğu yazılıydı.Birliğinegönderildi, 14. ayda firar etti, nedeni askerlik öncesi evlendiği eşi Nilgün'e duyduğu özlemdi. Bir buçuk yıl sonra evinde yakalandı, dört ay cezaevindekaldı... Mehmet' in fotoğrafı evlerinin duvannda asılıydı, birkaç yıl önce indirildi: "Çünkü annem ve babam sürekli bakıp Zeynep Kanbur bugün Fransa 'da yaşıyor. Şaltiıı Kanbur 12 Eylül'de ortaokuldaydı.. üzülüyorlardV ."•*! Üsküdar Paşakapısı Cezaevi) Seyit Konuk, Ibrahim Ethem Coşkun ve Necati Vardar (Sol görüşlü. 13 Mart 1982 Izmir Buca Kapalı Cezaevi) Fikri Arıkan (Sağ görüşlü. 27 Mart 1982 Ankara Merkez Kapalı Cezaevi) Sabri Atay (Adli. 23 Nisan 1982 Sakarya Kapalı Cezaevi) Cengiz Baktemur (Sağ görüşlü. 30 Nisan 1982 Elazığ Kapalı Cezaevi) Şehabettin Ovalı (Adli. 12 Haziran 1982 Sinop Kapalı Cezaevi) Ednan Kavaklı (Adli. 19 Haziran 1982 Tokat Kapalı Cezaevi) Veli Acar (Adli. 12 Ağustos 1982 Isparta Kapalı Cezaevi) Ali Bülent Orkan (Sağ görüşlü. 13 Ağustos 1982 Ankara Kapalı Cezaevi) Eşref özcan (Adli. 18 Ağustos 1982 Kayseri Cezaevi) Kazım Ergun (Adli. 29 Aralık 1982 Akşehir Kapalı Cezaevi) Muzaffer Öner (Adli. 29 Aralık 1982 Amasya Kapalı Cezaevi) nr