Katalog

Nâvm Hikmet'in otuz attıncı ölüm yıldönümünde mezanna kırmızı karanftller bırakudu.. "Bir vapurgeçer Varna önünden/Nâzım usulcacık okşar vapuru/yanar eüeri..." Taş maş da istemez hani ama BERAT GÜNÇIKAN O gün, yani Haziran'ın üçünde, onlarcayılın cinayetleri, küfdrleri, çatısız bırakılmış düşleri, uzaktaki ülkenin bir türlü yakınlaşmayan ışıklan, yasaklı şiirlcn, gülüşü ıskalamış harabe bakışlan uçuşuyor Novodeviçye Mezarlığfnda. O gün, yani Haziran'ınüçü,Nâzım Hikmet'in ölümünün otuz alttncı yıldöniimü... Ycrine gctirilmemiş bir vasiyetin sızısı siniyor Moskova'nın ycnik havasına: "... Yoldaşlar, ölürsem o günden önce yani, öylegibi degörünüyorAnadolu'da bir köy mezarlığına gömün beni ve de uyarına gclirsc, tepemdebirdeçınarolursa ( taş maş da istemez hani..." "O gün"ü henuz gelmemiş ülkenin insanları, "O gün"ü ellerinden kaçırmışların toprağında,yani Moskova'daiştebuvasiyetten sözediyor, utançla. llgilisınden,yani devletten gereğınin yapılması isteniyor, Nâzım Hikmet'e vatandaşlık hakkı verilmesi ve mezarının Anadolu'da bir köy mezarlığına tai>ınması...Oysaoköymezarlıklankankokuyor şımdı, ve hıç kurumamış kana, masumıyetın "beyazçorap"ı giydiriliyor... Köprülerinaltındanakan"çok"sularabakılıyorarsızca, bilgi adına ne varsa, yarın adına, özgürlük, banş adına, ışaş adına, kurtlar sofrasınabırakılıyor... lonunu Nâzım Hikmet'i anmak için gelenler Vasiyeteuyulsa... Gölgesinikırmazlarmı dolduruyor. Daha önceki toplantıların taçınarın?Yanıtsoruyutaşıyamıyor... nıklarınagörebuyılkatılım dahafazla. Bir Ogün, yani Haziran'ın üçünde, biravuç başka sürgün, komünist olduğu için vatanTürkiyeli, Moskova'da, mezarının başında daşlıktan çıkanlan ve yıllardır tüm başvuruNâzım Hikmet'i anıyor. Kırmızısından kalarına olumlu yanıt verilmeyen Bilal Şen de ranfillerbırakılıyortoprağa.Nâzım Hikmet şiirleri okunuyor, Nâzım Hikmet anlatılıyor. kalabalıgın arasında. Toplantı Nâzım Hikmet'in kendi scsinden birşiiri ve belgeselle Konuşmalar bittiğinde dünya kültürünün başlıyor. Vera Tulyakova toplantıya katılaönemli isimlerinin mezarlan ziyaret edilimıyor çünkü hasta. Salona mesajı yayılıyor: yor,Mayakovski,Çaykovksi,Gogol... "Nâzım' m cenaze töreni de bu salonda yaMoskova, aynı hafta içinde iki şairi kucakpılmış ve binlerce Moskovalı hem lıyor, biri N. Hikmet, diğeri Aleksalonu, hem de cadde ve yan sosandr Puşkin. Bu y ıl ki anma top Moskova'da kaklan doldurmuştu..." lantısını, Türkiyeli işadamlanyla birlikte düzenleyen gazeteci Ha Novodeviçye Otuz altı yıl sonra, o salonda... kan Aksay, Ruslar'ınbirdeyimiMezarhğı'nda Şairi şiiri anlatıyor: ne sığdırıyor hüznünü: Beyaz "1902'dedoğdum kıskançlık... Aksay'ın beyaz kıs anılıyor Nâzım doğduğum şehre dönmedim kançhğı, yurdundan uzak bir mebir daha zarlıkta, bir avuç ziyarctçisiyle Hikmet, geriye dönmeyi sevmem vasiyetine uyulmasını bekleyen Nâzım Hikmet'e karşılık, fotoğ ölümünün 36. kimi insan otların kimi insan raflan bütün kenti süsleyen Puşbalıkların çeşidini bilir kin. Moskova, geçtiğimiz pazar yılında. Yerine ben aynlıklann günü Puşkin'in iki yüzüncü dokimi insanezberesayaryıldızğumyılını kutladı. Rusyabasını getlrllmemiş larınadını Puşkin'indesiyasetealetedildiben hasretlerin ğini yazdı ama o gün kentin bütün vasiyetin meydanlarında Puşkin'in şiirleri Sahneye her çıkan bir şiirini utancı sızıyor okundu, tiyatrolar, konserlerbirokuyor Nâzım Hikmet'in... Mosbiriniizledi... okunan şiirlere kova Üniversitesi, Türk Dili öğrencisi beş genç, kırık TürkçeleOgün,yani Haziran'ınüçünün akşamı, EdebiyatçılarEvi'ninsa yani anmaya... riylepaylaşıyorlar bir şiiri: "...Guzelgünlergöreceğizçocuklar güneşli günler göreceğiz..." Sırada Rusya Türk Işadamları Birliğı (RTİB) Başkanı Ali lhsan Akıskalıoğlu var. "Bugün ulus olarak hiç hak etmediğimiz olaylarla karşılaşıyoruz." diyor" Kendimize ayna rutup 'biz hangi değerlerimizi, amansız birçürütmecimantıklahapislerdeçürüttük, sürgünlerde kahrettik, baskı altında czdık' sorusunu kendimize yöneltmeliyiz. Bilmeliyiz ki, kendi değerlerine sahip çıkmasını bilmeyen bir toplumun başkalanndan kendine değer vermesini bekleme hakkı yoktur." Konuşmaları Zülfü Livaneli konscri ızliyor. "Karlı Kayın Ormanı" ile başlayıp Nâzım Hikmet'in şiirlerindenyolaçıkarakyaptığı besteleri okuyor Livaneli: "... Bir vapur geçer Boğaz'adoğru. Nâzım usullacık okşar vapuru, yanarelleri..." O gün, yani Haziran'ın üçünde Nâzım HikmetanılıyorMoskova'da... Yerine getirilememiş vasiyetin öfkesine, artık onun olmayan kentin şiiri sızıyor: biliyorum, gelır Moskova'ya mutlaka, görürodasını lliç'in Kızıl Meydan'ıgeçer 1 MayıstaMoskova'ylabcraber, hemdevaktideolur dahaçokdakalır."^