Katalog

MAYIS1W9 SAYI688 imen olduğu kadar keskın bır ıs.kddını da ınDorısDorııe(d 1955) DorrıeAmcrıka Almanya'da felsefe, lıyatıo, psıkolop, sıneeğıtımıgordukten sonra I976yılındauzun gesel bıı fılmle yonetmenlık mesleğıne îldmi!>, 1981 yılındd dd U7iın konıılu ılk f ıl1 nıyapmi } DdhasonraydptıgıErkeklerfılAlmanya'da getırdıgı gelıı dçısınddn bırv Amenkan fılmmı geçmış, Fcstivalde gosılcn filıııı Kımsc Benı Sevmıyor (1994) ylebu sozvardır "Otuzyaşınıaşmışbırkaın erkek bulma olasılığı ona atom bombası pmasi olasılığından azdır " Fılııı as.k yas,abombos olan bırkadmın bıryuppı ılc ola>sızılışkısıylebırazduzenbaz,bırazfdlcı, ız şaman kısacası tuhaf bır addm olan bır ıkalıyla ılı^kısını anldtıyor )orrıe'nın otckı fılmlcrı gıbı bu f ılmı de, dbırgulduruolmdsınakarşın Alnıaııya'da, ıcrıkd dd, hatta laponya'da çok tutulmus nctmenın cn çok onuı laııdığı 1 ılmın dc bu n olduğunu ekleyelım "Yd^dinın kdrmdlığını aynıdiıddhuıımullulukduyuphem n.i(,eknıeyidktdrnıavd<,ok vaklaitıgınısaoıunıbufılmdc insanldiınbuiılnıeboyle. guçlu.ooşkusal bır tepkı veımesı benı çok ırlandırıyor" dıvor SandersBrahms gıbı rrıe nınde lurkleıleılmlıbıı hlmıolduğıı>oylemedengeçınevelım DogumGıınun lluülsunTurk(1992) laijkabıı Almankddınyonetmenle.geçen dynı festıvdlde Amıgomıo adlı bır bdbaılılışkısınıanlatangu7el dokunaklıfılmıorduğumuz leanıneMeeıapfel kbuyılda ıkteolmdkfıısatınıdabulacagi7 bın 1980 nda yaptığı ılk uzun konıılu fılmı Maloıı lak uzere uç fılmını goreccgV 194"?'te Al ı kokenlı Yahudı bır aıleden Buenos Aıdedunydydgclcnyonctmcn MUoufılmıynncsını, annesıylc ılı^kılerını anlatmak ıs ıı Butun fılmlenndeataerkılolmayan.feust bır soylemı yakalamaya, bunu da çok cl, O7ya^am oykusel bıı goru^ dçısıyld )turmayaçalışıyoramabulemınıstgoruşu çıkça soylemıyor "tzleyıunm çozumle/ıkendısınınydpındsını,kendısonuçldrım ıkarnidsını ıstıyoı unı"dıyoı 1988 dc ydpLaAmıgd(Dost)fılmındc von Irotta'nın ılerındc olduğu gıbı ıkı kddımnzorbırdoıdekı drkdddsjıklannın ovkıısu anlatılıyoı crıyonetımdonemınde çocukluktanbeıı ıddijlıkldrı suren bıı ıkı kadmdan bırının ıkontrgerıllataıalındankaçırılıyor, unlu »yuncu olan arkadajji ydrdıın etmek ıstıyor ı kendı duıumu dd tehlıkeye gırınce Alvya'yagıdıyor Otekı kadın Arjantın'dekakPlazddeMdyodaotckidnnelcrlcbırlık Lilunıididindyı surdumvor Lslıvdldt ydlni7cskı kus.dk Almanyonetılerındeğıl gençlcrındefılmleıı var Abrldgenç vonetmenleraıasındakı dyrımı, dısı de eskı kııs,aktan olan Jııtta Bı uckner leaçıklıyor "Bız, hâlaataeıkılbırtoplumO7gurle>ını^'bırkddınolmdnınguçlukleılışkm lılmlerydptık Gençler fılmlcndekendılerıncyakınfdzldbırşcybulamıBızıç vedışozgurluk uğrunanormallığı ııaktan soz ederken onlar bıı ozgurluğu ııidl ya^amlannın bırparçası olarak gorıı'ar Bır kadın olarak bırmcslek sahıbı olup un yanında bır koc.ı \e çocuklarla da bır ımsurdurmenınnormal olduğunu goster.ıstıyorlar" cnç kuşaktan Nına Grosse'nın Ates. Suvafılmı, Alnıaıı lonidiıtık ozdnı Frıcdrıch derlın'ın (17701841) yasam oykusunu ıtıyor Frdnsızdevrımınınverdığıkorkuyıhaddsı.rtleş.mış burokratık sııaduzenlı idn toplumu kar;>ısında roındntızmı gııselbırdıii},bırutopydoldidkgoren,buev1 yıtık cennet sdydığı antık Yunan'ın guığını dekatan Holdeı lın, hrdiıkturt tazenbıı bankerın ıvındc çoLukldrınd oğretılık ydpıyoı, bu aıada bankerın karısına oluyor Kımı tarıhçılcrcgorcbuplatonık 11 adamın ba^kalarımn totoğraflarını çalarak kendınebır'ozeltanh'oluijturmayaçalı^mdsını, hep gulumseycrck ama acı bır gulumsemeyleıı>lıyor Heryerdekarşıınızaçıkabıleeek, ıçtcnlıkle anlatılmış, ızleyende sıcak, ıyı duygularuyandıranbırfılm Almanya'dajı Doğu Avrupa'ya doğru gıdersek gene eskı kuijdktan ıkı oncmlı yonetmenın, bın çokaklı basındd, oturmuş, klasıkyapıda, otekı çok sert, delı dolu ıkı f ılm var Polonyalı Agnıeszka Holland'ın VVashıngton Meydanı (Kadınsı Duygular) fılmıyle Çek Vera Chytılova'nın Tuzaklar fılmı \ lolland (d 1948) sıyasal bır sorgulama sırasında babasını kaybetmi!} Kendını oldurduğu soylenmi!» ama oldurulmu!> dc olabılır el bette Yahudı olduğu ıçın fılm okuluna alın Prdg'ddkı Fılm Akademısı'ndeokuKcndıulkesındesenaryolarıkabuledılmemış Bır sure Wa)da'yla çalı^tıktan sonra 1981 'deyurtdışındayd^dmaydbaşldmı^ama uzun yıllar Polonya'da kalan ki7indan da ayn kalmı^ 1996'daçevırdıgı Kadınsı Duygular, HenryJames'ınromanınddnuyarlanımş Yo nelmen, Henry Jamcs'ın dc Balzac gıbı 19 yuzyılkapıtalısttoplıımunu(,okıyıbetımledığınısovluyor Bugundeolduğugıbı,pardnın veonemlıkışılentanımanıngeçerlı olduğu bır toplumbu Ayrıcakadınkahramanındeğışımı de çok ılgısını çekmış "Kımlığc, kım olduğu nuzaılışkın"bırfılmdıyor"Sızıngerçeğınız bırbaskasınınbeklcntısıneyadayargısınagore mı bıçımlcnıyor yoksa geı çek sız olan bır şeyı bulmak olanaklı m ı ' " Yarı Polonyalı,yarı Yahudı, çok uzun yıllar ulkesıdi!>ında ya^amış Holland ıçın kımlık onemlı bırsonın Bızım kuşaktan ızleyıulcr 1 lcnry James'ın bıı romamndan Wıllıam NVylcr'ın yonettığı Olıvıa de Havılland, Rdlph Rıchardson, MontgomeryClıff'ınoynddıgıba!>kabıruyarlamayı anımsdydcdklardır Mıras (The Heıress, 1949) Holland bu fılmın sonunda kadın kahramdnın bdbası gıbı sert acımasızbırıolmdsını, sevdığı adamdan oç almasını beğenmıyor, dolayısıyla kendı fılmınınsonunudahdince, ddhdbelırsızbırakıyor AmabubırHollyvvood yapımı olduğundan, orada yapılan butun tılmlenndeızleyıcıyıbırd/ukbıleduşundıırtmesı yasak olduğundan studyo fılmının boy lebıtmesınekar>>ıçıkmış amabaşkabıronen de getırılmcdığınden fılmın sonu gene Holldnd mıstcdığıgıbıkalmı^ 1929 doğumlu Verd Chytılova'ysd Çek sıncmasının en onemlı tek kddın yonetmenı 1962'de fı Im yapmavd başlayan bu yonetmen bazen epey denevsel diıldtım yolları da dene yerekkadınlaıınataerkılbırtoplumıçındekı sorunlarını elealanfılınlerydpmi!> Bazen de dıkçunkuılkfılmlerınde O7ellıklePapatya lar'dd (1966) gorduğumıi7 atlamalar renk oyunları.fılmhılclerı çarpıcıkurgu vb anla tımtaıvldnddhasonrakıfılmlenndeyeıınıddha gerçekçı bıranlatıma bırakmii} Gene de tılmlenndedahaali!>ılagelen bır anlatımın yanında alışılmamış bakış açılarına, kı^kırtıcı şok etkılerıne rdslanıyor Bu arada kamusal yetkeylebaşıderdegırmi!},çıtlçılerınalınldnnın terıyle elde ettıklerı urun olan meyve ve sebzelerın fılmde bol bol zıyana uğratıldığı gerekçesıyle Papatydldr fılmı yasaklanmış, Chytılova da Bdrrdiıdov studyolarınddn ko vulmui», 1970'lerınortalarına kadar fılm yapdtnami!> Son fılmı olan 1 uzaklar( 1998) çoğu kımseyı rahatsızedebılır Ama akla şoylc bırsorugelıyor Hergun rasladıgımız,buyuzdenkanıksadığımızırzageçmcoldyımıddha rahatsız edıcıdır, yoksa ırzınageçılenkddının tılmdekı gıbı oç alması m ı ' uzerınde durulması, tartiijilması gercken bır fılm Tuzaklar Ingılterı.'denılgınçbıryonctmenın Vugı nıa Woolf'tdn uyarlddığı Orlando fılmıyle tdnıdığımızSdlly Potter ın Iango Dersı fılmı de festıvalde yeralıyor 1949 doğumlu Potter kuçukyd)>tatılmleryaparakışebasldmii}, sonra bdlc eğıtımı gorerek kendı dans topluluğu •" Trups (iuzaklar), yonetmen. Vera Chytılova, Çeko\lo\ukva Tango Lesson (Tango Dersı), yonetmen: Sally Potter, Ingıltere birıli!>kidmatılmdeboyleelealınmdini!) Kadının kocasıyla çoLuklannı bırakamamdsı Holderlın ın vıkımındyolaçıvor (ıcrçektcn de 1807'debıı cveycrlcjtınlcn Holderlınom runun sonund kddar hıç çıkmadan bu evde va «jamıştır Grosse bu oykuyu anlatıı ken donemın havasınıdaçokıyı veııyor çoksaglam çokrahdt bırdızemleromantıznıınoLO'jkusunudaçok ıvuıktdiabılıyoı BuidddMdrtın heıferıncoş kulu oyununun, Fgon VVeıdcn ın buğulu go runtulerının, Ulld Cıothc nın canlı uyarıu gıysılerınındckatkısı bııyıık Budidherycı dı., korkıı ıçındckı soylu evlerınde, koyluleı ın ugrağı meyhanelerde Fıansız devrıını konuşuluyor Burunbunlarınyanında Holderlın ın sıyasetteonemlıbıı yerı olan bıı baronlaçalkantılı bıı e^tıııscl ılı^kısı deyeralıyor I latta bır sahnede 1 legel 'le Schellıng'ın de boy gosterdıgı bu tılm zanıanıııda dnlaijilmdmi!}, durmadanaLiı,ekensanatçı"gıbı bılıncıı bır kalıbı \ınelıyorınu!>gıbı gorunebılırlerama çok •îagldin kurulmıi!) olması fılmı lyı bır se yırlık yapıyor Kadınsı duygular... Goıdugunuz gıbı kddın yonctmenler hep kadınlarıanldlmıyor Grosse nınHolderlın'ı çok bdjjdrı vld dklarnidsı ydnında Hollandalı bır dvanlgarde yonetmen olan Annette Apon dd ılk konulu fılmı Un AdamlaKopegf nde çekıngen ıçınckapanık valnızbırgençeıkeğı anlatıyor Babasının vakıtsız olumunden sonra annesı butun fotoğrafları yok edıyor, dolayısıylabugeıuıngeçtnı^ıyleılgılthıçbırbelge kalınıyor, ozcl tarıhı yok oluyor 1 ılm, bu UCAN SUPURGE bultenı ıle ıkı radyo ve bır televızyon Kadınca bır bakışla kadınlarla kadınlar ıçın dıyerek 1996 Kasım ında yola çıkan programına ımza attı Bu yıl ıkıncısı Uçan Supurge' Turkıye de kadın gerçekleştırılen Kadın Fılmlerı Festıvalı"nı sorunlarına duyarlı kadınlar ve kadın de duzenleyen Uçan Supurge, sonuçları kuruluşları arasında ıletışım sağlamayı festıvalde açıklanacak sadece kadınlara amaçlıyor Bu ıletışımın getırdıgı , açık senaryo yarışması da gerçekleştırdı paylaşım ve dayanışmayı uluslararası ^ ^ ^ ^ Yarın başlayacak olan 6 Hazıran'a kadar surecek olan festıvalde 27 platforma taşımayı kadın ^ ^ ^ B^B^r sorunlarını ırdeleyen proje ve / fl^H ^ f t uzun metrajlı 42 kısa metrajlı etkınlıklerı desteklemeyı de I ^ ^ ^ B ^ | M f000* on uç belgesel fılm gosterılecek hedefleyen Uçan Supurge ^^mğ^^^ • ^ Turkan Şoray'ın yonettığı ya da ou amaçla pekçok semıner ^ ^ ^ ^ ^ H m oynadığı altı fılmın de yer alacafjı festıval panel konferans « ^ ı ^ * ^ ^ ^ ^ [^ kapsamında bır fılm Kosovalı kadınlar ıçın ızlenırken Kadın Ressamlar sergısı de dtolye çalışması mK^^K. ¥ duzenledı bır ıletışım ^ ^ ^ ^ r " ızleyıcıyle buluşacak ^