Katalog

CUMHURlYhl DKRGİ ^* ııid luıkkı alıyur. Sonny . >iındı I ürklcrvc Çcklcrlcbirin^aattuçulışıyor. Ka/andığıparayi ailesıncgöndcrıyor. lOyıldır Avusturya'dayaşıyorolmasmakarşm,yalnızcayerel seçimlerdeoyunukullanabiliyor. Sonny vc beıuerlcri Avrupa'da insan haklarının nercsindeoldugumuzusergiliyor. Onlar Avusturyalılarınyanaşmayacaklarıtürdedüşük ücrctli ve bcceri gerektırmeyen işlerdeçalışıyorlar. Avusturya ekonomisinin kcndilerine gereksinimduyduğununbilincindeler. Innsbruck'tan Münih'e iki saattegidiliyor. Sonny kendisini tıc dcnli Avusturyalı sayıyorsa, Bavycra doğumlu Alı dc kendisini o dcnlı Alman sayıyor. "Aılemburayaaltmışlı yıllardagcldi.Benisckcndimibildimbileli buralıyım. Amabuülkedeeğergöçmençocuğu olarak doğduysanız, ömrünüzün sonuna dek göçmen kahrsınız," diyor. > BAŞKENT GUNLERİ Eski ve yeni orkideler MÜŞERREF HEKİMOĞLU 196O'lı yıllarda güzel bir Endonezya sefiresi vardı Ankara'da, serçe kemikli, incecik bir kadın. Uzakdoğu kadınlannın gızemını yansıtırdı başkent partilerinde. Orkideye benzetlrdım onu. Galiba Javalı, ülkesinin güzellik kralıçesı seçiliyor, Amiral Subjakta ile evleniyor sonra. Balayı da Türkiye'de başlıyor. Amiral Subjakta güzel eşıni çapkın başkan Sukarno'dan korumak istiyor belki de, donanmadan ayrılıp diplomatlığa yöneliyor. Orkide çok mutlu oldu Ankara'da, güzel dostluklar kurdu. CHP Genel Sekreteri Ismail Rüştü Aksal ve eşı, Özden ve Metin Toker de o dostlar arasında. Inönü ailesine büyük bir saygı duydu, Ankara'da doğan oğluna da Ismet adını verdı. Orkıdeyi Jakarta'da gördüm yıllar sonra, Cumhurbaşkanı Evren ıle birlikte Uzakdoğu ülkelenne gıttığımız zaman. Protokol görevlilerine Bayan Subjakta yı sordum, o da sizı sordu, görüşeceksinız dediler. Ünlü batık ustası Ivan Tarki'nin ışyerinde karşılaştık. Siyah topuzunda yaseminlerle kucakladı benı. Başkentlı dostlarını sordu gözleri parlayarak. Artık çok genç değıl ama hâlâ serçe kemikli, hâlâ orkide! Başkentte bir orkide daha var bence, genç, güzel, akıllı, zanf bir kadın, Işık Kutay. Çok sevdiğim Mukadder Sezgin'in kızı, güzel okudu, güzel bir seçım yaptı, Avrupa Birtiği Danışmanlık Bürosu yöneticısı Pars Kutay ile evlendi, güzel birliktellği yaşıyor şimdi. Ben de sevgıyle ızlıyorum onu. Küçük bir kızdı tanıdığım zaman, şımdı orkide gıbı güzel bir kadın. Kutay çıfti bir parti verdi geçende, güzel bir diplomat onuruna güle güle partisi. Ayşe Sezgin Paris'e OECD'ye gidiyor yakında, tatil öncesı bir araya geldi dostlar. Sıcak bir aile partisi, kuşaklararası birlikteliği de simgeliyor. Hüsamettin Cindoruk, Ismet Sezgin, Baysan Bayar ile konuşurken neler anımsıyorum. Ismet Sezgin'i 1958 yılında tanıdım Aydın'da, genç bir DP'li, Hüsamettin Cindoruk'u Beyoğlu'ndaTel Sokak'ta gençlık örgütleri toplantılarında dınledım önce. Sonra neler oldu, şımdi DTP başkanı, güç bir ortakhğı sürdürme çabasında. Baysan Bayar başkent yaşamını renklendıren kadınlardan biri. Onunla konuşurken ıkı değil dört kişiyiz, babası Kemal Aygün, kocası Nuri Bayar'ı da hıssederiz yanımızda. Söyleşıye Mehmet Ali ve Uğur Bayar kardeşler de katılır, geçmişten geleceğe guzel köpruler kurulur. Biri Cumhurbaşkanının dış polıtika danışmanı, ötekı özelleştirme Başkanı. Bellı sancıları yakından yaşayan iki kardeş. Onlaıia konuşmaktan çok hoşlanırım, dedeyi de babayı da masal türü anlatırım. Ikısiyle de güzel anılarım var. Yaşayarak bıliyorum, özellikle basın ile ılişkilennde ayrıcalığın yerı yoktur hıç. Nun Bayar'ın Sanayi Bakanlığı döneminde en sağdan en sola tüm basın kuruluşlan kâğıdını alırdı SEKA'dan. Bir gün buluşacağız, baba Bayar ve dede Aygün'e dönük anılanmı anlatacağım Mehmet Ali'ye. Anılar yumak turü, dokununca çözulüyor, uzun yollar alıyor. Saatler çabuk geçti, güzel söyleşiler dansa dönüştü geceyarısına doğru. Avrupa Bııiığı danışmanlığına yaraşır düzeyde bir müzik v« dans şölenine yöneldı konuklar. Yöneten Pars kutay Eskıliğine karşın eskımeyen, nostaljik çağrışımlarla dinlenen Fransız şarkılarıyla Parıs'te dolaştık bıraz. Olımpiyat şampiyonluğunun aşırı coşkusunu daha çok yadırgıyorum o şarkıları dınlerken. Fransa'yı topla düşunmek ders geliyor bana. Dahası haylı sanal! Basın Yayın'ın diplomat kökenli Genel Müdürü Aydın Sezgin'in de çok hoş yorumları var bu konuda... Dans etmek güzel bir olay, çok sevindim hâlâ dansedenler var başkentımizde, vaktiyle dansedenlerın çocukları ve torunları. DPT Müsteşarı Orhan Güvenen'in iyi bir dansçı olduğunu bilıyor musunuz? O partıden çok güzel dans resımlerı yerleştı belleğıme. Sonra bir sıyahbeyaz tablo Onur konuğu Ayşe Sezgin beyazlar, ev sahibi Işık Kutay siyahlar içinde, incecik topuklu ıskarpınlerle yürümelerını, dansetmelerinı şaşkın seyredıyorum ama onlar da soruyor: Siz nasıl yürürdünüz? Doğru, ama milattan önce. O partide Babür Küçük'ü görmekten de çok hoşlandım. Ev sahıplerı Japonca'yı en iyi konuşan Türk, diye tanıttı onu. Bu sayfada da söz ettim vaktiyle. Japonya'nın ünlü tıp dergilerine kapak olan bir kulakboğaz uzmanı Babür Küçük. 27 Mayısçı dostlanmdan Sami Küçük1 ün oğlu. Güzel eşi de başka bir dostum. Atalay Yörükoğlu nun kızı. Mıllı Savunma Bakanı ismet Sezgin de sevgiyle selamladı onu. Sami Küçük ile bütçe komisyonundaki ortak çabalardan söz etmesi de çok hoştu. ^ Almanya Almanya, Avrupa'nın göçmenlerle ilgili enkalıkurallarınuygulandığıülkesi. Yalnızca "Alman kanındanolanlar"yurttaşlıkhaklarına sahip olabıliyor. Orada doğanlar isc bırtakım haklar elde etmek için sürekli bir savaşım vermek zorundalar. Bu konudaen çarpıcı örnek Nisan ayında Almanya doğumlu bir Türk gcncinin otuz yıldır burada yaşayan ailesiyle birlikte sınırdı^ı cdilmcsi sırasındayaşandı. Yetkilileringerekçesi.bu gcnciıı "topluınsal güvcnce ve düzcn acısındanbüyükbirtehlikc"sayılmasıydı. Münih'tc kaldığım ıki gün içinde iki kez yoldançcvrılippasaportumistendi. Herikisındc dc Ingilız olduğumu, pasaportumun yanımda olmadığını söy lcyip onlara Amerikan sürücü ehliyetimi gösterdim. Ehliycti görüncckafaları iyicekarıştı. Ancak homurdanarak gitmcmc i/in vcrdiler. Ama 10 ay öncc Irak'tan kaçarak Almanya'ya sığınmak isteyen Ali HabbaJafTnabenimkadarşanslı değildi. Bir gün birdostuylacamiyegiderkcnJaffha'nınyolunukesenikisivilpolissilah zoruyla onu duvara dayadı. "Ne yaptım ki?" diyesoruncapoliskıınıldamamasını ve sesini kesmesini söyledi. Bu arada iki polis arabasıgelipzorlaonlarıkarakolagötürdü. JafTna\iansoyunmasıislendi.O,gclenekleri gereğincc arkadaşının yanında anadan doğma soyunamayacağını belirtti. Başka bir odaya götürüldü ve anadan doğma soyunması istendi. Jafîha'yaeğildeyip makatındabir şeysaklayıpsaklamadığınabaktılar. Jaffna karınaşık duygular içinde bu olay ı baştan sona anlattı. Onun yaşadığı duygular banadahiç yabaneı değildi. Birhaftayıaşkın birsürediryaşadığımoncaaşağılamavehakarettenbitkindüşmüştüm. Kısasüredcbcn de,JafTnagibi,kınlmadanöncebükülmeyi Irkçılar renklerden siyahı "seviyorlar". öğrendim. Jaffha'nın başından geçen olay burada gazetelere bile yansımayan türdc bir olay sayılıyor. I ıpkı Amerıka'dakı ınsanöldürme.ya da Nijerya'daki şantaj olayları gibı, bu olay da yaşamın anormal bir gcrçeği. Münih 'ten ayrılıpgeldiğitnyoldanbukczgeridönüyordum. Nicc'dc yoluma ara verdiğim sırada karjilaştığımbirlngilizlefutbolkonusunda başlattığımız sohbet sonunda Ingiltere'de yaşayan siyahlarkonusunadayandı. Adam, "Southall'da yaşıyorum ve oldukça hoş bir yer. Kimileribirazsaldırganoluyor;ailelcrini de getirtmek vb. gibi birtakım ayrıcalıklar istiyorlar. Her şcy iyi hoş da, sığınma isteyenlerişincılkınıçıkarıyorla'r...Sanınmartık kendi başımızın çaresine baknıanın zamanı geldi," diyordu. O anda, en azından benim çok iyi btldiğim bir ırkçılığa geri dönmcktc olduğumu anladım.^ • , Türkçesi: RİTAURC.AN IRKÇI, IRKÇILIK, YABANCI Faslı yazarTahar Ben Jalloun'un kızına ırkçılığı anlatmak içın yazdığı kitaptan birkaç soru aktaralım. Bakalım yanıtlarını bilıyor muyuz? Irkçıhk nedir? Irkçılık. bütün toplumlarda ortaklaşa var olan, oldukça yaygın bir tutumdur. Irkçılık, fızıkı özellikleri ve kültürlerı bizımkinden farklı olanlara guvensızlık duymak, hatta onlardan nefret etmektır. Yabancı nedir? "Yabancı" sözcüğü dışardakini, ötekini tarıf eden "yaban"sozcuğunden turemıştır. Aıleden aşıretten, kabıleden olmayan demektır. Yabancı, bazen yakın ya da uzak başka bir ulkeden, bazen de başka bir kent ya da köyden gelendır Buradan da yabancılara, dışarıdan gelene düşmanlığı anlatan "ksenofobı sözcüğü doğmuştur. Gunümüzde "yaban" sözcüğü olağanüstü, görmeye alışık olmadığımız çok farklı şeyleri ifade eder oldu. Sanki "tuhaf'ın eş anlamhsı gibi. Irkçı nedir? Irkçı aynı derı rengınde olmamasından, aynı dilı konuşmamasından, hatta bayramları aynı biçımde kutlamamasından yola çıkarak, kendısınden farklı olan insanlardan daha iyi, hatta daha üstün olduğuna kendisini inandıran kışidir. Bir çok ırk üstün olduğu konusunda ısrarcıdır ve şöyle der: "Benim ırkım güzel ve asildır; diğerlerı ıse çırkındır ve hayvandan farkları yoktur."^ Kızıma Irkçılığı Anlatıyorum, Türkçesi: Alev Er, Yayınevi: Kontiki Işık ve Purs Kutay.