Katalog

1 ŞUBAT IW8. SAYI 619 lipona "uri' olupolmadığinı sordiı. Annem ürkerekevctdcmis. ancak iyicekaygılanmayabaşlamıştı.Zaınanlaetraftanelerolupbittiğiııi daha iyi anlamayaba$lamışlardı ama yinedeakşamlarıbirbardayadalokaldcbirarayagckliklerinde"iyikiariyiz"diyebiliyor, bunasevinebiliyorlardı. Gerçi onlarda insandı ve kendi evlerini Almanlar için boşaltmaları, sokakta karşılaştıkları anda Almanlar'a yol vernıelcri ya da dükkânlarda ahşverişyaparkenbirAlmangeldiğindeona sıravermelcridoğrudeğildi ancak yapılacak bir şeyde yoktu. 1939yılında Ikinci DünyaSavaşıbaşladı. NSSislenıi uygulamaya konmuştu. Önce motorsiklctlcritopladılar. Babamınki vcamcamınkidahil... Ardındanda, l940yılında, 31 yaşındaki babamı askerc çağırarak, Paris'lekibirliğckatılmasını istcdiler. Aynı yıl amcam dagürcvoçağrıldı. Ancak yaşlıolduğıı içinonupolis yaplılar. Vctüylerürpertici hikâyesiböylecebas.lamı.s.oldu. 101. polisbirliği Polonya'dagörevalacaktı. Asayişten sorumluydular. Ancak I.odz ğötürülmcsinden sorumlüydtık. Ancak bizimlebirlikte,aynıbirliktenbaş.kabirgrup polis daha vardı. Onlarınkiminkomutasında olduğunu ise hiç bilmiyorum. Bu harckât sırasında 50100 kadar Yahudi'yi bir hapishaneden alıp 510 kilometre ötedckibirçayırlığagötürdük. Orada onları beklettik.Olduğumuzycrdenyüzmetrcötede toprak bir alan görülüyordu. Vc orada birçok ceset yatıyordu. Yahudi olduklan anlaşılan bir grup i nsan da kocaman çukurlar kazıyordu. Başlannda bir nöbetçi yoktu ay rıca da hatırladığım kadanyla içlcrindenbirkaçı bizigörürgörmezkaçmayabaşlamıştı. Komiserlcrimiz, durumu kendi aralarında göriişmeye başladılar vc bize orada cukur kazan Yahudiler'i vurmamız için cmir verdiler. Benitirazetmeyeçalışarak,bunuyapabilecek durumda olmadığımızı söylemeye çalıştımancakbiziyinedeonlarınyanınagönderdiler. Vcoradaki 10 kadar Yahudi çukurların yanmdakurşunadizıldi. Kurbanlarhepcrkckti. Vurcmri vardı. Yasadışı bir durum yoktu. Yalnız vurulmadan kcntindcki Yahudi gcttosuda onlarındenetimi altına verilmişti. Vc bu gettoda binlcrcc Yahudi öldürülmüştü. Paul anıca da öldürmüştü. Paul Amca sonradaıı anncme, öldürdüğü insanlar arasında kadmlar olduğunu, öldürmek için her7aman cmir gcrckmcdiğini, akşamları bu birliktc alkolün sular gibi akıtıldığınıdaanlatacakti.Kaçmayaçalışanları arkadan nasıl vurduğunu da. Neyaptıklarını biliyorlardı. Sivil Yahudiler'i öldürüyorlardi. Zatcn askcr Yahudi dc yoktu. Yıllar sonra mahkemeyeçıkıphcrbiri bir digcrinin yaptıklarmı anlatırken, her ş.cyi ve vahfjctin hcr anını hatırladıkları da belli oluyordu... Kendi yaptıklarıhariç! Bu Paul Amcaiçindegeçerliydi.25 F.ylül 1964 yılında mahkcmcdc vcrdiği ilk ifadcdc şıınlar kaydageçirilmişti: "YüzbaşıTrappkumandasındaydık.Ben orada ayakkabı tamirindcn sorumluydum ve dolayısıyla f'aal görevcmri almadım. Hatırladığım kadanyla Polonya'da önce eski bir manastırayerleştik.Sonradanbarakalardan oluşmuş bir kampa taşındık. Bulunduğuınuz yerin adını hatırlamıyorum. 1943 yılı Ocak ayı sonlarında hastalanarak vc yüzde 50savaş, gazisi olarak Hamburg'adöndüm. Bana orada Yahudilcre yapılanlarla ilgili sorular soracaksanız, bilmelisiniz ki, hafızamhastalığımnedeniylesonderecczayıflamış olduğundan, ancak kendi katıldığım görcvlcrle ilgili veodasınırlı bilgilersunabilirim. 1942sonbaharındabirliktekibirgrup arkadaşla, Yahudilcr'in başka bir bölgeye önce soyunmaları gerekmişti. Çırılçıplak vuruldular. Elbiselerine ne olduğunu gcrçckten bilmiyorum. AyrıcaoyolculukesnasındayoldaSSbirlikleriylekarşılaşıpkarşılafjmadığımızı da hatırlamıyorum. Operasyonun kesin tarihini dc vcremeyeceğim. Karakı^patlamadanönceydi.Sonbahardv. Ben kcndim başka bir operasyon içinde yer almadım. Iddiaedilendiğereylemlerde bizzat bulunmadım. Arkadaşlarımdan dinlediğimi de kesin hatırlamıyorum. Iddialar arasında bizim birliğin Polonya'ya gelmesindcn kısa bir zaman sonra, Jozefmv'da 1400 kadar Yahudi 'nin kurşuna dizilmiş olması var. Ayrıca binlcrccsi de, toplanarak kamplarasevkedilmiş.C'ivarbirköydeyaşayan 200 Yahudi ise hemen orada kurşunadizilmİ!j. Ancak ilk 68 ay içinde saklananlar alınan cmirlcr üzcre yakalandıkları yerde vuruldu. Bunlardanyolaçıkarakdaenazından adı geçen bölgcdc key fi cylemlerin yapılmadığınısizesöyleyebilirim. Arkadaşlar, Yahudi ler'le ilgili opcrasyonlara clbctte katıldılar. Ancak bunlar ya hep Yahudiler' in bir ycrden başka bir yere nakliya da trenlcrc bindirilmc sırasındaki denetimle ilgiliydi. Ayrıntı hatırlamıyorum." Amcamın ifadesi, ön soruşturma ifadeleri arasındaki en kısa ifadeydi. Ve bu ifade yıllarsürencelselerboyuncadadeğiştirilmedi. Detaylandırılmadı, bir kelimc olsun eklenmedi. Amcam ayrıntıları ailcye de söylemiyor,semtlerinyada şahıslarınisimlcrinihatırlamadığını bclirtiyordu. Ifadesininaksinc, 1943 Ocak ayından çok önce, 1942 Noeh'ndede AlmanyaVla olduğunu biliyorduk ancak sonradaıı tekrar Polonya'ya dönmüşolabilirdi. Hastalandığı doğruydu ancak bunu Polonya'da mı anladığı yoksa hastalığı Almanya'yadöndükten sonra mı kesinleşmiş, bu belli değildi. Sonuçta Almanya'ya dönüş nedeni dc aydınlanmıyordu. Anneminanlattıklarınagöıceskidençokneşelicıvılcıvıl bir insan olan amcam Paul, hastalandıktan sonra değil gülmek, konuşmaz olmuş, içinc kapanmtş ve bambaşka bir insan olmuştu. Hamburg 1943'de bombalandı. Amcam, küllcrin ve taş yığınlarının arasından sağlam kalan makinelerinı taijidı. SS bağlantısını kullanmış ve bir ycrsatınalmiijtı. Paul Amcabizisıklıklaziyareteder,politikacılannyetcncksizliklerindenvememleketinhalindenşikâyetcdcrdururdu.Oturduğuscmtte OKIJ Partısineoy vcrccck tek insan olduğunu sürekli tekrar cdcrdi. (DFIJ: AlmanBanş Birliği, 196O'dakurulmu!>, Doğu Alman'ya tarafından desteklenmiş sol görüşlüve I969yılındansonraseçimlerekatılmamışbirparti). Ağzından Yahudiler'eya da Yahudi düşmanlığına dair tek bir söz duyınazdık.Sava^adairanılarınıdaanlatmazdı. Önce onun karısı sonra benim babam öldü. Paul Amca yaşlanmıştı vc artık ben onu /iyaret ediyordum. Ve bir gün tekrar savaştansözetmeyebaşladı. "Savaştaneolurki, ınsanları öldürürsün..." denıişti. Paul mahkemeyeçıkanarkadaşlannın çoğunun5 ile8 yıl arası cezaaldığını ancak hiyerar^i içinde kimininafTauğradığınıbiliyordu. Birkcresinde bcrabergörev yaptığı biryüzbaş,ıyı ziyarctcgitmişancakPolonyakonusuaçılınca, yüzbaşt onu cvindenkovmuştu. Bunu da acı içinde anlatıyordu. Ara sırapiijman olduğunu bilc düşündüm ancak o suçunu beyninden tamamen atmışa benziyordu. Hep başkalarısuçluydu,o ise asla... Sürekli bukonu hakkında konuşmak istemesi vicdanazabından kaynaklanıyordu ama yaptıklarının hukukisonuçlarınakatlanacakdurumdadcğildi. Elindekimahkemebelgelerininhepsini yırtıpatmiijtı. 1978'demahkeme tarafından bir kez daha çağrıldt. O gün hiçbir şey hatırlamadığını söylemişti. Mahkemeheyeti 76 yaşındaki adama inanmak zorundaydı ve inandıda.. I983yılındakisonsorgulamasında Paul Amca artık 81 yaşındaydı vemahke mede hiç konuşmadı. Ona 1986'da, yazdığım "Öliim hcr ycrdeydi" adlı kitabımı armağan ettim. Kitap, Auschvvitz'den kurtulabilmi!) kadınlarla ya • pılan söylcijilcrdcn olu^mu^tu. Öldüğünde evindesadeccbukitabıbulduk. Yatağının altına saklamıştı. 91 'inc girdiğinde peş.pcsc geçirdiği iki kalp krızinc ycnik düş.müştü. Artık istescde konuşamazdı. Ölümündcn 2 yıl kadar önce onu bir bakım evine yerles,tirmis,tik. Kimseyle ilişki kurmuyor, saldırgantavırlarlaherkesikendinden uzaklaştırıyordıı. tki kcz şehirdcki hastaneninpsikiyatrikliniğineyatmldı. Aynı dönemde "Normal erkekler" isimli ve Paul'ün de içinde görcv aldıgı Polis Birliğiııi anlatanbir kitapyayımlandı. Kıtabıokurkcn Paul'u anlami!>tım. Amcam o clchşeti asla unutmamıs.tı.Hayvanlarbileokitaptaanla' tıldığıgibikurijunadizilcmcz, öldürülemezdi. Orada yaşananlar cıddi bir vahş.etti. Vc Paul üzerine kâbus gibi çöken bu anıların agırlıgınedeniyleölcmiyorduda.. Amcamın tabutunu gördüğümdc, onun öldürdüğü insanların birtabutları bilcolmadığını düşündüm. Me/armı kazarlarken, onun vurduğu insanların kendi mezarlarını, bile bile kazmak zorunda kaldıklarını hatırladım. (,'ukurlar geldi gözlerimin önüne vc içlerineduasızüstüsteatılanonlarca insan... Amcam suçunu 50yıl taşıyarak, 91 yaşında ölmüştü. 50 yıl, öldürdüğü insanların yüzlerindeki ifadcyi rüyularıııda görmüş, acıyı öldürdüğü insanlardan 50 yıl daha fazlaçekmişti...^ Çeviren: AŞKIN ELÇİ Soykırımdan geriye kalanlar... Auschmtz 'deki Birkenau Müzesi,