Katalog

CllMHURlYFrDERGİ P+ faydaetmiyor." Soğuksokaklarda.korkulugecelcrdesokaktaki çocukların yantnda olan biri var. Onu televizyonlarda, gazetelerde sık sık görürsünüz. Yusuf Ahmet Kulca, Sokak Çocukları Gönüllüleri Derneği Başkanı. Oda on iki senc Çocuk Esirgcme Kurumu'nda kalmiş. Çin Halk Cumhuriycti 'ndengöçmen olarak gelmiş 1969 senesinde. Babasının bakacak durumu olmadığı gerekçesiyle Çocuk Esirgeme Kurumu'na verilmiş. On sekiz yaşınagelince kurumla ilişkisi kesilmiş. Üç yıl İstanbul'damezarlıklarda,dermeçatmaevlerde, terkedilmiş arabalarda yaşamış. Daha o zamandan bir şeyleri değiştirmeye karar vermiş. Kenan Evren'edilekçeleryollamış. Yarutalamamış. Daha sonragazeteciTahsin Öztın'inserbestkürsüköşcsindcyayınlanmış dilekçesi ve üçyıl sonra Çocuk Esirgeme Kurumu'yla ilgili yasa değişmiş. Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu, Korumaya Muhtaç Çocuklar Kanunu olarak değiştirilmiij. Kulca 1988 clen itibaren gazetecilikyapıp,çocuklarlayakınılışkılerkurmuş."Kendi yaşamımla onların yaşamı arasında çok benzcrliklcrbuldum"diyor. Çocukların sokağagelme sebeplcrini şöylesıralıyor Kulca: "Düşüksosyoekonomik düzey. Göç ve göcün beraberinde getirdiğı sağlıksız ve altyapısız yerleşim bölgelerı, parçalanmış aile ve aile içi şiddet, cinsel istismar, eğitimsizlik, scvgisizlik ve ihmal." Sokaktaki tehlikelerin başında madde bagımhlığı gelıyor. Bunlarınbaşındadatiner ve bali. ünlann ardından kırmızı ve yeşil reçeteyle satılan uyuşturucu maddeler. Bu maddeleri kullanma nedenleri ise çocukların ağzındanşöyle: "Hğeruçucu madde kullanmazsakutanma duygusundankurtulamıyoruz.Tinervebali bizi utanma duygumuzdan anndınyor. O zaman utanmıyoruz. Rahatlıkla dilenip, para isteyebiliyoruz, yemek isteyebiliyoruz." Başkabirneden ise, "Çocuklar bumaddeyi kullandıktan sonra istedikleri hayali kurabiliyorlar". Tinervebalikokladıklarındadışannınsoğuğundan, yedikleri dayaktan etkilenmiyorlar. Yaşadıkları acıyı unutmanında yolubu. Uçucu madde kullanan çocukları birçok sağlık sorunu bckliyor. Beyne zaman zaman oksijengitmediğindensiniruçlarındameydana gelen zedelenme sonucu donuk zekâ, zekâ geriliği gibi sorunlar ortaya çıkıyor. Ayncaciğerlertahrip oluyor, çocuk açlıkhissetmediği ıçin bağırsak ve midesinde önemli sorunlaroluşuyor. Kansızlık,bulaşıcıhastalıklar da bunlann üstüne eklenebı I ir. Yusuf Ahmet Kulca sokakta çocuklann karşı karşıya kaldıkları tehlikeleri sıralıyor: "Fiziksel ve cinsel istismar, şiddet, suç işlemeye başkaları tarafından zorlanma, yanma, yaralanma, kaçırılma, öldürülme, kronik, tehlikeli bulaşıcı hastalıklara yakalanma, kötü koşullarda yaşama ve bakım eksikliği sonucu ölümle bitebilecek hastalıklar." Tehlikeler bunlarla sınırlı değil. Kulca Brezilya örneğini veriyor. On beş yirmi yıl önce onlar da bu dramı yaşamışlar. Ancak önlem almak ıçin geç kalmışlar. "Bugün gelinen noktada Brezilya'da sokak çocukları kedi, köpek gibi öldürülüyorlar. Son dört yıl içinde Brezilya'da öldürülen sokak çocuğu sayısı 16bincivarında." Sokakların çatısı yok vc Yusuf Kulca çocukların geleceğindenendişeli.Bu çocukları nasıl bir gelecek bekliyor sorusuna cevabı şöyle: "öncelikle bu çocuklar yaşayabilecek mi? Kişiliği aynı kişilik olarak kalacak mı? Hepolumsu/'saldırganduygular içinde toplumdan intikam almak isteyebilirler. En büyük korku bu. Bu kadar şiddet gören çocuklar ilerde bunun bedelini şiddet olarak geri ödeyeceklerdir. Çünkü onlann kaybedecekleri hiçbirşcylcri yok."^ Kukla tiyatrosundan ressamlığa, yazarlığa uzanan bir yaşam. Janset Shami îstanbul doğumlu bir paşa kızı. Yazarlığa 1951 yılında gittiği Ürdün'de başlamış. îki yıl önce New York'ta yayımlanan lngilizce bir romanı var: "Karşı Kıyılardaki Kafesler" Geriye birşey bırakmak için GÜRHAN UÇKAN Kadınların ikinci güzelliklerinı yaşadığı yaşlardaJanset Shami' Nâzım'ın "kadınlan"... Janset Shami ıle ortak yanları yaşama hakkını vererek,doya doya,kanakanayaşıyorolmalan... Nasıl bir işin ustası işine gönülden sarılırsa, nasıl bir annemisgibiuyuyançocuğununüzeriniörterkenyüreğinisımsıcakhissedcrse.yaratıcı bütün ınsanlarda yaşamı Janset I lanım gibi yaşıyorolmalılar 1991 'de yaşama veda eden ünlü ressam FahrelnıssaZeıd'ındebaşarılıbiröğrencısi Janset Shami. Paşa kızlığından... Janset Shamı'yle, kızı Seteney'inStockholm Üni versitesi' nde konuk öğretim üyeliğı yaptığı sırada oturduğu cvdc buluştuk. Renkli dünyasının kapısını aralamadan önce bir koşul koydu: Sene yoktu. Haklıydı da. Sanatı n y aşı olmazsa, sanatç ının da olmazdı. tstanburdadoğdum, babam subaydı (lsmaıl Berkok), ben lOyaşındaykcngcncral oldu. Şarkaonutebrikegittik. Annemcesur ve çok güzel bir kadındı (Hüsrüzeki Hanım). Düşünün o devirde kalkıp taa Kars'a gidiyordukbabamıtebrike.sankiBursa'yagider gibi. Yanımızdaağabeyimdevardı,o zaman 17 yaşındaydı, küçük kardeşim de 6.5. Vapurla Zonguldak'a gittik, oradan da karayoluyla Kars'a, çok uzun bir yolculuktu. Babam bizi görünce şok oldu, nasıl geldiniz buraya, diye. Ben 13 yaşındayken babam Ankara'ya tayin oldu, Millı Müdafa Vekaleti'nde Seferberlık Dairesi'ne. 1 larpyıllan olduğundan. O, Akademi kitabiye hocalığı yapmıştı, onun bilgisinden istifade etmek için. O zaman bızde Ankara'yataşındık. Kaç yılında? Busoruyayanıtvermıyor. Yılıyok. Harpyıllarıdedikışte. .Orada MaarifKoleji'nibitirdim. Ardından daDil Tarih Cografya Fakültesi'nin tngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü. Babam iki defa Demokrat Parti'den Kayseri mebusu oldu, 1954'teöldü. JansetShami, 1951 'deevlenipürdün'etaşınnıış. Çünkü eşi, Ürdün Çerkezlerinden. llk tutkusu yazarlık oluyor: Ben çocukluğumdan beri babamı yazı yazargördüm.Sürekliyazardı. llk vcençok tanınaneseri KafkasTarihi'ydi.BırdcKurtuluş Yolu diye dillerimukayeseeden birkitapyazdı. Babam, kızımbcnimyolumutakip edccck,derdi. Çünkü iki kardeşimmühendis olmuştu, ben ise edebıyat okııyordum. Önce gazetelerde yazdınr Akşam,7.afer, Yeni Istanbul. Yeni îstanbul çok ıyi bir gazeteydi. Orada ilk defa kısabirhikâyemçıktı, 20 lira verdiler. Bu paray laben bütün ev halkına hediyeler aldım. O arada radyofonik piyesler de yazmaya başladım, Ankara vc Îstanbul radyosu için. Ancak ikisini dinleyebildım. Daha sonra Ürdün'de, hem de küçük bir kasabadaydım. O zaman mümkün değildi radyonun (yabancı istasyonları) alması. O zaman, bana hep sorulan bir soru olan, ncdcn lngilizce yazıyorsunuz, sorusunun cevabı ortaya çıktı: O zaman benim Türkçe yazmayı sürdürmemin bir anlamı yok, dedim. Arapça da öğrenemem, çok zor çünkü. lngilizce yazmaya başladım. 1995 yılında Ingilizdilindeki yazarlığını kanıtlayan yapıtı New York'ta yayımlandı: Çages on opposite shores (Karşı Kıyılardaki Kafesler). Amerikalovva kentindekiUluslararası Yazarlık Programı'nda 4 ay öğrenim görmüş daha önceden. Bu okula Orhan Pamuk ile Nazlı Eray'ın da gittiğini ekliyor. Romanın konusunu, etnik kökenini yetişkin yaştaöğrenenbirkadınla, farklıncdcnlcrden ötürü evindcn dışan çıkmayan, çok ayn dünyadayaşayan biradamın ilişkisi oluşturuyor. Bilgısayarteknolojisinden ötürü yazarlık çok zorlaştı, diyor. Çünkü yazılan metni düzcltmek öylesine kolaylaştı ki, son şeklini alıpalmadığına karar vcrmck çok zor oluyor. O yüzden eski yazarları çok takdir ediyorum. Nasıl yazmışlar clle bunca uzun romanları, anlayamıyorum Bir fırsat olduğunda TÜYAP Kitap Fuan 'na gclip çağdaş yazarlarla tanışmak istiyor. Resim dünyasına giriş... Prenses(FahrelnıssaZeıdBen AIHussein) 1973 'te Amman'ageldı; daha Fransave Italya'da yaşıyordu. 1991'deöldü. 14 sene onunlahem öğrencisi, hem de arkadaşı olarakbirlıkteolduk Anncminyerinitutlubenimiçin.Zatenbırbirlennebenzerlcrdıde O zamankıkadınlaröyleydiaslında. Muayyen bırtabakadakiTürkhanımlarböyleydiler. Janset Shami, birçok yerdc sergileraçmış. Ama birtanesinin ycn kalbındcsımsıcak du2^ ruyor 2Temmuz l987'de"PrenscsFahrelS nissa'nınkoruması altında" Amman'daaçti14 ğı sergi. Davctiyenin kapağının arkasına Janset Shami, birçok yerde resim sergisi açtu Birini de Fahrelnissa Zeid 'in korumasında... şöylc yazmış Prcnscs: