Katalog

8 CUMHURİYEI DERGİ Sinemada siyahlara onca rol arasından soytanlan, gangsterleri ve fahişeleri canlandırmak mı düşüyor? Rengi ne olursa olsun, yapımcı neden belli kahplann dışma bir türlü çıkamıyor? Ingiliz Film Enstitüsü'nde konuk araştırmacı olarak görev yapmakta olan Bel Hooks anlatıyor... Sinemanın kötü siv a hları çok daha fazla sayıda siyahi boy gösteriyor olsa da, belli baslı filmlerde oıılara uygun görülenrolleryincsonkcrtckısıllı. Dahaönce de varolan dadılar, usaklar, hizmetçiler, kadın tellalları ve gangsterler kervanına son günlerde bir de, "Romeo ve Jülyet" ya da "10Wonghoo"datanıkolduğumuzkaradcrıli "zenne" kralıçelereklendı. Herkes sinemanın gerçek yaşamı yansıtan bir ayna olduğunu düşünse de, biz siyahlar kafamızı vebedenimizi hertüıiüekononıik, sosyal vekültüreletkinligetümüylekatılınamızaolanaktanıyaeakbırbıçımdegelüjtırdik.'roplumılansoyutlanmiij,tckboyutluduşünen,ruhsal vcahlaksalhıçbırdcrınlığıolmayan siyahlar ıse yalnızca filmlerde kuldı. Haftada dört ile oıı film arasında film izlerim. Songünlerin filmlerindeenazbirsiyah karakteroluyor. Pazarara'jlırmaları sıyahların smemaya sanıldığından çok daha yoğun ilgı gösterdıklerını ortaya koyduğundan ve siyah oyuncuların varlığı gişelerı olumlu etkilcdiğinden, ABD yapımı filmlerde kara derili oyuneulara gok daha sık tanık olunuyor. Siyah oyuncu büyük bir olasılıkla erkek oluyor. Tümü bey azlardan oluşan bir filmin aşırı emek harcamadan yoğun ilgi görmesini sağlanıak çok kolay: bas,rol oyuneusunun arkadaşı zenci olmaya görsün, fı lm çok daha gcnişbirizleyicikıtlcsinıkendısıneçekıverıyor. Yüksek ücretli Whoopi (ioldberg de siyah kadının kaderini paylaşıyor fllmlerinde. üçük bir kızken büy üyünce yıldız olmayı düsjerdim. Ortaukul yıllarımda tiyatro derslerindeki başak.nmdanötürüparmaklagöstcrilirdim. Öğretmenimizin scçtiği her oyunda mutlaka banada bir rol vcrilirdi. Ünıversite cğitimımı tiyatro bölümünün verdiği bursla tamamladım.Sahnedeveekrandakaraderı1 lcre çok az ycr olduğunu ancak meslek ya1 •jamına atıldığımda oğrcndım. Kara dcrili kadınlarayalnızcadadı,sürtükvefahışerollcrı vcri lıyor, crkeklcri ıse ancak uşak ve katıllerı canlandırabıhyorlardı. Profesyonel bir şirkette görev alabilmek içinılkkezsınavagirdığimgününüzerinden yirmi yılı aşkın bir süre geçti. Yıldız olma düşümden çoktan vazgeçtim ve yepyeni bir ki^iliğebüründüm.Şimdikimesleğimolan yazarlık ve elestirmenlik her ne kadar oy uneuluklayakındanilınitliisede.yinedesinemagibideğil.Sinemadünyasıbirnebzedeğişmedi. Büyük ckranda eskisine kıyasla Siyah oyuncu ilgi çekiyor "48 Saat" ve "Oldürücü Sılah" buyöntemin ne denli geçerli olduğunu kanıtladı. "Pulp Fiction Ucuz Roman"dan tutunda, "The Shawshank Rcdemption Esaretin Bedclı", "Unforgıvcn Affcdılmcycn", "SevenYedı", "Mıssıon: ImpossibleGörevimizTehlike" ve "Gridloek'd" gibi tüm filmlerde siyah erkek oyuneular yoğun bir izleyieikitlesiniçektiler. Kadın ö/gürlüğühareketıyle bırlıkte yazgıları değışen llollyvvood'un beyaz kadınları da artık kendilerine sadık bir siyah erkek arkadaij edinebiliyorlar. Gelgelelim, "PelikanDo.syası"sinemaya uyarlandığında ve beyaz gazetecı zenciye dönüştüğünde (Denzcl VVashington), beyaz hukuk öğrencisiyle gazetecı arasındakiilişki de aşk ilişkisi olmaktan çıkıyor. Gerçek yaşamdabeyazlarlabirlikteolansiyahlarm sayısı ne denli çok olursa olsun, sinemada farklı ırklararasındakı eınsel ılışki hâlâtabu.. "The Long KıssGoodnıghtlyı Geceler öpücüğü" filminde izleyici kara dcrili SamuelL.Jackson'unonayaklaşıııayaçaliijan güzcllergüzeii sarışın Geena Davis'i sagduyulu bir bıçımde gerı çevırdığıne tarjık olur. Morgan Freeman, "Esaretin Bedeli"filminde Tim Rohbins'le. Tahulan aşmasıgerekmiyordu bujllmde siyah adamın.