Katalog

CIJMHURİYETDERGİ C harles A/.navour ilk sahneycçıktiğında dünya çapında bir yankı uyandırmadı. Scsinin kulakları tırmaladığı, görüntüsünün ise albeniden yoksun olduğu ileri sürüldü. Müzik eleştirmcnlcri, "Bu ses ve fizikle sahncyc çıkmakçılgınlıktanbaşkabirşeydeğil,"dernişlerdi. Hcr zaman olduğu gibi bu kez dc yanılmış.lardı. Aznavour buyılmeslekyaşamının ellinci yilını kutluyor. 72 yaşındaki sanatçı önünde daha uzun bir yol olduğuna inanıyor vc "Kuşkusuz yaşımın getirdiği olumsuzluklar var ama yaşamınızda bu tür ufacık şeyler olduğu, kcndinizi elden geldiğince etkin kılabildiğiniz sürece yaş söz konusu olamaz. Sürekli yaşlandığımı dile getirmekle birlikte, yaşlı değilim. Her geçcn gün ycni bir seyöğreniyorum,"diyor. 1.60 boyundaki bu ufak tcfek adam şimdilerde ikinci altın çağını yas,ıyor. 8()'li yılların ortalarındayıldızısönmcyebaşlayan Aznavour geçtiğimizyıl EMI şirketıylebirsözleşmeim/aladı.Tümcskialbümlencklcmclcr yapılarak ABD'de yenidcn yayımlandı. Bunlararasında"Les40ChansoıısD'Or4() Altın Ezgi" ve "Aznavour Chantc Nocl" albümleri de yer aldı. I ngilterc ise, onun cn çok tanınan20parçasınınlngilizceyorumlarmdan dcrlediği "SheThe Best Ot'Charles A/.navour" adlıbiralbümü piyahayasundıı. A7ııavour kasırgası bu yıl yayınlanacak .10 CD'liktopluyapıtlarıyladoruğunaulaşacak. 1992 yılında Aznavour, Edith Piafve Fransız czgisinın babası olarak bilinen Charles Trenet'nin birçok yapıtını dayayınlayan Raoııl Breton şirketmın yayın haklarını satın aldı. Bu girişimin amacı Fransız gclcncğini yaşatmakveonulngilizcesözcükliipopakımının olumsuz etkilcrinden korumaktı. The (îuardian gazetesi yazarlarından Adam Sweetıng'in Raoul Breton stüdyolarındagerçekleştirdiği söylesji Aznavour'un bilinmcyen yönlerine ışık tutuyor: Mavigömleği,devetüyürcngındekika7ağı ve çikolata renkli cckctindcn, A/navour için renk uyumunun önemsiz bir ayrıntı olduğu seziııleniyor. Altdudağıhafifçedısaçıkık, kaşları (,atık, iri burnu ısedevbirel darbesiyle yü/ünün ortasına oturtulmuş ızlenımini veriyor. tngilizcc'yi pek iyi konuşamadığını ileri sürmcsinc karşın, Aznavour bu dilin konuijiılduğu ülkelerde insanların gönüllcrindc taht kurmak gibı zorlıı bir ısi basarmıs. "Ingili/cc öğrennıe konıısunda hiçbireğitım görmedim. Çevrilnıe.si gereken bir czgim olduğunda elıme sözlügü alıp mctni sözcüğü sözcüğüne çevırerck sö/ ya/arına tcslimediyorum. Ingili/cebılgıme/gılcrdckı sÖ7cüklerlc lokaııla ve otellerden edındiğim sÖ7cüklerden ibarct." Başkahcrhangıbirdili ikinci derecede iyi kullanabilmeyetısı, I ransı/cadüijünüpyazarkenki iggüdüsellikten kaynaklanıyorolabilır. Aznavourmüziğinherzamansözcüklere boyun cgdigine inanıyor. Bu nedenle ezgilerin çevnlmesi yoğun ve sancılı bir siireci gerektiriyor. "hzgilerbüyükbirözenlee.evrilmiştir. Bunların çoğu 1 lerbert Kret/nıer ve DecShipmantarafından Ingılızcelestırıldi. Herikisidelngili/,ziraIngiltere'desÖ7cük dağarcığı çok daha zengin. Amerika'nınki ise son derece kısıtlı. Bu çevırtnenlerle her dakikailetisimivindeyim.Çcvırilersürekli gıdipgeliyor. Beğenmediğim bir sözcük olduğunda onlar, 'Tabii kibeğenmezsin,çünkülngilizcebılmiyorsun'diyekanjiç.ıkıyorlar. Bu çekişme hcr ıkı tarafın da uzlaştığı bir bicimde noktalanıyor. Sonuç, tabii ki, büyüleyicioluyor." Yltirilmlşaşklar... Birçeviri nedenli iyi olursaolsun, farklı diller kendi kültürel etkilerini ve günccl anlamlarını da bcraberinde getiriyor. Juliette (jrcco'nunda"HearMyC,'hanson"dabelirtliği gibi, Piaf, Aznavour, kcndisi ve baskalannın sürdürmeye çalıstığı bu gelcnek sözcük veduygularınustalıklıbirbiçimdeimbıkten geçirilmesiylc çok yakından ilintili. Garip ama bu durum l'ransızca'da oldukça iyi sonuclar veriyor. Aznavour'unyapıtları Ingilizce'yc çevrildiğinde insana farklı hazlar tattırıyor. Bu ezgiler yitirilmiş aşklar, bosa harcananyıllarvcyaslanmanııı getirdiği yüt rek paralayıcı duygularla yoğun. Ama eri azından Ingilizce'ye çevrilen pargalarda, "Sevgi artık sunulmuyorsa, masadan kalkmasınıöğrenmelisin"gibimantıksızbirör* nekte olduğu gibi, insanı rahatlatan bir seyler yakalanabiliyor. Ensevilen Fransızşarkıcılarınbasmdayer almasına karşın, Aznavour lirmenı kökeninden onur duyuyor. Ailesinin yoğun Ermeni göçü sırasında Türkiye'den Fransa'ya gelmcsi nedeniylc, köklerı Aznavour için daha dabüyükbirönemta'jiyor. 1989yılında Ermcnileri Destekleme VakfVnı kuran sanatçı, yaşamının büyük birbölümünü bu ülküye adamış. Sharmouz Varenagh Aznavourian 1924 yılında Paris'te doğdu. I lcmsiresi adını bir türlü söyleycmediği için Charles olarak değiştirildi.Küçükbirlokantaisletmckteolan babası daşarkısöylemekten büyük bir zevk alıyordu. Annesi isegüldiirütürüoyunlarda oynayanbirtiyatrosanatçısıydı. Dokuz yaşında oyunculuğaatılan Charles daha sonrâ Sharmouz Varenagh Aznavourian Türkiye'den Fransa'yagöçeden bir Ermeni aileden... İstunbul h'ilm Festivali'indetı "Mucttro". Kıpır kıpır bir adam . . . Fransız ezgilerinin romantik ve ölümsüz scsi Charles Aznavour 50. sanat yılında. Türkiye'nin yakından tanıdığı Ermeni sanatçı yetmiş iki yaşında ve önünde daha uzun bir yol olduğuna inanıyor. 80'lerin ortasında yıldızı sönmesine karşın şimdilerde ikinci altın çağını yaşıyor. Çirkin adam,fllmlerindegüzellerle oynadu