Katalog

13 NlSAN 1997. SAY1 577 MONA LISA Ulusal kanallardan ZDF'nin en ünlü kadın programı Mona Lisa'yı hazırlayan editörlerden Susan Von Lojewski, yaptıkları programın radikal femlnlst . olmaktan çok, kadın gözüyle dünya • olaylarının yansıtıldığı bir ayna olarak nltelemekten yana. Lojewski, 2DF içindeki ayrımcılığın çok stratejik olduğunu söylüyor: "Biraz sansasyonel bir şey yaptığımızda, yayın kurulu susuyor. tf Hayır demiyorlar. Olmamış deseler, bizim de söyleyecek şeylerimiz olur, ama sustuklarında siz de bir şey söyleyemiyorsunuz." Program, her hafta başka bir konuyu tartışmaya açıyor. Hapistekl eski DEP milletvekiü Leyla Zana ile eşi Mehdi Zana da Mona Usa'ya konu olmuşlar. Seçtikleri konulac, her zaman Kürt meselesl kadar ağır değıl, yaptıkları son program fa| ile ilgili örneğin. Kadın meselesini çok fazla öne çıkaran sorunları tartışmaya açmalarını ise yazısız bir kuralla engelliyor. Lojevvski, "Sonuçta ZDF erkeklerin yönettiğl, ulusal bir kanal" diyor. Gerisı ise daha komik. Yaz aylarında düşen ratlngi fırsat bilen yöneticiler Mona Lisa'nın gizemli gülüşü ile yetinmeyip editörlere açıkça şunu önermişler: "Biraz daha seksi bir program yapsanıza."^ tucu Hıristiyan Demokratik Birlik Partisi üyesi olan Bakan Nolte'yi "yumuşak" olnıaklasuçluyorlar. (,'ünkü Nolte, onlara göre tam da Başkan Helmut Kohl'iin kızı gibi davranıp, babasının söziinden çıkmıyor. Kadınlar,ençokNolte'ninkadınınyerinikilisemutfakçıkmazındagörmesinekızıyorlar. 11 milyon örgütlü Almanyalı kadıni temsil cden Frauenrat (Kadın Örgütleri Konfedcrasyonu)temsilcisiChristelRiedel,Türkiye'yede gönderme yaparak Nolte ve Nolte gibilerin bir "ruzak " olduğunu söylüyor: " Sanıyorum böyle ycrlcre kadınları getirmek erkek diizeninin tuzaklarından biri. Siz cşitlik isteyince, 'Dahane istiyorsunuz? Işte kadınlarburalaradagelebiliyor'diyorlar.O kadınyanlış yapıncada'Zaten kadın'diyorlar. TıpkıTansuÇillerörneğinde olduğu gibi." Sosyal demokrat cam tavan Hükümetin kadın politikalarlnı eleştiren Sosyal Demokrat Parti (SPD) Çalışan Kadınlar Koınisyonu Başkanı Britta Erfmann, partisinin içinebakıncaayrıntıdaki eşitsizliği görüyor. Yeşiller'in her iki cins için yüzde 50'lik bir kotası olduğunu söyleyip, kendi partisindeki kadın kotasının henüz yüzde 33 olduğunu itiraf ediyor. Kotayı geçip, ilişkilerdekiayrımcılığagelince: "Sanki parti içindeki kadınların üzerinde camdan bir tavan var gibi. Yüksek yerlere gelebiliyorsun ama en yükseğe değil. Cam tavanın ilerisini görebi liyorsun, ama onu geçemiyorsun. Bir kadınm gelcbileceği en yüksek yer, genel sekreterlik, genel başkanlık değil. Sanıyorum bununnedeni,partinin geleneksel bir yapısı olması. Bu parti, erkek işçilerin partisi." Anette, Iran 'dayediği kaztktan sonra erkeklere artık o kadar güvenmiyor. ve karaçarşafla kulağı kapandığı için anlatılanları duyamıyor. Erkek arkadaşlarına ve erkek öğretmene bir şey soramadığı için öğrenemiyor. Anette, erkek arkadaşlarına öğretmenin kızlarla konuşmayı reddettiği sürece onunla konuşmayı reddetmeleri gerektiğini söy ley ince, onca yıldır tanıdığı arkadaşlan bircr "erkeğe" dönüşüyorlar: " Kadınsınız ne yapalım? Burada bu kurallargeçerli, uymakzorundasınız." Anette, Almanya'ya döndüğünde arkadaşlarına ve Avrupalı erkeklere ilişkin bütün izleniminin yenilcndiğini söylüyor: " Burada toplumsal normlar onlara eşit olduklarını söylüyor. Ama güç onlara teslim edildiğindebunu.kadınlar üzerinde iktidar kurmak için bir fırsat olarak algılıyorlar. Bazcn kadınların daaynışeyiyapıp yapmayacağını düşünüyorum." Alman kadınının 2 Dünya Savaşı'nda erkekler savaşa gidincc kamusal hayatta edindiği önemli rol, sonraki yıllarda kadın hareketine"kendinegüven" vei'deneyim" olarak eklenmiş. 68 hareketiylesorulmayabaşlanan sorunlar cinsel özgürlüğü gündeme getirmiş.SO'lerdekadınlar, kadınlığınpolitik bir duruş da olabileceğini keşfetmişlcr. Ama şimdi, Alman kadın hareketi ycni bir biçim alıyor. Gençkızlar, anne olmanın ne kadar "kutsal" bir şey olduğunu yeniden hatırlıyorlar. Hükümet de, kürtajı sosyal güvence giderleri kapsamına almayarak anneliği bir kez daha "kutsamış," oluyor. Sağcı hükümetin politikası ve kadınların yeni hissiyatı birbirine denk düşüyor. 8 Mart Dünya KadınlarGünü'ndegösterilerinsönükgeçmesi bu yüzden. Ortalama Alman kadınları vaziyete fit olmuşlar gibi görünüyor. Sokaklarda kadınlar var, ama hemen hepsi K ürt kadınları. Onların halayına katılan Alman kadınlan ise, 80'lerde, sokak cylemlerinde bıraktıkları heyecanı anyorolmalılar.^ İran'da kazık atanlar Anette, Berlin'deyaşıyorvelslamsosyolojisi üzerinemasteryapıyor. "Burada eşit gibi görünüyoruz. Erkekler, kadınlann kendileriyleeşitolmadığınıdüşünmenin'ayıp' olduğunu bildikleri için, böyle düşünmemeyeçalışıyorlar. Ama İran'da, güç kendi cllerinegeçince...." Anette, iran'da Islam sosyolojisiyle ilgili birüniversitede konuk öğrenci olduğu dönemi anlatıyor. Almanya'daki ünivcrsitc arkadaşlarıyla, hem de çok iyi erkek arkadaşlarıylatran'agittiğindekadınerkekeşitliği ve Avrupalı erkekler ü/erinebütün"hayalleri" yıkılmiş. Anette, "Onlar, benim Bcrlin'de gecelerı barlara gittiğim arkadaşlarımdı. Ama Iran havaalanında sanki başka adamlar oldular. Hcpsi bizim karaçarşaflarımızla dalga geçiyor, saçımızı görüncc, gülerek örtüyü düzeltmcmizgerektiğinisöylüyorlardı." Erkek arkadaşlar önde ders dinlerken Anette vediğerkızların arkatarafa atılmasınascsçıkarmıyorlar. Anette, arkada olduğu Erkekler, Mona Lisa 'ya 'Seksi ol' diyor. "Sosyal güvencelerdeyapılankısıtlamalar, buna ilişkin bütün önlcmler, dönüp dolaşıpkadınlannomu7İannayükleniyor." EMMA Radikal feminist Alice Schwarzer'in kgrduğu Emma dergısi, 20. yılını kutladı. Son sayısında 100 bin satan Emma Almanya'da o kadar ünlü ki, ilkokul çocukları arasında yapılan bir ankette CocaCola markasından sonra en çok bilinen ismin Emma olduğu saptanmış. Hatta Almanya'da genç erkekler, kadınlarla başa çıkamadıklarında bunu bir hakaret sözcüğü olarak kullanıyorlar: "Hey, sen bir Emma'sın." Dergide, başarılı kadınların portreleri, röportajlar ağırlıkta olmasına karşın en ilgi çeken bölümlerden biri ayın maçosu bölümü. Emma, her ay seçtiğı maço'yu bu köşede teşhir ediyor. Erkek düşmanı bir dergi olarak tanınmasına karşın erkeklerden de destek alıyor. Alman kadınlarının bayıldığı tiyatro yönetmeni Leander Haussman, dergıye, elinde Emma ile parasız poz vermiş son sayısında. Bundan önceki sayının kurbanı ise Hıristiyan Demokratik Birlik Partisi milletvekillerinden biri. Onun da cebinde bir Emma var. Emma'nın Köln'deki bürosu, geçtlğimiz günlerde bir saldırıya uğradı. Bılgisayarları kullanılmaz hale getiren saldırının kımler tarafından düzenlendiği ise bilinmiyor. Almanya'nın Işılay Saygın'ı Hükümetpolıtıkalarınmağırlığıkadınlann omuzlannda tartı I ırkcn sıra, Kadın ve Ailcden Sorumlu Dcvlct Bakanı Claudia Nolte'yegeliyor. Noltc, Almanya'nın Işılay Saygın'ı gibi. Kadın örgütleri,dığersiyasipartilerdeki kadın komisyonları,iktıdardaki,tu Ama Emma, 20. yıl özel sayısını bu kötü engele karşı başanyla çakırttı. Kapakta ise, 'Bunlar bana vız gelir' gibisınden ünlü kahkahasını atan Alice var. Emma'da çalışanlar ise, Almanya'da "Ben feministim" demenin hâlâ "ayıp" olduğunu söylüyorlar. Onlar bu ayıbı işlemekten keyıf duyuyorlar. ^ Kürt ve Alman. Kiiçük kızlardan biri, kimliği için önce kadın diyecek.