Katalog

16MART 1997. SAYI 573 5 Kadınm, bir elmanın günahıyla başlayan yasakçı kaderini değiştirmek isteyen tüm kadın kuruluşlanna hizmet etmeyi amaçlıyor Uçan Süpürge oluşumu. Kadın, kendi başına var olabilmeli, özgürlüğünü tchdit eden oluşumlara baş kaldırabilmeli diyorlar. Ve "Kadının tarihi"ni kaleme almaya başlıyorlar... "Kadın hareketî içindeki herkes feministtir. Feministlik uç, aykırt bir hareket değil, geniş biryelpazedir"diyorlar. (Foto: TARIK TINAZA Y) Ankara'nın uçan süpürgesi BAHAK TANRISEVER K adınabiçilengelcnekselroldensıynlıp, "özgürlük mücadclesine" topariayıcı katkı sağlamak için yola çıktılar. Bir elmanın günahıyla başlayan yasakçı kaderlerini değiştirmek için gitmelerigerekenyolunuzunluğunubiliyorlar.ancak ilkaşamadatümkadınlararasında iletişimi sağlamak ve"kadınıntarihi"ni kaleme almak amacıyla engelleri kaldırmakta kararhlar. Genel merkcz için Ankara' yı seçen Uçan Süpürge'ninkonuklannı.adırunçağnştırdığı "cadı" karşılıyor. Ama duvardaki kocaman rengârenk cadı maketı korkutmuyor, kahkahalaratıyor. Uçan Süpürge'ningönüllü sorumluları en iyiyi yapma telaşı içınde, süpürgelerine binmiş sevimli cadılar gibi oradan oraya koşturuyorlar. Sorumlu gönüllüler Halimc Güner, Sündüz Haşer, Yıldız Ece v it ve danışma grubu, bir adım öne çıkan kadını "meyve veren ağaç taşlanır" örneği erkek düşmanı gibi gören zihniyeti yok etmeyi ilkeedinmişler: " Kadın bir erkeğe yaslanmadan kendi başına varolabilmelı ve özgürlüğünü tchdit cdcnolaylarabaş kaldırabilmeli..." Kadının erkeğin gölgesinde kalmak yerine, kendi ayakları üzerinde ilerlemesini sağlamayı amaçlayan tüm kadın kuruluşlanna hizmet etmck istiyor, ancak yanlış anlaşılmaktan da o kadar korkuyorlar. Çünkü Uçan Süpürge, tüm kadın kuruluşlannın üzerinde olmakiçındeğıl,onlarabırbırlerınidahaiyi duyurmak vc çabalarını, çalışmalarını yazıyadökmekamacıylakuruldu. Oluşum un.kadınlarm böyle bır gereksınımidillendirmesıylc ortaya çıktığinıbelirten HalımeCiüner, kurulmasııçinemckverenlerın katkılarım tck tek sııalıyuı. Adını Ayşe Düzkankoymuş,broşüriinü I ılı/Kardan ve Yıldı? l'.cevıt hazırlaınış, projesı dc Kadm F.mcgını Dcğerlendiıme Vakfı Başkanı Şengül Akçar'aail. Güneı.amaçlarmıanlatıyor: " Kadm kurııluşları, kadın dcrnoklcrı arasındakı haherlcşmenınhı/landınlması,gcnç kuşaklaraaktarılması ve ukıslararası iletişimin sağlanması geıektiğıni düşünüyoru/ Kudmkunıluşiarıö/cllıklc IMO'lardanson rabakanlıklararacılığıylatanıştırıldı.Mutlakaıletişımlen vardır. Amabizonlarahizmet etmck amacıylakurulduk. Bu yüzden varolanı hızlandırmak istiyoruz. Ancak kesınlikle kadınlan birleştirmek, kadınlararasındakocaman birpozisyon ,bir ycr edinmek gibi bir şeyi hiç düşünmüyoruz. Amatör ruhumuzu profesyonelliğe akıtmak istiyoruz." 1980 öncesi llerici Kadmlar Dcrneği (İKD) üyesi de olan Halime Güner, Uçan Süpürge'nin problem çözücü olmasa da, sorunîann konuşulacağı bir yer olduğunu vurguluyor ve kadın konularına duyarlı gençleri kendileriyle birlikte çalışmalan için duyurularla çağırdıklarını bildiriyor. tletişim ağını güçlendirmek gibi pekçok çalışma yapmayı hedeflediklerini kaydiyor:" tbreyi doğru yere kanalize edebilmek için, uzun yıllardır bu işiniçindeolanarkadaşlarınbilgilcrinibize aktarmalarını istiyoruz. Işte bizde genç arkadaşlarımızlaberaberbuişinorganizasyonunu yapıyoruz. Benim burada sadece görevim sorumlu gönüllü olarak bir organizasyonu oluşturmak. Herkesin yapabileceği bir şey var. Burası projelerin açıklanabileceği, gerçekleştirilmeleriıçinhertürlüyardımınverilebileceğıbiryer". Busıradagelcn Yıldız Ecevit'i"kurtancısıymış"gibikarşılıyor. "lyioldugeldığiniz. Kafamın içi çok kanşık. Elim ayağım dolanıyor. Ne olur doğru bir şcyler söyleyelim" sözlerinden yanlışalgılanmaktaıı korktuklarıanlaşılıyor. Gönüllü sorumlulardan Sündüz Haşer, kadın kuruluşlarıarasındasağlanacakbılgı akışıyla, kadın kazanımının bir adım ilerıgötüriilcceğineınanıyor: "1 ürkıyc'de kadın hakkındaneyapıl ıyorsa habcıleıi olacak. lletişım sağlandıktan sonra.yapılacakşeyleröylcparçaparça, birbırınden habcrsı/ bölük pörçük değil, dalnı toplu, daha bir arada bclki daha ilcı iye dönük sorıuçlardoğuracakçulışmalnrolacak Bftylebıı amacı v.ır, yani ıletışım kumıak amaç dcg.il. lletişımkııruldıığundaosürLçişlcmcyebaşlayacak. Bırbültcnlekadınlaıımı/siircklı olarak lıabcılcşccek Çünkü resnu kayıtlaıagöre215rcMnıolmayankayıtlaıagöredc 250 kadar kadın alanındafaal lyetgostcrenvakıfdcrnck \ar Kadınplatfoıııuı.diyc liın ki geleneksel cinayetlere karşı birtoplantı yapıyorsa, bunu I stanbul 'daki bir vakıf, Ankara'dakı diğerbir vakıfkendi çabalanylaöğrcnıyor. Oy sa bu doğrudan doğruya, onların dışında birorganizasyonla sağlanabilir. Haber akışı hem çalışmalan destekler, hem de sonuçlar çok farklı olabilir. O nedenle biz Uçan Süpürge'yi önemli bir kazanım olarak görüyoruz. Uçan Süpürge'nin varlığı dabir sabah uyanınca ortaya çıkmadı. Kadın hareketi belli birnoktayageldi, iletişim, birlikte hareket etme, siyasi duyarlıhk bir noktaya toplandı, ondan sonra Uçan Süpürge ortaya çıktı." Yalnızcabelirliolaylarda değil, sürekli bir kadın gündemi oluşturulması gerektiğini vurguluyorlar. Doç. Dr. Yıldız Ecevit, diğer şehirlerle de bağlantı kurarak, tepkinin canh tutulması içinçahşılacağını söylüyor. Araya giren Güner," Burası, otorite, kararmerkezi olacak da bütün kadınlar buradan yönetilecek diye bir şey yok. Varsa bir karar bunu herkese duyurmayı ve hareketle birleştirmeyi amaçlıyoruz" sözleriyle çcrçcveyi çiziyor. Kalıplaşmış otklnllkler... Kadınlara yönelik konferans, panel, sempozyumgibitekrenklietkinliklerekatılmaktan herkese "bıkkınlık" geldiğini söy4eyen Ecevit," Işte bir grup feminist kadının yürüyüşü lstanbul vc Ankara'dayaşayankentkökenli kadının yaptığıharckettir.Türkiye'deki kadınlar bugrubuniçinegirmez. Kendi adlarınakonuşurlar. Başkalarınıtemsilermezler" şeklindekieleştirilcrcscrtçıkıyor: "Kadınlarayönclıkkalıplaşmışbirctkinlikbiçimi var. Bunları değiştirmek, vcşitlendimıck lazımdır. Dcğişikvcca/ipbirliktcliklcrlcortaya çıkal ım. Kadın hareketî ıçındekı herkes femınistir. l'emınıstlik Türkıyc'dc yanlış algılandı. l Jç, aykırı bir hareket olarak algılandı. Mıçdeoyle değil feministlik çok gcnışbıryelpa/edir. Bütün kadınlan kapsar. Dolayısıyla kadın haklarıııdan eşıtlığınden bahsettiğimizzaman temınıstlıktenbahscdiyoııı/ demektır l.rkok düşmanlığı, erkeğe karşı, aykırı bir hareket marjinal biılıareket dcnıyor. ama bu karalama amacıyla yapılı>or." Halimc Güner'm İKD'dcn berı arkadaşı olan Emcl Aslan da konuyu "Şeriata Karşı Kadın Yürüyüşü"ne getiriyor. Yürüyüşe katılımındaha fazlaolması gerektiğini vurgulayarak, eleştinlcrini şöyle sıralıyor: "Türkiye'ningerçektenOrtadoğu'danbir şeriat beklediği dönemde, başkenti olan Ankara 'da bu yürüyüş bir dınamik, bir çıkış olmalıydı. Yani Türkıyeli kadınlar, kendilerini böyle bilir, kendilerine verilmiş eşitlikçifeminist, Kemalistfeministbakış açısı vehaklara sahip çıkmada tek kişi olacakları gösterilmeliydi. Burda 500 bin çıkarabilseydik o zaman 'Bu memlekette kadınlar hiçbir zaman bu işe izin vermez' diyeceklerdi. Kitle korkutacakbirkitledeğildi.Birsivilgüçdeğildi. Daha kalabalık olmalıydı. öyle olmalıydı ki, gelecck bir şeriat tehlikesine karşı kitleler evlerine kapanıp başını örterek mi dışarı çıkacak, yoksa hayır deyip karşı mı olacaklar onu gösterecekti." RP'nin kadını bir simge olarak kullandığını, ancak Afganistan ya da diğer şeriat kurallarının uygulandığı ülkelerde çalışmasına izin verilmeyen kadını, yasalan delmek amacıyla okumaya ve çalışmaya sevk ettiğine dikkatçekiyor: "RP'ninbugünavukat.hâkimolmak için zorladığı kadınlar var. Yarın böyle bir sistem getirip, hayır olamazsınız dcdiği zaman o kadınlar çıkar karşısına. O anlamda kendi ideolojisinidcliyoraslında"diyor. Dışişleri Bakanı Tansu Çiller'e en sert eleştiri deyine Emel Aslan'dan: "Tavrını anlamak mümkün dcğıl. Onu bir kadın olduğu ıçın dcstcklememizin hiçbir önemiyok.TansuÇillerkadınkenbaşbakan olmasın yani erkek olsun daha lyi. Çünkü bu kadından bir şey umtıluyor. O kadın görünümlübirerkck.Onun ıçın dahadakötü; yani kadın olmasınınhıçbır şey getırmcdığinin cn güzcl kanıtı. Işte Meral Akşener. Ayfcr Yılmaz vediğer kadınlar. Parlamcntoda belli ilkeleri, prcnsıplerı, dcğcrlerı savunan \ c bunlardoğrultıısunda hareket eden kadmlar olması önemli. Şuanki parlamentodabunlardanhiçbirisiyok." Toplumsal olaylara hatta kendilerine bilc en sert eleştirilcrı yönelten l Jçan Süpürgeliler,başkalannınbııyanlışlıklandü/eltmcsinı bcklcıniyorlar. üzerleı ınedüşcn göıevı yerinegetirmekiçınçabagösterıyorlar^