Katalog

31 MART 19% SAYI 523 Diyarbakır, Ergani'de tum uyarılara rağmen bacafiltresini ve arıtmasını çalijtırmayan i,imento fabrikası, 19S4yılından beri tam kapasite çalışmasım surdıirerek,yorede buyük bir kirlilik yaratıyor. Bağ, bahçe, tarla, her tür tarım arazisi üzerine toz kusarak ya$amı felç eden fabrika, yorede, guatr gihi solunum yolları enfeksiyonlarındaki artışm da tek sorumlusu olarak gorüluyor. Diyarbakır 'daki tarihi yapıların en onemlilerinden Gazi Köjku 'nun hemen altından geçen kanalizasyon suları, "kanalizasyon sularının gübre olduğu" inanctnı taşıyan halk tarajından bsfel Bahçeleri'ne veriliyor. Ye$il soğandan marula, dere otundan maydanoza pek çok zerzevatm yetiitiği Dicle kıyılarmdaki bu bahçeler, yorede Burusella gibi hastahkların yavgınlaşmasının da nedeni. Diyarbakır ünitnii, içine ufak bir çocuğun rahatlıklagıubnıiıni • > ku, j ; < <,evre\ini bir kalkan gibi kuşatan surlannu borçludur. 5 km. uzunluğu, 12 m. yüksekliği ve 3,5 m. geni^liğiyle Çin Seddi'nden sonra dunyanm ikinci bıiyuk surlarına sahip Diyarbakır, kimliğiniyitıriyor. 12 uygarlığın izlerini tayyan kitabelerin bıılundıığu surlar, yöre halkı tarajından ev yapımında kullanılmak ıtzere yağmalanıyor. çekılıyor Hasankeyf,bugun Avrupalılar'ın clınde olsa, turıst akınına uğrar Hasankeyf'teyıllardırtekbır(,ıvıbıleçakılmasına ızın verılmıyor Yapılacak baraj nedenıyle, bolgesularaltındakalacakmii) Bıraıle.oğlu ya da kızı evlendiğı ıçın geni!>lıyor, ama evıne biroda daha ekleyemıyor Ne yapıyorlar pekı 9 Mağarada kalıyorlar Hasankeyf'te 5 bıne yakın mağara var ve hepsı de ınsan kaynıyor Dıcleclenkumçekılmesı,yoredeyasak da olsa, kaçak yapılaşmanın surduğunu gosterıyor KumcıkarılınLaDicle'nınyatağı değışiyor Halıyleekolo|ikdengedebozuluyor Bir ınsanın ekonomik ve demokratik kaygılan varsa, bu ınsana ekolojıden bahbetmek anlamsi7dır Ya^amını surdurebılmesı ıçın paraya ıhtıyacı var Tabıi kı, kum cekecck, ağaç kesecek " Yöredeki, bitki örtüsiinün son durunıu nedir? "Guneydoğu'dagcrçckanlamdaerozyon var OrneğınŞırnak,çukurdabıryerveçevrcsınde tck bir ağaç bıle yok Bolgcde Batı 'dakınden çok daha buyuk bir erozyon sorunuyasanıyor Dıyawakır'dakıEsfelBahçelerıdebaşlıbaşınabırsorun Yeşıl soğandan marula, dere otundan maydanoza pek çok zerzevatın yetıştığı Dicle kıyılarmdaki bubahçelerde, ş,ehrınkanalızasyonukullanılıyor Beledıye, altyapı çahşmaları sırasında, kanalızasyonu ırmağavererck,bahçeleretemızsubağİıyor Ama, adamlar kunklerı kırarak, temız suyu ırmağa, lağımı bahçelerc akıtıv orlar. Kanalızdsyonungubreolduğunadan bıı du!>uncelerı varvebunudeğıştırmıyoıl.u " ^ Diele'ninyatağı, ruhsutuz olarak kum çtkaran ocaklar nedenıyle değışiyor. Dolayısıyla nehrin ekolojik dengesı de bozuluyor. Suda dayaşamaya uyum sağlamı$ kara kaplumbağalarının yaşadıgı Dicle kıyılarmdaki Hasankeyf'te, insanlar, evyapımına izin verilmediği içın mağaralurda yaşıyorlar. Ekonomik ve demokratik kaygılan çokyoğun olan bu insanların, Dide'deki ekoloji sorunuyla ilgilenmeye mecalleriyok. Şartlann çok ağır get, tiği Güne) doğu 'da halk, yokluklar içinde yaşammı sürdürme kavgası veriyor. Kış aylarında karın yolları kapadığı, çevreyle bağlantılaıın kesildiğiyorede, soğuk kırıpgeçiriyor. Susuzluk çekiliyor. Yöre halkı, seçim zamanı ayaklarmagelen, leçim sonrası «j aklarına gidildiği halde kendilerini tanımazlıktan gelenlere guvensizlikle bakıyor.