Katalog

RT 1996. SAY1523 11 a başvurmak kültür devritcmini yeren 987)filminde mde,tarlalarncnleriiseon uncdenlchcr lı. ilk önemli ır ve Sekiz" 'önctmcnliğiı usta kamcra cnKaige'nin orguyaçcken . Bu filmde •larakçalıştı. sinemasında vali sırasında or. vctiyatroiçin nenerişilebi: topluyordu. nlerarasında lyıphalkında tvcromankanegirdi. an sanat sine gcçiyordu. Şimdi isckcntscl kahramanlarvc 'anti' kahramanlarortayaçıkmayabaşlamıştı.Ömcğin, kentsel yaşamda serbest mesleğe atılan gcnçleri anlatan moda defilesinden opcraya, bikinili halterci kızlara nc ararsanız bırbirinc kanşmış aş,ure gibi bir güldürt filmiöneçıkmtştı:"Bclalılar"(MiJiashan) . Ve, Çın sınemasının ilk varoluşçu kahramanım pcrdcycgctiren"Samsara"(HuangJıanxın). HcrıkıyapıtdaVVangShuo'nunoldukçapopülerveözelliklc 4 ha/ıran öncesı aydınlar arasmda sık sık tartışılan iki romanınadayanıyordu 80'li yıllann sonunda kötü yönetilmekten batan tnerkczstüdyolanni 'Desantrilizc' ctmcakımı sonucu ticari fılmlcr baskısı arttı. Örneğin Zhang Yimou bile"PumaAction"gibivurdulukırdılıbirfilmcsoyundu. Çağdas, Hollywood kopyası, kanlı bıçaklı vc depornografik filmlergenişbirkitlenin ilgisini topluyordu. ötcyandandağilanSovyctlcrBırliği'nin sosyalistgcleneklerincuygunsinemaanlayışından etkilencn propaganda filmleri (özclliklc 1989'da) güçlü birçıkış yaptı. Sanat filmleri ise ikisi arasmda ayakta durmaya çalıştı. Devlerinyanşı Zhang Yimou 1950'de Xi'An'dadoğmuştu. Annesi dermatologdu, babası isedahaönce Komintang ordusunda subaylık yaptığından (yanlış ccphede savaştığından)çoğunluk işsizdi. Busiyasi lckcningölgesindc yctişcn Zhang, kültürcl dcvrim başladığında ortaokulu hcnüz bitirmişti. Üç yıl tarlalarda ve yedi yıl da bir fabrikada çalıştı. Bu deneyimlerin görünüşü ve kişiliğindcdcrin ızleri kaldı. Tüm ününün ardından bilc kılıksız dolaümayı, sıncma dışmdaki konulara girmcmeyi yeğgören bir insandı o. Çocukluğundan beri Ibtoğraf ve sincmaya tutkun Zhang ilk kamcrasını almak için kanını satmıştı. Bcijing FilmAkademisi'ningiriijsınavlannı iistün bir puanla kazanmasınakarşın yaşı nedcniylc gcriçevrilmişti. Sonunda doğrudan Kültür Bakanlıği'nabaşvurarakkayıt yapmayı başaracaktı. Okulu bitırdikten sonra"Bir vc Sckiz", "San Toprak" ve "Büyük Geçit Resmi" filmleriningörüntüyönctmenliğini üstlendi. (Son ikisi C'hcn Kaıge'nın filmlcridir.) Xi'An stüdyosunun başkanı WuTianming'in"Kski Kuyu'Tilmindc de hcm baş oy uncu vc hcm dc yinc görüntü yönct/c Zhang Jirtınalı bir aşk dayaşadı. mcni olarak görev aldı. Ve ardından ilk filmi"KızılDarıTarlalan"nınçekimine ;rinianımsatıkoyuldu. Kızıl rcngin bir leitmotif olarak öyküyü baştan sona sardığı bufilm,tam anlamıyla bir fotoğrafsanatçısının filmiydi. uranÇinsinencnlerkapağı rjuvadamgası cyc aktarmak:rtesi uluslara"ılm,ortayaşlı ılf ndeGümüş 1ı. Wang Harsalbölgedcal saç örgülerini ;ağdaşÇinya^ansıtmayaçarınmıştı.Kent değiniliyordu. ırdından yaşaüyükbirdarbe onomisi,hafıf dizileri,showcni bir'kültür' " yönetmenlesal bölgclerde Zhang Yimou'nun hcmcn her yapıtı lyı kötü bir ödüle kavuştu. Oyunculuğa ilk soyunduğu "Eski Kuyu" bile Tokyo'da cn ıyi oyuncu ödiilü almıştı. Çinlilcronayarışakayanciddi,'DcjiangZhuanychu'(Ödül Uzmanı)derler. ChenKaige Iri yarı, yakışıklı ve hcr zaman şık giyimli Chen Kaigc, 1952'dcBeijing'dedoğmuştu. Babası tanınmış bir yönetmcn, anncsi ise oyuncu vekurgu yönetmeniydi. Kültür devrimi sırasında kauçuk ağaçlarınıkesmckü/ereYunnan'agönderildi.Orduyakatılma numarasıy la bu iijtcn kurtulduysa da bu kcz kcndini Vietnam sınırında buldu. 1975'tc Beijing'e dönmeyi baı>ardı ve sflidyonun kars. ısındaki bir film laboratuvanndaişcgirdi.Filmakadcmisindcgcçirdiğidörtyıhn ardından dayönetmcnliğesoyundu. "Sarı Toprak" (1984), "Büyük Geçit Rcsmi" (1986), "Çocuklann Kralı" (1987) hcp ilk yıllarımn deneyimlerinedayanırveyönetmennedenlionaylamaktan kaçınırsa kaçınsın politik içerik taşır. İki üstün yönetmenin meslek yaşamına ilk atıldıklanyıllardabaşlayansıkıilİ!>kileriZhang"KızılDanTarlalan"nıyapıncadeğişti.Bufilmin"Beşin*" (long l.i, Yönetmen Zhang Yimou'nun tılsımı. Kirlikte yuptıklart filmlerin hemen her birinin bir ödiilü var.