Katalog

4MART 1996 SAY1 522 ızgılen, tum ayırtılan ıle, tıpÇalgınızı değıştırmeyı duşun? ı bırden gokten ınıp de karşı A. SEGOVIA mezmısınız' Dahagençsınız, ia çıkan, eşım oluveren kakemandır sızı şohrete gotureDoğumu 21 Şubat 1893, ın gıbı kalbıme doluverdı cek olan." Lınaes, AndalusıaSözcuklere sığmayan bır lyıce yanıma sokularak sıIspanya ölümu 2 evınçle dokunmaya başlacak bır sesle ve cıddı bır tavırHazıran 1987) 20 lımgıtarıntellenne Pessesyuzyılın en önemlı konser gitarcısı Gitarın clddi bır jrı derın ve hoştu, tız seslerı "Sıze, ıstedığınız her konukonser çalgısı olarak »e pırıl pınl ve duygulandında yardımahazırım,"dıyeekyenıden önem ı Tbnu, başka deyışle.sesınledı kazanmasında, lekı ruh, soyluydu, ınsanın Bu sırada Ramırez, çok saykonservatuvarlarla ;ıneışlıyordu Herşeyıunutgılı bıredaylasoze karıştı. akademılerde öğretim ıım, uzun uzun çaldım Bach, "Delıkanh, sızınle konuşan programlarına faydn, Mendelssohn, Sor, alınmasında son derece zat, Kralıyet Konservatuvaönemlı katkıları oldu arrega o gune kadar dınledın'nın keman yuksek sınıfı hoGıtar çalmaya 10 yaşında ım her şey, bır mucıze olmuş cası JosĞdel Hıerro'dur" başladı Gıtar çalmayı ve la,tazeleşıvermışgıbıydı Ne Ayağa kalkalarak beyefenmuzık bılgısını kendı adar da yenı ve ınsanı zendıyı selamladım Heyecanımı kendıne öğrenen ınleştıren bır şeymış bu parbastırmaya çalışarak saygıy la, Segovıa ilk konserınl alarıçalmak Bach'ınyapıt"Teşekkur edenm efendım," 1903'te Granada'da ınnın polıfonık yapısında usverdı 191923 arasında dedım "Korkanm kı çalgımı Güney Amerıka turnesıne ııste bındınlmış, buna karşıdeğıştırmem ıçın artık çok çıktı 193639 Ispanya Iç ık her bırı kendıne ozgu bır geç Emın olun, ben gıtanma Savaşı sırasında aşam ve bıreysellık kazanhıçbır zaman ıhanet etmeyeulkesınden ayrıldı, nışgorunenmelodılerınfarkitalya'ya geçtı oradan da ceğım Onunbanaıhtıyacıvar, ılıkîarı açık ve seçık bır bıoysa kemanın boyle bır ıhtıya„ Guney Amerıka'ya gitti ımde duyulabılıyordu Pescıyok BuıkıcalgınıntarıhleDaha sonra New York'ta ;r, guçlu ve besleyıcı koklerc ve Isvıçre'de yaşadı nnı karşılaştırırsanız ne deSonunda ulkesıne ıcnzıyordu, tı^zler ıse, gene, mek ıstedığımı anlayacaksıdöndu Çeşıtlı öğretim aşlı Kantor'un yapıtlarında nız MerulayadaFontana gıkurumlarında ders verdi kaduran ezgısel ozsuyundan bı, orta yetenekte, şansları pek Bach, Haydn, Mozart ve ıkan kokler gibıydıler Sedeparlak olmayan bırkaç muotekı klasık bestecılerı ınçtcn uçuyordum, boyle zıkçı, bırkaç yuzyıl once bu150'yı aşkın yapıtını ılağanustubırçalgıylamuzık tun vakıtlerını ve butun sevgıgıtara uyarladı Casella, yapma"nın etkın sevıncını CastelnuovoTecesco, lennıkemanavermemışolsade Falla, VıllaLobos c bu calgıyı sankı yanıbaşınlardı, keman bugunkuçalgılaPoulenc, Brıtten, Ponce, labırbaijkası çalıyormuşçasırın prensı durumuna gelmezRoussel Tansman, ıa dınlemenın edılgın sevındı Fh.bendebunaçızanehızTurına ve daha başka ını aynı andaduyacak şekılmetı, yarınların gıtarına sunbestecıler Segovıa'dan lc bu kı kışılık arasında gıdıp maktan ıç rahatlığı duyuyoetkılenerek gıtar ıçın .elmeyeçalıştım rum" önemlı yapıtlar besteledıler John Don Jose soyledıklerıne Adım gıbı bılıyordum, bu Wıllıams ve Jullıan şunlan ekleyerek son verdı ,ıtar benım sanat yaşamım Bream gıbı modern gıtar çın mukemmel bır çalgı ola"Sız çok çetın bır yola gırustalarını da etkılemış aktı, onu çalmak ıçın karşı mışsınızdelıkanlı,amaseçım olan Segovıa, doksanını lurulmaz bır ıstek duyuyorsızın Dılerım şevkınız kırılaştığı yıllarda bıle konser lum yaşamını surdurdu maz" "18931920 Yıllarının Ramırez'ebaktım Ona"gıRamırez'edahafazlavakıt özyaşamöyküsu" (1977) tarım"ı bır an once alıp gıtmek aybetmeye gerek olmadığıve "Benım Gıtar Kıtabım" ıstedığımı soylemek geçıyorıı,çalgryıbanavermesınıso(1979) adlı ıkı kıtap du aklımdan Ama o, maddıemek ıçın başımı kaldırmışyayımladı.^ yatı umursamayan bırcomertım kı, karşımda, benı sessızce lık coşkusuyla, ağzımdan tek lınleyen, bıraz eskı zamanlabır sozcuk çıkmasına olanak ın romantık muzık^ılerıne vermeden atıldı •enzeyen uzun boylu, alımlı, yaşlı bır beye"Bu gıtar senın,delıkanlı,"dedı "Alonu, endı ıle gozgoze geldım bu dunyanın her yanına onunla bırlıkte gıt, o "Çokguzel,delıkanlı,"dedı,"Çalışınızı, scnın elındebırış,eyarasın Gerısını dert ctnlatım gucunuzu, teknık becennızı beğenme Bedelını para olmadan daodersın " lıın Boyleyeteneklerıngitarın kuçuk tarlaındaserpılıpgelı:>meden kdlnidsı buyuk taAdamınboynunaatıldım, Ramıre/ıngozılısızlıkolur Butarlagu/elolmasınaguzellerı ydşla doluydu "Sı/ın bu da\ ranı^ınızd lırdma.iijlenmeden kendı halıncbırdkılmıi} pdhabıı,ıleme/," dedım Dedımde,heyeı.dnıır durumdadır, nedenı de hıçbır yeteneğın dan boğulan sesım duyulmadı bıle ^ mrada seruvcn aramamış olmasıdır Sızın Çevirenler: M. HALİM SPA TAR'eteneğınız orada bır surgun yaşamı surer FİKRET KARAKAYA 15 PAZARIN PENCERESINDEN Nice ünlü bilgeler karanlıkta yürüdüler SELÇUK EREZ B atı taklıtçllığının mahfımıza yol açacağını, yuzumuzu Arabıstan Yarımadası'na ya da Elbruz Dagları'na çevırerek felaketten kurtulacağırnızı savunanlar son seçımlerde herkesten fazla oy aldılar Bılım tarıhımıze baktıkça insan, gerçekten Batıyı taklıt ettığımızden mı bu hale geldık yoksa Iran'dan fazla esinlendık de mı boyle gecıktık dıye duşunmeden edemıyor Bugunlerde Cerrahpaşa Tıp Fakultesf nde Tıp Tarlhı dalında hazırlanmış bır doktora tezı okuyorum Mukerrem Bedızel Zulfıkar, bu tezınde 18 yuzyıla aıt Turkçe mufredat kıtaplarını konu edınmış Mufredat, bu tezın yazarının aktardığına gore, tababette kullanılan droglar (=ecza) konusunda bılgı veren kıtaplardır "Batı dunyasında droglarla tedavı geleneğının çoktan terkedıldığı, Ronesansla başlayarak gelışen zoolojı, mınerolojı ve botanık bılımlerının 17 yuzyılda mıkroskopun keşfıyle yenı bır çehre kazandıgı, 18 yuzyılda Lınneus'un sınıflandırma çalışmalannın özellıkle botanıkte bır dönum noktası oluşturduğu" bır çağda mesela Ebu'l Feyz Mustafa Efendı mufredat kıtabında şunlan anlatır "Samakılıs ılgın ağacına muşabıh bır ağaçdır kı beyaz çıçeklerı olur Bu ağacın tıpta menfaatı olmayup ancak golgesınde uyumadan kaçınılması ıçın zıkr olunmuştur kı altında uyuyan kımse fucceten olur Neuzubıllah mın zalık Şeyh Davut der kı bır pır bana hekaye etdı kı Hınt'te bır asl yassı yapraklı urdan agaç olur kı ol ağacın altında bır adem bır mıktar meks eylese vucudu şışmeye başlar Caız kı samakılıs dedıklerı ağaç bu oladır " Başka bır esere göre, "Akık taşı, göze ve kalbe kuvvet verır, şerbetını yapıp ıçsenız hafakan'a lyı gelır, bır de bedenden akan kanları nereden olursa keser'" Bır başkasında şu bılgıler verılır "Kamma1 Turkçe bıt ve kehle dedıklerı hayvandır Bır gebe hatunun avucuna bır bıt koyup uzerıne sut sağsalar eğer bıt ölurse doğacak erkektır Eğer olmezse kızdır " Fransız Ihtılah'nın gerçekleştığı, Batının fende bılımde dev adımlarla ılerlemeye koyulduğu 18 yuzyılda Osmanlı topraklarında yazılmış mufredat kıtaplarının aktardığı bu geçersız bılgıler, genellıkle yuzyıllarca once yazılmış Arapça, Farsça kıtaplardan alınmıştır Bu yapıtların kaynağı olan Arapça ve Farsça eserlerın de önemlı bır bölumu, daha öncekı çağlarda kaleme alınmış kıtaplardan edınılen bılgılerı yansıtırdı Demek kı bızı Batı taklıtçılığı değıl, Doğu aşkı boyle ettı' Bugun de hâlâ ayağımıza dolaşan, Turkıye'yı kuzeyı, guneyı, doğuyu, batıyı taklıt eden değıl kuzeyce, guneyce taklıt edılen bır ulke durumuna getırmek ıçın sıyrılmamız gereken engel budur Bu gerçek, yaşamımızın her gununde, her bolumunde gelıp karşımıza dıkılıyor Mesela, bakıyoruz bu ulkenın vatandaşlarına ıstedıklerı zaman ve ıstedıklerı sayıda çocuk sahıbı olmalarını sağlayacak aıle planlaması bılgılennın, bu amaçla kullanılacak ılaç ve gereçlerın sağlanmasına kalkıldığında, artık bu çağda tartışılmaması gereken temel ınsan hakkına saygı uyarınca yapılması gerekenlere gırışıldığınde ıtıraz yıne bu yönden gelmektedır öyle kı bu ıtırazları durdurabılmek ıçın, ıçınde Mısır Muftusunden Sıngapur Kadısına kadar bırçok dını şahsın fetvalarına yer veren eserlerın mılyonlarca lira odenerek çevrılmesı yoluna gıdılmektedır Yırmıbırıncı yuzyılın eşığındekı Turkıye'de aıle planlamasına karşı çıkanları yatıştırmak ıçın, "cınsel bırleşmede gebelığın engellenmesı amacıyla yapılan azıl'ın haram olduğunu" ılerı suren 1063'te olmuş olan Enduluslu Ibn Hazm'ın yanıldığının başka ulemalarca belırtılmesı gerekmektedır lllakı her konuda fetva sormamız mı gerekır? Tanrı Buyrukları arasında, "Bıze bahşettığı aklın yerınde kullanılmasını" oneren bolumler de yok mudur? Bunu bılmek ve gereğını yapmak yetmez mı? Bence bu yeter ve artar bıle Aıle planlaması konusunda yaptıklarımızı, yapacakfarımızı Doğulu bılgınlere danışacağıma her konuda yuzumu doğuya çevıreceğıme, ben DoğuBatı farkı gozetmeden şaırlerden esmmeyı yeğlıyorum Hayatta en hakıkı murşıdın bılım ve akıl olduğunu kabul etmezsenız, ıllakı bır başka kaynaktan guç almak ıstersınız şıırlerı yeğlemenızı onerırım Işte sıze Robert Desnos'un Eray Canberk tarafından çevrılmış (lyı Şeyler Yayıncılık 1992) bır şıırı, aıle planlaması konusunda esın kaynağınız olabılır Pelıkan Bızım Kaptan Jonathan, On sekızınde olduğu zaman, Uzakdoğuda, bır adadan, Alıp getınyor bır pelıkan Derken bızım pelıkan, Bir sabah yumurtluyor, kocaman Ve tıpatıp aynı olan Bır yavru çıkıyor yumurtadan. Sırası gelınce yumurtlayan Bu ıkıncı pelıkandan Bır yavru daha, aman aman, Bır başka yumurtlayan Pekala bu boylece surer gıder uzun zaman Yavru çıkmadan once omlet yapılmazsa yumurtadan Bunu nereden mı çıkardım? Itıraf edeyım, ne de olsa aslım Osmanlı Bazen ben de elımde olmadan dalıp Doğudan medet umuyorum Bakın bır Doğulu, ömer Hayyam ne dıyor (Çev Kenan Sarıalıoğlu lyı Şeyler Yayıncılık, 1995) "Nıce unlubılgınler, nıce bilgeler karanlıktayuruduler Çağlarını aydınlatarak1 Ne yaptılar? Efsane soyleyıp ardındansonsuz uykuya daldılar "^