Katalog

I ARAI.1K 1W6. SAYI558 duğunda kişilcrc ücrelsiz tcrciiman bilc verilmektcyclı. Sağlık, eğitim, yasal vediğerbirçokalanda, gerckli bilgi vebroşiirler dc onlarca di lc çevri lcrek dağıtılıyordu. SBS Avustralya ıla ırkçılığı yok etmck üzerede çcîjitli yükünılülüklcr üstlcnmişdurumda. Irkçılık çok basıt bir tanımla bir başka rcnk, kültür. ctnik ya da din grubuna dahil olan kisjleri küçültücü Nasılbiryayın? davranış.lara karşı mücadelehedefalınıyor. Asimilasyon yerinibütünleşme (entcgrasyon) SBS'in programlarınpolitikasına bırakırkcn, da kullanılan dil son dercçokkültürlülük vebütüncc özenli seçilirken hiçbir lcijme uygulaması her kişive grubu incitıciyönalana yayıliyordu. Bunde olmamasına son dere' ; lardan biri de 20 yıl önce ceözcngösteriliyor. Farkyayın hayatma başjayan lı grup ve bireylerin kendi SBSRadyo veTelevizyoctnik Ve kültürel kimliğiııu. ni ifadeetmelerindearacı olmak isc, SBS'inbirdiÖdcneği Fedcral Hüğer amacı. kümet tarafından sağlanan ve tüm çalışanlan SBS, dın olgusıınun Avustralya kamu görevlıtoplunı içındckı rolünü si olan SBS (SpecialBroduyarlı bir bicimde dcadcasting Scrvicc) Radğeılcndiriyor. Bunu yayosıı, Mclbournc vc Sydparkcn hiçbir zanıan hiçney'dc varolan dört istashirşckildc birdini inancı yonaracılığıylaaralarmıliğerlcrinc kar^ı dcstckda Türkçe'nın de bulunlerdıırunulaolmuyor. Bıı duğu 68 dildc yayın hizkonunun özellıkle t'arklı nıctıni sürdürüyor. SBS kültürel ve dinscl topluTelevizyonunda dünya luklar arasmda gcrilıın habcrlcrı, belgeselleryayaratabılcceği gerçcğini ııında, lüın dünya sınemadchiçbirzaman unutnnılarmdan örneklerı dü/cnyor. liolarakckranagctiriyor. Kıtaya ilk gelenler denizcilermig... Dünya'da yaşanan etnik ve dinsel çatı^malar Sınırlann kalklığı tck Avustralya'da bazı etnik gruplar içinde zabirdünya toplumu görünümü sergileyen, çesjtli renk, kültür, dilden yüzlerce kişinin bir man zanıan yankı bulmakta. Kcnt meydanlarında Bosna savaijinı, Kıbrıs sorununu, Yulikteçalıs.lığ'ıSBSkurumıınunyayınlaruç.ok dcğiş, ikulus., ctnik grup.dil,din,politikinanç nanMakedonya gcrginliğini protesto cden taratlarıncylcmlerinesık sık rastlanıyor. Bu sahibibirey vegruplarayönelik.Temelpolit ikal an ndan biri sidc yayın larındahiçbir bi olay lar henüz toplumun gcncline yansımazken, çokkültürlülük butür etnik çekiijmelerin rey ve grubu tek başına hcdcf kıtlc olarak yumuşatılmasının garantisi olarak kabul cdigöımeyerek, Avustralya'nın çokkültürlülük liyor. politikası çerçevesinde yayın yapmak, SBS bunuyaparkcndinleyicilcrin istek vebeklenIkiülkeyadatoplumarasındapolitikyada tılerini yayın ilkesi veamaçları doğrultusunherhangi birözellikteçelis.kili konularortaya dakars,ılamayadaçabagösteriyor. çıktığında konu yakınmalara olanak vermeyecek şckilde ortaya konuyor. Tek tarafın göÇokkültürlülük çağdaş. Avustralya'nın rü^ü hiçbir zaman verilkültürel veetnikçes.itlilinıiyor. ğinin bir ifadesi. Resmi Avustralya'nın çokkülbirpolitika olarak herbir lürlübirtoplumolmayobireyin ve tüm toplumun lundaki bu eşsiz kazacıkarları doğrııltıısunda, nımları. birçok sosyal vc buçeş.itliliğinyarataeağı ekonomik haklargibi yesonuçlara karşj düzenlenni Libcral Hükünıet'in miş bir dizi öıılenıi de uygulamalarıyla son günkapsıyor. Avustralya Hülerdeeidditehditlerlekaıkümeti çokkültürlülük ^ı kar^ıya. politikasına taban oluşturan 3 ögeyi kültürel kimÖzcllc^tirnıe çabaları, lik, sosyal adalet ve ekosağlık ve eğitiın ödeneknomik vcrinılilik olarak lerindeönemli kısıtlamatanımlıyor. lar. isj ya^amında çulı^an SBS'in ulusal çaplı aleyhincolan ycni düzenamaçlarından en önde gelemcler politik ve sosyal lcni, Avustralya'nın farkyas.amda da yeni sorunlalı kültür, farkhdil vebakıs, rıbcraberindegetiriyor. açılarını paylaşmaya ve Türkçe yayınlar sorumlusu /hrişim. Çokküllürlülük Politıbeninıscnıcyc zcmin hakasının tcnıel kurumlazırlayacak çes,itliliği gerından sayılan StiS Radyo liştirmek. veTclcvizyonkurunıunun Bir diğcr gcnel amacı gelcecği de, ekonomik ise, farklı kültür veeğitim rasyonalizm söylcmlcrı düzeyinc sahip olan dinıletchditaltmda. lcyicilcrinin bilinçlibirer 'Ycni Lkononıik Düvatandaş olmaları ve ilezcn' anlayışı bu uzak kıtatisjm gcreksinimlerinin ya, geçmiîjtc sağlam birtekarsılanması için çeşitli mclc oturtulan 'sosyal dıllcrdc yayın hizmctleri devlet' yapısındanolacak. sağlamak. bclki bırazgcç ulaştı. AnSBS'in özelyükümlücak, hcrjjcyi kârlılık ve vclüğü isc !>öyle tanımlanrinılilik çerçevesinde denıakta; Avustralya'nın ğerlendırcn \c bıra/da kaçokkültürlütoplumoldupitalistsistcnıınacımasız ğu gcrccğini orlaya koyaılk dönenılcrinı anımsalan cak vedahabütünscl es.it bu dalgatlan çokkülliirlü vc ııyumlu bir Avustralya Avustralya'nın payınanetoplumunun yaıatılnıası SliS'e Türkiye'ılen luıbcrg lerin dü'jcccği merak koiçinkatkıdabulunınak. nıiMi^ arhudaşımız hikret liscr. PAZARIN PENCERESİNDEN Körler Ülkesinde SKLÇUK EREZ M .G. VVells'in "Körler Ülkesinde" başlıklı bir öyküsü vardır: And Dağları'nda gezgin dolaştıran kılavuzlardan biri yolunu kaybeder, bir yardan düşüp bilmediği bir yerde bulur kendini. Az otede tuhaf bir köy vardır; penceresiz, izbe gibi evler o güne dek gördüklerine benzemez. O köyde yaşayanların tümü kördür. Anaları, babaları ecdatları da gözsüz doğmuş, görmeden yaşamış ve ölmüşlerdir... Aralarına duşen "görür" kişinin anlattıklarına ınanmazlar, ona olmadık ezalar ve cefalar çektirırler; hapsederler onu. Uzun süre bu körler ülkesinde yaşamak zorunda kalan yabancı, yavaş yavaş "normal yaşamın görmeden yaşanan • olduğuna" inanmaya başlar.. Burnunun kökünde üstü azıcık kuşa benzer, kırpiğı andırır bir çukur bulunan bir kız vardır o köyde ona aşık olur! Kız da onu sever... Kızla evlenıp o köye yerleşmeye karar verir. "Benımle evlenir mısın?" diye sorduğunda kız, "Evet, ama senin gibı sıradışı, kurallara uymaz ve anormal birıyle evlenemem... Ancak gözlennı dağlayıp kör edersek yaşamımı senınkıyle birleştırırım!" der. Bu düşünce adama "makul" gelir... Gözler nasıl dağlanır? Bildığimiz kadarı bu eski bir Bizans cezasıdır ve Bızans'da iktidardan uzaklaştırılan krallara, prenslere, yüksek dereceli memurlara uygulanmıştır. Açtım baktım: 713'te Flıppukus, 797'de 4'üncü Konstantin, 1O42'de5'nci Mihal, 1O71'de4. Romanus, 193'te 2'inci Izak, 1204'te 5'inci Aleksius, 1261'de 4'üncü Yanuş 1374'te 4'üncü Andronikus ve yine aynı yıl 7'inci Yanuş, gözlerıne "mıl" çekilerek kör edilmişler. Bunlardan bir kısmı, gözleri böyle dağlandıktan sonra bugün turist broşürlerinde "Prens adaları" olarak anılan Kınalı, Burgaz, Heybeli ya da Büyükada'ya veya Sirri ve Yassı adalara vb. sürülmüşler. Tarih kitapları eski prenslerin ve kralların bu adalara sürülmesinin amacının onların geri dönüp ortalığı yenıden karıştırmalarımn engellenmesi olduğunu belırttiler. Bir rivayete göre adalarda yaşamak ancak oralardaki eşsiz 'doğa güzellıklerını görememek kadar ağır bir ceza düşünemediklerinden böyle davranmış Bizanslılar... Bızanslılar'dan pek çok şey öğrenmişizdir. Bu ceza Osmanlılar'da da uygulanmış mı? Galiba evet! "Byzantine Constantınople" adlı bir kıtapta (Alexander Van Millıngen John Murray Kıtabevi, Londra, 1899) da (s. 162) şu satırlar var: "6'ıncı Yanuş Paleologus'un oğlu Andronikus, Bayezit'ın kardeşi ve Sultan l'inçi Muradın oğlu Savcı Bey ile kader birliği etmış; ikisi de tahttaki babalarına karşı bayrak kaldırıp isyan etmişler. l'inci Murad, bu isyanı bastırıp oğlunun gözlerini kör ettirmış, Bizans kralı da isyankâr oğlu Andronikusla beş yaşındaki torununu yakalatıp Anemas zindanında dağlatmış.. "Ancak Bizanslının göz mütehassısı acemiymiş bu ışi yarımyamalak yapmış: Bir süre sonra Andronikus'un gözlerinden biri görmeye başlamış, onun oğlu da sadece şaşı olmuş." Gelin H.G. VVells'in öyküsüne dönelim.. Bir toplumda görmemeyı tercıh eden, kör edilmeyi yeğleyenler varsa ve bunların sayısı azsa farketmez. Ancak, bunların sayısı o kadar az degilse, nüfusun dörtte bırını oluşturuyorlarsa ve siz de o toplumda yaşayan biriyseniz?.. Dahası da var; bu toplumda yaşayan ve köredılmeyı uygun bulanlar seçimde kazandıkları takdırde bütün vatandaşların kör edileceklerını ılan etmışlerse ne yaparsınız? "Ne yapalım, bunlar demokratik yoldan iktidara gelseler 'meşru' sayılırlar, öyleyse sadece kendilerinin köredilmeleriyle yetinmeyip tümümüzün kör edilmesi için Arabistan'dan kehhal getireceklerse biz de gider sıraya gireriz.!" diye mi düşünececeksiniz? Böyle niyetleri olanların iktidarını önlemek antidemokratik bir davranış mıdır? Meseleyi bu şekılde algıladıktan sonra bir sual daha soralım: Kendi akıl ve vicdanında hür olmak istemeyenler varsa, bunlar, aklın yerine..., bilmem kaç yüzyıl önce önerilmiş kalıp ve formülleri koyacaklarını sızın de buna uyacağınızı ya da uydurulacağınızı ilan ederlerse ne yapacaksınız? Demokratik seçimlerle, demokratik kurallara uygun koalisyonlarla gelırlerse ben de aklımı boşar onların formüllerine körü körüne inanırım ve uyarım!" mı diyeceksinız? Iran'da köktendincı rejimı iktidara getıren ayaklanmadan sonra, 1980 Haziran'ında tüm üniversitelerin kapatıldığını ve "Kültür Devrimi Komiteleri"nin 1983'e kadar bütün kitapları gözden geçırıp Islamî kural ve söylemlere uymayanları yokedıp yerine "düzeltilmişlen" koyduklarını bilmiyor musunuz? Bizin yerli köktendıncilerin tek başlarına iktidara geldiklerinde farklı davranacaklarını kim ileri sürüyor? Sadece sivıl değil askeri yüksek okullarımızda da aynı kuralların yürürlüğe konmayacağını mı sanıyorsunuz? Ha, H.G. VVells'in öyküsü nasıl bıter? Körler ülkesinin tek göreninin aklı son anda başına gelır köredilmesi için tamtamlar çalınıp kazanlar kaynatılmaya başladığında doğru yolu seçer oradan kaçar. Bugün şöyle bir düşünün: H.G. VVells'in öyküsündeki aşıktan ne farkımız var bizim? Bizim kaçacağımız yer yoktur: Hem burada kalacak hem de gözümüzü koruyacağız! ^ (i. tVells