Katalog

8 (UMHURİYI.I DKRC;I ZARİF BİR İNATÇI... Şanar ve Oktay abımden, onlar fstanbul'da, üniversıtede oldukları için epey ayn kaldım. Askertiğinı oğretmen olarak Çankın'nın bir koyünde yaptığını anımsıyorum Şanar'ın. Öğrenciler için kitaplar, gıysiler loplamıştı. Paylaşmayı seven, kendınden başkalannın haklannı koruyan bir adam çunkü. Aramızda on beş yaş fark var. Buna rağmen onunla çok yakın olduk. Ondan insan olarak çok şey öğrendim; yargılamamayı, bir şeyi olduğu gibi kabul etmeyi... Türkiye'nin o canhıraş döneminde bale yapıyordum. Çok rahatsız hissediyordum kendimi, ülkede kan gövdeyi götürüyor, ben orada bale yapıyorum diyordum. Bana, İnsan sevdıği jşi yapmah" diyerek karşı çıktı: "Yaptığını da en iyi şeklıyle yapmaya gayret etmelı. Ne iş yapıyorsan, hiç önemli değil..." Herkesin hayatında önemli, başı sıkıştığında koştuğu, akıl danıştığı biri vardır, Şanar abım benim için öyle biri. Yurtdışında kaldığı süre içınde her yıl gidiyordum yanlarına. Çok dayanıklı ve çok ınatçıydı. Çok zarıf, çok kibar, kendinden emin, bilgıden ve haklı olmaktan kaynaklanan bir inatçılık bu. Olup bıtenleri daha iyi değeriendınyor ve formüle ediyordu. Son zamanlarda insan rtakları, düşünce suçlanyla îlgılendıgı için kendine hiç zamanı kalmıyordu Sağlığıyla da ilgilenrniyordu. Ktzıyordum ben de. "Ama" dıyordu "Birilerinin bunu yaprnası lazım." İki yridır birlikte oturuyoruz. Onun Almanya'da olduğu bir sırada evdeki eşyaları degıştirdım, koltuklann kıhflannı, sandalyelen... Yeni bir de dolap aldı. Şanar geldi, oturduk konuşmaVa başladık. Bir sure sonra eşyalan görmedığını farkettım. "Baksana" dedım "Bu dolabı görebilmen için üzenne 169, sandalyelennin '; hepsınin üzenne ayn bir kanun maddesi mi , yazmalıyım?" , •. 'Basanlı insan bulrnak.* kolay dunyada ama insan olarak gelişmiş bir insan bulmak zor. Şanar benim önümde boyte bir ömek. ^ Lale Mansur Şanar Yurdutapan kızı Zeynep Demivağ'la birlikte. Zeynep, babusının *uhverileceğigünii bekliyor şinıdi... p+ Danıştay'a başvurarak yüıütmeyi durdurnıa kararı aklılar. Şanar Yurdatapan'ın kartlC)! Onıır Yurdatapaıı'a göre, bclkı jiirı dcbutarti!>madanctkilcndi,tcrcihinibirbaşkayırkıyakullandı. Bir sonraki yıl TRT, Ajda Pckkan'ı birinci gelcn şarkıyı yorunılayacak sanalçı olaıak scçti. Yurdalapan, yarıynaya sö/Jcrini dc yazdığV'Pctrorickatıldı veseeildi. Bııke/, "Şuf>arkmın.sö/lci'ini deği^tıısck'mınldanmaları gelclı l'RTılen .. NercMndenrahatsızdılar, yanıtı yoktıı. Sonradan bğrcnıldı, bir yetkili,"Buşarkıyla Arapdosilanmı/ı üıkütürüz"diycdÜ!>ünmii'>vcbir yazıyla Du>İ!»leri'ncsomuüjtıı, Hı>)iijlcri*.lcÜ!>cnnıcyipyanıt vermişti: "lîu >;ııkı sö/leıındcbu^ey yok." Israrlara ragmcn sö/lerı değıştirmcyen Şanaf,"BusanaU;ıyabıı baskıdır"diycrek verilcnödülüdctörcndcrcddctti. Yeniolu;>tuıulan"[)emokralikSanalcılar Birligi"ndcdeaklif olaıak rol alan Yurdatapaniçinartıkpolitikçalı:>malardahaağırbasıyordu. ŞAT yapım duraksama dönemindeydı vc Alilla Ö/dcmiroğlu'yla ortaklığı ay ı rd ı lar. ()/dcmi roğl u, bugün sorulduğunda o döncmlcre ilİ!>kin konuynak islemeyecck,"i.ı)lcriınyoğun"diyehabcrula^tıracaktı: "Üstelik bu konuda yorum yapmak istcmiyorum." Cunta ve sürgün... 12 Lyliil darbcsı sırasında birkonserncdeniy lc yurtdı^ındaydı Şanar Yurdalapan. Arda vc Meriçisimlı ikiçocuğununolduğuilk cvliliği sonacrdiktcn u/uncabirsürcsonra Melikel)emirağ'lacvlcnmİ!>ti. Bucvliliktcn olank i7i Zeynep lıcnii/bir ya^ındaydı.C'untaııııı koyduğu sınır kalkar kalkma/ Dcnıırağ'ıdaki7inıdaalarak Almanya'yagilli. 12 Iiylül ıçın "13u bir ctınladır" açıklaınaları, darbcci askerlere yönelik "Si/ Atatürk'ün döneınindeolsaydını/yerini/ Vuhdcllın'in yanı olurdu'suçlamaları, Kıbrıs'ladii/enlenenbirban;)toplantısında"!>mıdı, suni sınırlaıia engelleniyor aıııa gelecckle bu iki loplunı karde;>ce bir arada yai>ayacak"sö/lcrini kullanması valanda^lıktancıkarılmasınayulaçtı. Vatan hainliğiylesuçlandılar, birköşeya/arı, Na7İı llıcak"Rusya'dangelen paralarla, Almanya'dabirvilladaya.'jiyorlar" diye ya/dı. MclikcDemirağanlalacaklı.bu ya/ıdan habcrdarolduklanndaotuzbc!» mctrckarclik bir yerdc oturuyorlardı. Mevsim kıştı da, buzdolabı olmayan bu e vde y iyecek leri, camdan aşağı sark ıltıkları po^ctlcrin içindc koruyorlardı. Suçlamalarlayetinilmiyordu,odöncmde kardcşinin karısı olan Banu'ya konscrizni verilmedi.Sadcccbcstcleridcğil, Şanar'ın adı gcçcn hcr;>cy yasaklı... Sürgündc dc yaşadıklarını, hasrcti, acılarını vc dü^üncclcrini aklarabilcccklcri tck alan vardı; mü/ik. Radyo programları yaptı, Anatolia isimli rock scnlbni ha/ırladı, oda orkcstrasıyla konscrlerverdi. Anadolu'yunasılhisscdiyorsa öyle yansıttı mü/iğindc... Konscrlcrlc, söylcşilcrlc bütün Avrupa"yıdolaştılar. Sürgüncdcali!>ırdıinsan,heledcyıllarcasürcrsc. Amabcşin cı yılııı soııunda heslclcdığı "Şimdi Istanbul'daolnıak vardı,anasını salayım"ı>arkısı, ii/eri örlülcmcyen acılarının anlatıcısıydı. Demirağ, yorumlarkenağlıyor, haykırıyordu: "Hoğa/da balık ckmek ycmek, ver elini (,'amlıca..." U/un yıllar dircndilcr, kâğıt üzcrindc dc olsa valansı/olaıak ya^adılar. 1990yılının sonlanydı, scyahat bclgcsi cdinebilmck için Alman vatandaşlığınageçtiler. 1991 araliğındalstanbulhavaalanındaküçümscnmcyccckbirkalabalıkkarşıladıonları,dostları, akrabaları... O yılbaşında Suzan Yurdalapan'ıncvindeuzunsürcbcllcklcrindcnsilinmcyceck duyguları lattılar, işte ^imdi Istanbul'dayddar... Vatanda;>lığaıckrargirebilmclcri içinbirdilckçe vcrmelcri istendi. Vcnnedilcr. "Bi/i vatandaşlıktan çıkamıa işlcminiz antidcmokratikti,kendiri7.ami7.laçıkmadık" dcdilcr"Dcvlct yaptığı hatay ı tamireLsin". O döncmdc Içiijlcri Bakanı olan Ismet Sezgin'in kararıyla Yurdatapanlar'la birlikte yüz kişiycdahavatandaşlıkhakkıiadcedildi. Veşimdiİstanbul'da... On bir yıl sonra ycnıdcn Türkiyc'dc olmak, dcğişmiş siyasayı, ckonomiyi anlamak, hcr biri bir yana savrulmuş insanlara Kuyruklu YtlJızlur ve Şanar Yıtrdutapun... bakmak, bunu yaparkcn de bilgiyc sığınmak. Kırılmadı, öfkclcnmcdi dcğil Şanar Yurdalapan. tnsanların durdukları, hayala baktıkları ııoktalar"dcğişim"adınaycrdcğı^lirıııi'jlı. Ho!>görüycsığındı,"Korkuda" dcdi ."diğcrlcri gibi insanca birduygu..." Kardc!}i Onur Yurdatapan anlatacaktı yine. Şanar, ycnidcn mü/ik piyasasınagircbilirdi ama o zaman vaktinin tümünü bu işc ayırmalıydı. Oysa insan hakları çiğncniyordu ül kcdc, düijüncc ö/gürlüğünc saldırı I lyor adıbirkonulupbirkaldırılansavaşinsanları acıtıyordu. TİP kapandıktan sonra hiçbir partiyc üyc olmamı^tı ama ^imdi banş için sivil toplum örgütlcri içindc olmak vardı... Scsvcnnckvcçıkanlanscslcrc"Birilerivar'' diyebilmek... DüşunccycÖzgürlük kitabının ha/ırlanmasına önayak oldu, banş trcnindcyolcuydu,Cumartcsi Anncleri'ninyanındaGalatasaray 'ın önündc bağda^ kurdu... Şanar Yurdatapan şimdi Ankara Mcrke/ Ce/.aevi'nde.Suçu,"Kun>unkalem"belgesclininmüziğinihazırlamak. l)o, rc.la vces, birdcbcjpardcsüdcnutanıyorduvarlar.Onlarsa du varların arkasını biliyur; okyanusu. balık ekmcği, rötarsız trcnlerin ara islasyonlarını, ycni doğan güncşi, mcrhabalan vc arkada^ları...^