Katalog

VI 1996. SAY1 554 11 ırıın asrı sığdınyorsa ve bu bir hayatın r. Düşgcçmi^yaşananhayattırkigcrçek abudur." ımlennde/amanhepgeçmujcu/aniyor. ııynıyğındafilizlenıyorhayat. Düş,bilıı/ di'i!} olmaktan çıkıp bırana sabitlcniaıı yaş,adığımı/ ana vc gclcccğc gönderıııı yapıyor bclkı ama yınc dc gcçmi^e ımdi"ıle"geleeek"enasılbakiyorsanaçmde? "(iclccck yok, ynıdı yok" diyc lyor. "Neden 'y'mdi' yok?"dediğimde avıklıyor:"Şımdi,hcmcngcçmİ!}Oİuyor lîütün bırikimimız geçmışe aıt dcğil u anda sı/inle konuyıyoruz? Bu konuş,ıgünedekyaptıklarımı/la,yai}antılardan ıklermıi/'lc geçmi!>e aıt dcğil dc ncdir? nılergeçmi^lcbcrabcrbcllcdığimızolıçın varoluyorlar. Yoksa nc konuşabıliriz jclccckscya^anmamışjığı ıçcrir. Mutlak >eçmıstır. Gclcccğc ancak geçmışi cle ; göndermc yapabı 1 iriz." ;ınişte yaşadıklarımıza yakın durduğu yaşayacaklarımızla da ılgilcniyor K.o(csmindc yaşanacakların küçük ipuçlaıstlıyoruz. O ipuçlannın arasında dolar çocuk görüyoruzçoğukez... Çocukluk ınadeğiyoruzKomet'in. Çocuk gözlerlyayialgılamanınmutluluğudeğiyordurımıza. Dünyaya gülcrek bakan gözleriı saflığını,bcrraklığını anımsarken, haIk bakışın güzelliğini ne kadar da unut'lduğumuzu fark cdiyoruz. Anday, "Öğkusundan Uyanırkcn" yazısında o giinızişusözcüklerlehatırIatıyorbize:"Büicuklar yalvaçtırlar, gelcccği görürler, ıınuturlar bunu. Çünkü gclccck vc ;>imdı .." Komct rcsimlerinde çocukluk anılan•vcrirkenböylebirhatırlatmayımıöngö'! Yoksa yakalamak istcdiği o hayata açı< bakış mı? O saf, masum bakışa mı instiyor sanatında? "Bütün sanatçılarda o lasum bakiijin olması lazım. Ama ben sa) masum bakısı yakalamak ıstcmıyorum. ^rsunuzçocuklaraynızamandaçokmulcr... Çocukluk anılanna veyaçocukludönüşümü,Nietzsche'ninZarathustra cBuyurduZcrdü^t)adlıkitabındaki'inüç hal ı' açıklamasıyla anlatmak istiyolnsanınüçhalı vardır'dcrNıetzscheve ır' Birınci hali deve halidir. Bu döneminv e sürckli yük edinir ve o yükün her san» lsimsiz/1972 130x97 (üstte). timetrekaresinde'senyapmalısın!'yazılıdır. Deve uçsuz bucaksız bir çölde yol alır vc yükü çekemez hale gcldiğindc isyan eder ve arslana dönüşür. Ikinci hal arslan halidir. Arslan hali bir isyan dönemıdir fakat çok uzun sürmez o bir çocuğadönüşü...1 Çocukluk haliniiscşöyleaçıklar: 'Çocukkendiliğindensöylcmcdir. Çemberinkcndiliğindendönüşüdür.'Nietzsche'ninbufikrinetamamıylakatılıyorum.Çocuk kendinden söylcycndir. Yaratıcıdır. Çocuk resmi diyoruz mcscla. Sonra bozuluyor o rcsim. Direkt olarakoilk bakışla bir şeyler yapıyor. O resmi incelediğinizdehiçbiretkininolmadığını görürsünüz. Hicbirdolaylı anlatımı bulamazsınız, içmdekıni söylerçocuk.. Dünyanınbuçirkinliği,kaosu,karmaşıklığı vcacıları karşısında çocukluk bütün umutlarıylacennetimizoluyor. Vegiderek çocukluk hayatımı/a yöneliyoruz. Mutlu bir çocukluk gcçirdim bcn. Hcm onun özlcmi hcm dc sanatçı olarak o çocuk halinin yakınında bulunmay ı çok önemsiyorum ben. Çünkü bizi bİ7yapan herşeyi çocukluktan cdindiklcrimizlc açlklayabilirizancak." "Annetoprak" Kadınlar cn mcrkezi figür olarak gircrKomct'ın rcsimlcrinc Varolujjun o gizemsel gücünütaşirlarbedenlerinde... Anaçlıkları,kadınlıklarınınönündcdır. Sıcaklıklannı,yumu!>aklıklarını,şefkatlerinigeçirirlerresmc. Kadının bu yönlerinı daha ağırlıklt olarak rcsmindcortaya çıkarmasını tek bir kelimeyle açıklıyor:"Annctoprak..." Sonra ilginç bir itirafta bulunuyor bana, "Biliyor musunuz, başka bir söylcsjde de söylemiştim. Kendime 'Anneçocuk' diyorum. Yanlış anlaşılmasın, homoscksüeldeğilimayrıcaolanları da kinamam. O başka bir ijey. Neden 'anne' dediın kendime? Çünkü anncbağiijlayıcıdır, baba ceza vcricidir. Bcn zaten kendimi tüm insanların annesi gıbi hıssediyorum. ü şcticatle yaklaşıyorum onlara. Onların ağlamasına, acı çekmesinc dayanamıyorum,amaaym/amanda biraz önce açıkladığım gibı htanbul/1965 130x 97 (solda), isimsiz/1986 (üstte) 65x 54. birde çocuk yanımvarbcnim. Onun yaramazlığı, muzipliği dc o anne öğcsiyleatbaşı gidiyor..." Komet,buaçıklamayıyaparken, Anday'ın sözcüklcrini duyuyorum... "Hayvanlarıo cn büyük korkusu msan olmaktır. Bunca acıyı nasılbarındırdını.Tümü mutlu ölen lıay vanlar birbirlcrıni tanımazlar. Benscbaşkasını tanırsam kendime acıyorum. Yan yana duruyoruz. lüdcnncgclırkı! Ba^kasınıyaratmakgcrek.." ( Mclih Ccvdct Anday, Ölüımü/lük Ardında Gılgamıs, Adam Yayınları, 1991) Keske herkesbir'anncçocuk'yaratsaiçinde... İkisinin konuşması bende bu duygulan uyandı nyor... Komet'in yaşamında duygu ön planda. Okuduğubirsiir,bcğendiğibirresimyas.adığı coşkular,umutlaronuresimyapmayaha/ırlıyor ama tuvalin karşısına geçtiğinde duygunun geri planda kaldığım söylüyor bana. Nedeninisorduğumdaşöyleaçıklıyorbutavrıni: "Salt duyguyla sanat yapılamaz. Çünkü bir malzemeyi bir maddeyle çalışıyorsunuz.*