Katalog

CUMIIURİYITDF.U(;İ ENVER GOKÇE 1920 yılında Kemaliye'de doğdu Enver Gökçe. DTCF Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirdi. llk şiır bu yıllarda yayımlandı. 1948 yılında antifaşist bir dernek kurdu arkadaşlarıyla, Türkiye Gençler DerneğL.Her türlü demokratik fikirli genci biraraya getirdiler. Irkçı Turancıların saldırısına uğradı. Dernekçilık günleri kısa bir tutuklulukla son buldu.Ardından ünlü TKP Tevkifatı geldi çattı. Tabutluklar, falakalar ve askeri mahkemeler kuruldu. Yine tutuklandı. Marksizmi benimsediğini söyledi. Enver Gökçe TCK'nın artık geçerli bir olmayan bir maddesinden, ünlü 141. maddeden yedi yıl hapis yattı. (19511958) Adana'da tamamladı cezasını. Ardından Çorum'a sürgüne gittı. 27 Mayıs öncesi ikınci bir sürgün daha yaşadı. Bağımsız yazarlık yaparak sürdürdü yaşamını. Ekonomık sıkıntıya düştüğünde hep köyüne döndü. 19 Kasım 1981'de huzurevinde öldü. Defalarca basılan şiir kitabı "Dost Dost llle Kavga" 1973 tarıhini taşır. "Panzerler Üstümüze Kalkar" ise 1977.^ Çece'nin köyüne yolculuk Lütfi Özgünaydın Enver Gökçe'nin köyü Çit'e gitti ve şairin ölümünden 15 yıl sonra ondan kalan izleri sürdü. Enver Gökçe'nin kullandığı eşyaların hemen hiçbirisi yoktu. Gelen meraklıların bazıları özel eşyalarını götürmüşler. 15 metrekarelik odası perişan. Ondan sonra kimse oturmamış. utyapraklarıhışırhışır. Hafiftcnbir yel esiyor. I 5 yıl önce bir Kasım ayında yıtirdığımız Enver Gökçe'ııin köyüne (,'it'e gıdıyorum. Hemmköyümlearastyarımsaat. EnverGökçc'nin zaman zanıan yaşadığı Ç\l köyü, Kemaliye Arapgır,(,'cmiş,gezek, Ağın ilçelerinin ortasında. Yöre ınsanı 100 yıl önce çıkmış gurbetc. Ekmeği, büyük kentlerde aramaya... Bağın üstüne çıkınca Kcmaliyc gözüktü. Ikı tarafı kayalarla adcta kapanmış, barajın sularına sclam durmuş. F.skısi gibi akmıyor Fırat. Bilmeyenlerırmakgibigörüyorlarbarajı... Kcban barajının yapınıından sonra, Fırat budaracık vadilerdcregöl olmu^.Dagların arasmdan incecik uzayıpgidiyor... Görünüm aynı ama, oyiğıt sesi yok artık. Oysaçocukluğumda, Fırat'ınsesidağıtaş;ı inletırdi. EnverGökçe'nın, Rotatıfleradlt şiirindcanlattığıgibi: Dufflar/Anısınılüiı/Buşınnı/Vnrur/Cıümhürtüsü/Fırat 'ın "dtyor... Köyün üstünden Çıt'e doğrıı yola çıkıyorıım. Kıvrım kıvrım yollar l'ırat'la bırlıkte, dönedönegıdıyor. Hcrviraıdan sonra ilginç koylar çıkıyor karşıma. Dağlar kah dik kah biraz daha eğik.Eğilimlerdesırasıra köy lcr var. InsanlaryüzyıllarboyuncahepFırat'laboğuştularbenim yöremde. Kan>ı yakada kalan köy lüler Fırat' ı geçmek için, çok çaba verdiler, niceacılarçektiler. Dutbelınındıbınde, Başpınarköprüsü.yirminciyüzyılda.aynıçılcnin görüntüsüydii. Köprü bıtmemişti. Insanlar, yinc garipti, karşı kıyıda. Dutbelinıdönedöneçıktım. Vadinintabanındanyukarıyakadarhervirajdadeği^ikgörünümlervardı.Dutbelindeheraniijikdeğişır. Hersaatgörünümdedeğişir. Sabahgiderken birkaç kare fotoğrafçektim, biliyordum akşam dönerken, ıs,ık daha değişik olacak, baraj daha ilginç gözükecekti, virajlardan... I ıratkıyılarındagezmeyı Enver Gökçe de çoksevermi^. Dutbelınibıtırınce, Dullucaovasıbaijlıyor. Iş,ıkdeğış.ıyor,doğadeğİ!}iyor. Küçüciikdüzlüktetarınıba.'jlıyor. insanlartarlalardaalabıldığıncçalışıyor. Oysa Keınalıyetlçemerkezi veyakınköylerdctoprakyoktur. Küçücüksekıleri ınsanlaryapmı^yü/yıllarıçinde. Dut bahçeleri insanların sırtında tajjidığı topraklarda yeijermi^. Böyle bir ortamdan geçip Dutbel i'nı çıkınca küçükdeolsa, insantopraklabulu!>uyor. Düzlük bitmeden, (,'it köyünün tabclası gözüküyor. iki taraftayemyes.ildomates.bibertarlaları. (,'ıt köyünün tüm geçıın kaynağı bu tarlalar. Mıran Çayı 'ndan sağlanan suyla domates, bibcryctiştiriliyor. Domateslcr, biberlerKemaliye'ye, Elazığ'a, Malatya'yasatılıyor. Köy yolunagirince, Enver (îökce'nın.şıirlcri gelip bilincıme oturuyor. O s,urlerınde. köyünü,rençberlıği,özellıkleyavıdığıyıllarınyokluğunuçok iyı anlatıyor. F.nverGökçe'nın şıirlcrinde su büyük yer tutuyor. Miran(,'ayı'nınkıyısından,supınltılann; bakarak, loprak yuldan köyedoğru ılerlcdım Dereniıı kıyısında. .söğüt, dut agaçlan var Vadının ıçınden. hcyecanla köyedoğru gıltım. Yoldangeçen.katırlıe>eklı ınsanlar.selaın verıyor, gülümsüyor. Tanıdıklarım.tanımadıklarım benı görünee. "I los,geldın..."diyor... köy sıcaklığı. köy ıçtenlığı... Hepsi güneijinaltındayannıı^. Kadınlarbeya/başöıtülerı ılctarlalarınagıdıyorlar Sııtlaımda\ı. eşeklerının ü/erıntle torbaları, heybelen \ ar (,'ıt köyü Mıran (,'ayı'nın lıenıen kıyısında F.gıkbıryamacakurulmıi!}. Sokaklardaracık Evlerınaltkatlarında.ahırlar. Ahırlargübn. kokuyor. (,'oktandır gübre kokusu alınamış,t burnuın.ho'juınagıttı. Daıacıksokaklaıdak evlerın ayvanlarında, bıberlcr kurululınır renk renk asılıyor. Köy ortasındakı çeşmedcı suyumu ıçtım. Köylüler. köy kahvesınebuyurettıler. Asmalardan yapılmı.s çardak altında oturup konu^tuk. llemen sözii Enveı Gökçe'yegetiripantatmayabaşladılar. Köylüler, "Çece" dıyorlar Enver Gökce'ye."(,'ccc"ağabcyanlamınagelırmi!>. I lemen hepsi sessiz bir insan olduğunu söylü yor. Yaijamınınbirçokdönemındeköyegelmİ!>. Ölümünden önce de u/unca bir süre ya şamiij burada. En çok ya^adtğı odayı meral ediyorum. Amcazadesi Kadir Kıbrıs köy deymış, anahtarın onda olduğunu söylüyor lar. Kadir Kıbrıs anahtarı getırip kapıyı açıyor Enver Gökçe'nin oturduğu günlerde, kap ahijapmış, şımdi çürümesin diye çınko kaplanıışlar. Iki kanatlı birkapı. Kapıdan girinct Kadir Kıbıs hemen sağdakiodayı gösteriyor "lş.te burada otururdu Enver..." f Şair Enver Gökçe'nin köyü Çit, Miran Çayı'nın kenarmda hiryamaç üstüne kurulmııs. "Dağlar/ Arasından/ Buşınta /Vurur /Gümbürtüsü/ Fırat'ın (E. Gökçe)