Katalog

CUMIIURİYETDERGİ Pop müzik sanayiimiz gelişiyor da... Türk popundaki bu aynılık ve kalitesizliğin sebebi nedir? Şarkılar arasındaki farklar neden düzenlemeden ibaret? Niçin araklanmış şarkılar dışında, melodik yapı ve "ruh hali" olarak farklı denebilecek bu kadar az örnek var? 70'li yıllarda .s/.s hombuları arasmda çıkıyordu suhneye Moğollar. Tarkan. Kiııı daha çok kazanıyor? Plak iirketleri nıiyoksa o mu? Astan diskiııden palıalı mı? METİNSOI.MAZ csnıı TDK'nin öncrisinc göre yoğııntckcr, bilınen adıyla compact tiısc ya da kısaca C'D, icad oldu olalıplaklar, 33'lükscsaatyapınıında kul laıııl ıı,45'liksc bılpa/anndabul unıır oldu. 1980'denönccplaktı makbııl olan. Ö/ellikle'6()'S()aıasına,plakyıldı/lan,45"liklı yıllarda dencbilır. Türkpopundabuyılların cııöneıııliö/clliği.ycniyapımlaraçıkma ve ya>ama !>ansı olmasıdır. Türkiye'de popıiler müzik, bu yıllarda hıeolmadığı kadar renkli, çokcc!;itlidir. Sıradanbır"ncgünlerdi"edebiyatıolacak ama gerçektcn de çok görkemli günlerdı! Türk iyc'ninılkgereekpopülerkültüru olan a rabesk,45'lıklı yıllarda yaygınlaijlı. Anadolu pop ve sonrası da öyle. Siireklı yeni ve hatta deneysel hırtakım nıü/iklcr eıkarkeıı TRT'ye ve devlet politikalarına rağmcıı "kendiliğınden",gelı^ebilcnbirnuizikal yapı vaıdı. Balı'da da en iyi yıllarını yaşayan popülermü/.ıkleTürkıycbütünolanaksızlıklannarağmcnfıkırfırkırdı.'70'lcrdc Türkiye'de depıınk yapı ldı(GrupBunalım/Ta!> Var Köpek Yok). Batı'da Pink Iloyd ^i^me domuzlarla konscr verirken burada da Moğollar, sis bombalarımn arasmda sahneye kamyonçıkarıyordu. Roekoperabileyapıldı o yıllarda: Safina/'/C'em Karaca. Mii/ik, bütün fena ko^ullara rağmcn konsept albümlerden elııo caza uzayan bir çizgide çok çcijitlılıkarzediyordu. IBalısedılenfenako^ullarşöyleözetlenebilir: TRTyayın lckelıydi. İJstclik sansüriiiydü.Sadecedenetlemekıırulundangeeebılen şurkılar yayımlanabiliyordu. Kayıtlar çok kötütcknolojik ko;>ullai"dayapılıyordu. Ithalatyasağındandolayı enstrümanlarçok kötüydü ve lıatta bırçok müzisyen kendi enstrümanını kendı ba.yna yapıyordu. Şanar Yurdatapan'dan aldığım bilgılere göre Türkiye'de ilkelektrikli gitarı(PTT tclefbnlarmdan çalınan ahize hoparlörünü gitarın kasasına karkıtmak suretiy le) evde imal cdıyorlaımıy Buaradagitaranıf'isideannebabaya çaktırılmadanalınanevıntransistöıliiradyosııdur... 195K'dekurulanvedönemınenünlü gıuplarındanbırisiolanKuyrukluyıldi7İar'a gıtarist alırkcn birtek ko'jiıl aramışjar: Elektrikligitarınmolması. Yasaklarkonusuvaktindeöyleabartılmıştır kı, işler"baı>ka ülkelerin mü/ıklerinöykünme"denetnikkökenlcrindendolayıbirtakım ensti'ümanları (örncğin eümbÜ!j) yasaklamaya kadar varır. Bugün ise durum çok farklı ve görece iyi durumda. Yayıntekeliepeydiryok. Hattabu konudahaddindenfazla"çokel"dcnsözedilebilır. Kayıtstiidyoları.tonmaistcrsikıntisı olsa daBatı'yı aratmayaeakdiizeyde. Türkiye'de artık sıradan bir stüdyoda bile çok iyi kayıtlaryapmakmümkün. AyrıcaBatı'daki gibi ev stüdyoları da birçok müzisyende mcveut. Ithalat yasağı Ozal dönemınde kal kınca, bu "özgürlük" stüdyolara yaradığı gı bi, cnstrümanların kalıtcsini de elkıledi Öceden bulunması neredeyse ımkânsı/olaı Fender, Cîıbson, Ibanezgıbı markalarartık li sc gruplarmda bile bulunabiliyor. Ayrıcj sektörde cskiye kıyasla çok daha profesyo nclçalüjiyor. Ancak bütün bunlara karşın popüler mü ziktekesinbiraynılık vekalitesizliksözko nusu. Güniinıü/deki ko^ullar bu kadar iyi vı daha özgürgibi görünüyorken, Türk popun daki bu aynılık ve kalitesizliğin sebebi nedır' Şarkılar arasındaki farklar neden dü/enle meden ibaret? Niçin araklanmış ^aıkılardı şında, melodik yapı ve "ruh halı" olara1 farklı denebıleeek bu kadar az örnek var? Müzik ve teknoloji Birçok popı;unıın yapımcısı ve yayımcı.sı Mehmet Söğütoğlu. Önceliklcgclışcn teknoloji bizdemüziğıı de geli.'jmesinc yol açamadı. Bu konudak klasiktartı.^malarıyapmaa^amasınabileye ni yeni geliyoruz. Müzik ve teknolojik geli1» mctartıs.malarmda'normaldc' ıki görü^hu kimdir. Birineısi,geli^en teknolojinin mü zikten insan ögesini çıkarması ya da azalt ması münascbetıyle manyetık bantlarda olu şan "plaslik" seslerm hâkımıyetınden şikâ yet eder. Dığeri ise gcli;>en teknolojinin /:A man kazaiKİırdığını, ayrıca sınırsız ses v aranje olanaklarıyla eskisinden çok dalı fazladeney ^ansı bulıındıığunusöylcr. Böy lccemükemmeleula^madateknolojıninço büyükyardımlarımnolabileeeğini/olduğu nusavunur. Bcnec iki görüşündedoğrulukpayı vardı Var olan bir teknolo|iyireddetmektenseakıl lıea kullanmak ama bu arada da stüdyod enstrüman vc mikrofon arasındaki analo ilişkiyiöldürmemekgerekir. Kapıtalist ıdc