Katalog

2 TOPLUM CUMHURÎYET DERGİ Bu okuduklanmız yüzyılın başına aitdeğil, 1995'in ortasında tam da burnumuzun dibinde yaşanıyor. Kadınlar hâlâ doğumdan sonra ölüyor, çocuklar bir yaşını göremiyor. Tek sığındıkları yer var: Doğa ve ondan yarattıklan ilaçlar. Tıp gelmiyor, kadın doğaya sığınıyor 1. sayfadan devam öfkeyleyanıtladı şehirli kadını: "Doktor vardı da gitmedik mi? Ilaç vardı da içmedik mi? Bırakınbari kendi bildiğimizce, inandığımızca bir şeyler yapalım." Şehirli kadın utandı. Kadının dile getirdiği gcrçeklerdi. Kendisinin bu gerçekleri değiştirebilccek gücü yoktu. Yaptığınadaolsaolsa ukalalık denilirdi. Dirkaç kelimeyleözürdiledivesustu. Şehirli kadın, BilkcntÜniversitesiöğretim görcvlisi vehalkbilim uzmanı Muhsine Hclimoğlu Yavuz'du. Anadoluefsaneleri vemasallan hakkında Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da sekizyıl süren biraraştırma yapan Yavuz, bu olaydan sonra çal ışmaları arasına bu konuyudakattı. Bukezortaya halk inançlannın kadın hastalıklannın tedavisine nasıl yön verdiğini sorgulayan bir araştırma çıktı. Yavuz, araştırmasını kısırlık, yumurtalık iltihabı, regl düzensizliği, memebaşı çatlaklan, memeiltihabı,gebelik lekeleri gibi kadın inancadadayalıolmaklabirliktchalkhekimliği alanınagiren uygulamalardan sözetmeli. Muhsine HalimeYavuz'un ilkelealdığıhastalık meme iltihaplan ve meme başı çatlaklan.Bunlarıniyileştirilmesindekullanılanyöntemler ise kente, köye, hatta mezraya göre değişiyor. lşteörnekleri: 9 Mercimek unu biraz suyla iyice kaynatılır. Hafîfkoyulaşmayabaşlayınca.birtülbentin üstüne serilerek, şiş ve kızanruş bölgenin ustünekonur. • Pekmezbirazunlakanştınlır. Birparça mum, bir tutam hatmi cklenerek clde edilen kanşım iyice kaynatılır.Lapa haline gelince iltihaplı yere konarak iltihabın akması sağlanır. • iltihaplı yerneşterleyanlarakakıtılırve üzcrine mürdesenkle (san kurşun oksit) yapılan karamerhem konur. (Mürdesenk, zeytinyağı ile kanştınlarak elde edilir). • Ceviziçi ayıklanıp dövülür, sonra birtülbentebağlanıp,subuharınatutulur. Cevizin yağı tülbentin üstüne çıkınca, sıynlarak alınır ve memedeki çatlağa sürülür. Kısırlığa karşı kına lkinci hastalık ise kısırlık. Kısırlığı iyileştirmek ve çocuk sahibi olmak için uygulanan yöntemlerdede kadınlar doğaya sığınıyor: # Yanm yemek kaşığı kına, yanm avuç karabiber, birer avuç karanfil ve mahlep, dört parça zencefil, yanm avuç tarçın, bir kaşık san kök, iki kaşık küşüt, iki kaşık anason, birer avuç nane, ıhlamur, turp tohumu, maydanoz tohumu, karaçörek otu, dört tane hevlıcan, iki kaşık hardal iyice kanştınlıp toz haline getirilir. Bir kilogram sütle kaynatılır, süzülür,her sabah bu sıvıdan bir bardak içilir. Bu arada bele de karasakız yakısı yapıştınhp onon beş günçıkanlmaz. # Patlıcan haşlanarak iyice dövülür, zeytinyağı ile kanştı nlıp bir beze serilerek karnın üzerine konur, bu işlem birkaç kez yinelenir. # Bir avuç havuç tohumu kaynatılarak içilir. # Bir kilogram kavun çekirdeği iyice dövülür. Toz haline gelince yine aynı oranda suyla kaynatılır, sonra süzülüp bir gün soğuktabekletildikten sonra, her sabah birer bardak Muhsine Helimoğlu Yavuz hastalıklannın tedavisinde hangi bitkilerin nasıl kullanıldığını ortayaçıkarmaklasınırlamadı. Sadece inancadayalı uygulamalarada değindi.Buuygulamalararasındayatırvctürbe ziyaretleri, adaklar ya da evde kadınlann bir başına üstlendikleriyöntemlerde yer aldı. Önce, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da,